Co to jest stomia? Określenia tego używamy w stosunku do sztucznie utworzonego na skórze ujścia dla narządów wewnętrznych. Występuje tu połączenie pomiędzy danym narządem a powierzchnią skóry. Dochodzi do niego wskutek interwencji chirurgicznej, która ma zapewnić funkcje wydalnicze organizmu. Często dochodzi do niej w konsekwencji ciężkich wypadków komunikacyjnych lub chorób nowotworowych.
Niekiedy mamy do czynienia z przetoką, czyli połączeniem pojawiającym się samoczynnie. Przykładem może być przetoka powstała w konsekwencji zapalenia zęba. Zdarza się jednak, że pojawia się ona w innych miejscach - choćby jako konsekwencja ropnia odbytu. O ile przetoka zęba zanika sama po skutecznym leczeniu zapalenia, o tyle właśnie przetoka odbytu jest leczona przy pomocy trudnego zabiegu chirurgicznego.
Jak wygląda stomia? Przede wszystkim warto zaznaczyć, że istnieją różne rodzaje stomii. Co do zasady wpływ na jej wygląd ma pełniona przez stomię rola: ma odprowadzać wydaliny na zewnątrz ciała, najczęściej jest to mocz lub kał. W związku z tym przybiera ona postać wywinięcia fragmentu np. jelita na powierzchni skóry po prawej lub lewej stronie brzucha. Wielkość i kształt uzależnione są od rodzaju stomii. Zwykle wystaje ona ponad powierzchnię skóry na kilka lub kilkanaście milimetrów; przybiera kolor pomiędzy czerwonym a różowym. Przytwierdza się do niej worek stomijny, którego zadaniem jest zbieranie wyciekającej treści.
Dlaczego pojawia się stomia? Przyczyny jej powstawania związane są najczęściej z występowaniem różnego rodzaju jednostek chorobowych. Zwykle jest to spowodowane rakiem jelita grubego - szacuje się, że dotyczy to 80 proc. przypadków. Inne powody to nowotwory układu moczowego, nieswoiste stany zapalne lub niedrożność jelit, czy też polipowatość jelita grubego.
Zobacz też: UKŁAD POKARMOWY (TRAWIENNY) - budowa, funkcje i najczęstsze dolegliwości
Stomia jelitowa jest typowym rozwiązaniem. Wystąpienie raka jelita grubego skutkuje niekiedy usunięcia fragmentu jelita. Niemożliwe lub bardzo utrudnione jest wówczas normalne wydalanie. Treść kałowa musi być więc odprowadzana w sposób sztuczny - poprzez stomię do worka stomijnego. Nie ma jednak wówczas możliwości kontrolowania wydalania.
Warto pamiętać, że takie rozwiązania przybierają różne formy. Jakie są rodzaje stomii? Wyróżniamy przede wszystkim:
Jak trwała jest stomia? Czy da się ją wyleczyć? W praktyce wykonanie stomii bywa elementem działań leczniczych, które mogą umożliwić normalne funkcjonowanie organizmu. Wyróżniamy tu stomie czasowe i stałe. Pierwsze bywają wykonywane, żeby umożliwić regenerację narządów po to, by z czasem mogły funkcjonować w zwykły sposób. Gdy wszystko wróci do normy, mogą zostać zlikwidowane. Bardzo często stomie czasowe wykonuje się u dzieci.
Jak długo żyje się ze stomią? Takie pytanie bardzo często pojawia się w sytuacji, gdy konieczne jest wykonanie takiego połączenia. Prawda, że zmienia ono sposób funkcjonowania i wymaga pielęgnacji, ale bardzo często ratuje życie. Nie wpływa przy tym na jego długość.
Czy stomia śmierdzi? Czy można rozpoznać kogoś, kto ma wyłonioną stomię? Odpowiedź dwukrotnie brzmi: nie. Worki stomijne wykonuje się w nowoczesnej technologii, która zapobiega ich pęknięciu, przeciekaniu lub wydobywaniu się nieprzyjemnych zapachów.
Co jeszcze warto wiedzieć o tym, jak funkcjonuje stomia? Jak pielęgnować to miejsce? Normalne funkcjonowanie jest w tym przypadku uzależnione od pielęgnacji i dostosowania sprzętu stomijnego. Występują worki jednoczęściowe i dwuczęściowe. Stawia się przy tym na możliwość łatwego opróżniania i wymiany. Bardzo ważne jest właściwe pielęgnowanie skóry wokół stomii.
Zobacz też: Żywienie pozajelitowe - o pacjentach "przywiązanych" do kroplówki