Nie ma jednej uniwersalnej diety przy cukrzycy, ponieważ każdy diabetyk ma nieco inne potrzeby, preferencje, czy też inaczej reaguje na pokarmy. Dlatego też najlepiej jest uzgodnić jadłospis z dietetykiem lub lekarzem. Inaczej bowiem wygląda dieta przy ciężkiej, a inaczej przy umiarkowanej cukrzycy, zależy ponadto od sposobu leczenia (od tego, czy bierzemy insulinę w zastrzykach, czy też tylko leki doustne itd.). Po tym zastrzeżeniach można przejść do omówienia ogólnych zaleceń dietetycznych, które mogą pomóc w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi.
Co jeść na kolację, aby rano nie mieć hiperglikemii?
Najkorzystniej jest wybierać takie produkty, które mają niski indeks glikemiczny (IG). Jest to wskaźnik pozwalający ocenić, jak szybko zmieni się stężenie glukozy we krwi do trzech godzin po posiłku. Punktem odniesienia przy określaniu indeksu glikemicznego danego produktu jest glukoza, której IG wynosi 100.
Do posiłku wybieramy produkty pełnoziarniste, które są źródłem węglowodanów złożonych, w tym błonnika pokarmowego. To dzięki błonnikowi poziom cukru w organizmie narasta stopniowo, ponieważ ten związek ma cenne właściwości. Między innymi hamuje proces wchłaniania glukozy do krwioobiegu. Wskaźnik IG dotyczy jedynie węglowodanów, gdyż białka i tłuszcze nie przyczyniają się gwałtownego podnoszenia poziomu glukozy we krwi.
Ze względu na wartość indeksu glikemicznego produkty spożywcze dzieli się na trzy grupy. Są to: produkty o niskim indeksie glikemicznym (IG≤ 55), średnim (56≤IG≤69) oraz wysokim (IG≥70). Na wartość indeksu glikemicznego ma też wpływ to, czy produkt jest spożywany na surowo czy po ugotowaniu. Generalnie, obróbka termiczna podnosi indeks glikemiczny danego produktu spożywczego (a także rozdrabnianie). Dla przykładu, surowa marchewka ma IG wynoszące 20, gotowana natomiast już 50.
Bardzo wysoki indeks glikemiczny mają cukry proste (glukoza, galaktoza i fruktoza oraz ryboza, ksyloza i arabinoza), czyli te, które - dla przykładu - znajdziemy w owocach. Stąd ogólne zalecenie, aby przy cukrzycy zjadać umiarkowane ich ilości (do 300 g dziennie). Niskim indeksem glikemicznym może się natomiast pochwalić większość warzyw.
W celu ułatwienia wyboru produktów o najniższym IG można patrzeć w tabele (dostępne są także online), które podają wartości dla najpopularniejszych produktów spożywczych. Do tego trzeba koniecznie dodać produkty będące źródłem pełnowartościowego białka i zawierające zdrowe tłuszcze, witaminy, związki mineralne itd., tak aby w sumie powstał w pełni zbilansowany posiłek.
Kluczem jest różnorodność. Na talerzu, oprócz pełnoziarnistego pieczywa, mogą więc znaleźć się drób lub ryby, jaja, do tego awokado, sałata i inne warzywa, orzechy, nasiona i pestki oraz dobra oliwa. Jeśli chodzi o owoce, to najlepiej wybierać świeże i mniej dojrzałe oraz spożywać je w mniejszych ilościach. Najniższy indeks glikemiczny mają: porzeczki czarne, jagody, agrest, maliny, wiśnie, gruszki, śliwki, jabłka, brzoskwinie, morele (owoce dobrze jest zjeść wraz z otrębami czy orzechami).
Wśród produktów mlecznych te najpopularniejsze mają następujący indeks glikemiczny:
- mleko (2 proc. tłuszczu) - IG=32
- jogurt naturalny (2 proc. tłuszczu) - IG=36
- ser twarogowy chudy - IG=30
- śmietana (18 proc. tłuszczu) - IG=0
Pieczywo i inne produkty zbożowe:
- chleb żytni pełnoziarnisty - IG=58
- kasza gryczana (ugotowana) - IG=54
- kasza pęczak (ugotowana) - IG=25
- makaron - IG=55
- chleb żytni razowy - IG=50
- ryż biały (gotowany) - IG=64
- ryż brązowy gotowany - IG=60
Przykładowe warzywa i owoce:
- cebula - IG=15
- burak - IG=30
- kalafior (surowy) - IG=15
- dynia - IG=75
- kapusta biała - IG=15
- kapusta pekińska - IG=15
- ogórek - IG=15
- papryka czerwona - IG=15
- pomidor - IG=15
- ziemniaki (gotowane) - IG=95
- sałata - IG=10
- kukurydza (konserwowa) - IG=55
- arbuz - IG=72
- jabłko - IG=38
- kiwi - IG=53
- banan - IG=52
- awokado - IG=10
- pomarańcza - IG=42
- truskawki - IG=40
- melon - IG=65
Więcej artykułów na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
