Ortodoncja kojarzy się przede wszystkim z prostowaniem zębów, które krzywo rosną. Tymczasem, lekarz tej specjalizacji nie tylko leczy wady zębowe i wady zgryzu, ale zajmuje się także ustaleniem przyczyn powstawania wady. Warto pamiętać, że aby na stałe pozbyć się wady należy pozbyć się przyczyny, z której ta wada powstaje. Przyczynami wad zgryzu mogą być między innymi schorzenia laryngologiczne, które powodują stałe oddychanie przez usta i złe ustawienie zębów. W takim przypadku po leczeniu aparatem ortodontycznym, jeśli nie zlikwiduje się przyczyny problemu, po pewnym czasie zęby zazwyczaj wracają do swojego pierwotnego położenia. U dzieci przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego często konieczne jest oduczenie malucha nawyków, które mogą powodować krzywe wyrastanie zębów. Takie szkodliwe nawyki to między innymi nieprawidłowe układanie języka, wkładanie palców do buzi czy ssanie smoczków. Czasami w trakcie leczenia wad zgryzu zaleca się nawet konsultacje alergologa albo dietetyka.
Dlaczego leczenie ortodontyczne jest tak ważne?
W wielu sytuacjach impulsem do rozpoczęcia leczenia u ortodonty są względy estetyczne i chęć posiadania pięknego, równego uśmiechu. Oprócz względów estetycznych leczenie powinno być podejmowane z innych powodów:
- Prawidłowe ustawienie zębów umożliwia prawidłowe gryzienie i żucie, a niektóre wady zgryzu ograniczają ruchy żuchwy i utrudniają odgryzanie
- Nieprawidłowo ułożone, stłoczone zęby utrudniają dokładne mycie, co przyczynia się do pojawiania się zmian próchnicowych w miejscach, które są trudno dostępne
- Krzywo ustawione zęby powodują nierówne przenoszenie się sił na przyzębie, co przyczynia się do powstawania zmian patologicznych
- Niektóre wady zgryzu powodują wady wymowy, natomiast poprawa ustawienia zębów powoduje poprawę fonacji.
Poza tym, leczenie ortodontyczne stosuje się czasami w celu profilaktyki chorób stawu skroniowo-żuchwowego, a także jako leczenie wstępne przed leczeniem ortodontycznym. W takiej sytuacji przed wstawieniem protez ważne jest prawidłowe ustawienie pozostałych zębów, w taki sposób, żeby protezy były estetyczne i w pełni funkcjonalne.
Ortodonta – jak przebiega wizyta i jak się do niej przygotować?
Wizyta u ortodonty to dla wielu osób przyczyna stresu. Zwłaszcza pierwsza wizyta wymaga przełamania barier i pozbycia się uczucia dyskomfortu. Podczas pierwszej wizyty zazwyczaj ustalany jest plan leczenia oraz harmonogram kolejnych wizyt. Często na początku konieczne jest również leczenie stomatologiczne, które ma na celu usunięcie próchnicy, leczenie chorób przyzębia, chorób dziąseł lub uzupełnienie ubytków zębowych. Jedynie po wyleczeniu próchnicy można rozpocząć leczenie ortodontyczne i założyć aparat ortodontyczny, dlatego warto udać się do stomatologa jeszcze przed wizytą u ortodonty. Przed każdą wizytą należy zadbać o higienę jamy ustnej i dokładnie oczyścić zęby. Jest to ważne ze względów estetycznych, a poza tym ułatwi to lekarzowi przeprowadzenie diagnostyki. Jeżeli wcześniej były wykonywane badania takie jak zdjęcie rentgenowskie, tomografia 3D albo pantomogram, należy zabrać wyniki na pierwszą wizytę u ortodonty. Wpłynie to na przyspieszenie i ułatwienie ustalenia planu leczenia. Poza tym, przed pierwszą wizytą warto zapoznać się z różnymi metodami leczenia wad zgryzu. Oczywiście, ostateczną decyzję o najlepszej metodzie leczenia podejmie lekarz, jednak warto wiedzieć jakie możliwości są dostępne. Najbardziej popularne możliwości leczenia wad zgryzu to:
- Leczenie za pomocą aparatu stałego,
- Leczenie za pomocą aparatu ruchomego.
Założenie aparatu stałego to metoda, która jest najczęściej stosowana u osób dorosłych. Do wyboru są między innymi klasyczne aparaty zakładane z przodu zębów, a najnowszą metodą jest aparat lingwalny, który zakłada się od wewnętrznej strony zębów, w taki sposób, że nie jest on widoczny z zewnątrz. Aparat ruchomy może być zakładany na przykład jedynie na noc albo przez kilka dni w ciągu dnia.
Pierwsza wizyta u ortodonty rozpoczyna się zazwyczaj od dokładnego wywiadu, po którym następuje badanie. Lekarz zwraca uwagę na stan jamy ustnej, zębów, języka oraz mięśni twarzy i stawów skroniowo-żuchwowych. Poza tym wykonuje się zdjęcia rengenowskie, zdjęcia zgryzu, twarzy oraz wyciski zębów. Czasami pacjent jest kierowany na dodatkowe badania, takie jak tomografia czy zdjęcie stawu skroniowo-żuchwowego.
