Drogi rodne to pojęcie, pod którym ukrywają się narządy uczestniczące w porodzie: macica i pochwa. Obydwa organy, wraz z jajowodami i jajnikami należą do wewnętrznych narządów żeńskiego układu rozrodczego. Wraz z narządami zewnętrznymi narządów płciowych żeńskich, zwanych sromem, tworzą układ płciowy kobiety.
Drogi rodne kobiety – kanał rodny
Droga, jaką pokonuje dziecko rodzące się siłami natury to kanał rodny. Stanowi on przestrzeń dla przychodzącego na świat płodu. Tworzy je:
- trzon macicy,
- cieśń macicy,
- kanał szyjki macicy,
- pochwa.
W obrębie kanału rodnego kostnego wyróżnia się cztery mniejsze przestrzenie: przestrzeń wchodu, przestrzeń próżni, przestrzeń cieśni i przestrzeń wychodu.
Drogi rodne - macica
Macica (łac. uterus) to nieparzysty narząd o kształcie gruszki, położony pośrodku jamy miednicy mniejszej. Prawidłowo zbudowana i rozwinięta macica waży 50 g, choć podczas ciąży wielokrotnie zwiększa swoją objętość. Macica, w której nie rozwija się zarodek, ma długość około 7,5 cm, szerokość około 5 cm, grubość około 2,5 cm. Narząd podtrzymują więzadła i tkanki włókniste.
Od dołu macica połączona jest z pochwą, w jej górnej części znajdują się ujścia jajowodów. Za ich pomocą łączy się z jajnikami. W macicy wyróżnia się dwie powierzchnie i dwa brzegi. Powierzchnia przednia jest spłaszczona i nosi nazwę powierzchni pęcherzowej, natomiast wypukła powierzchnia tylna stanowi powierzchnię jelitową. Ściany macicy są zbudowane z silnie rozbudowanej tkanki mięśniowej gładkiej i są pokryte grubą warstwą błony śluzowej.
W obrębie macicy wyróżnia się 4 zasadnicze odcinki: szyjkę, cieśń, trzon oraz dno.
- szyjka macicy, która jest zbudowana głównie z elastycznej tkanki łącznej. Śluzówka kanału szyjki produkuje zasadową wydzielinę, która ułatwia penetrację plemników. W ciężarnej macicy szyjka działa jak zwieracz zamykający jamę macicy,
- cieśń macicy to nieduża, kilkumilimetrowa część kanału szyjki, znajdująca się poniżej ujścia wewnętrznego. Cieśń macicy to połączenie trzonu macicy z jej szyjką,
- trzon macicy to najgłębiej położona część macicy. Jest najgrubsza i najszersza. Trzon macicy zbudowany jest głównie z mięśni gładkich, a jego wewnętrzne ściany wyścieła endometrium, błona śluzowa jamy macicy. W obrębie jamy macicy dojrzewa zarodek, w późniejszym okresie ciąży płód. Z zewnątrz całość trzonu macicy pokryta jest otrzewną, nazywaną omaciczem,
- dno macicy - jest najdalej położoną częścią trzonu macicy. Dno macicy łączy się z częściami macicznymi jajowodów.
Co jeszcze warto wiedzieć? Że śluzówka macicy ulega zmianom w ciągu cyklu menstruacyjnego. W zależności od fazy cyklu miesiączkowego wytwarzany przez szyjkę macicy śluz jest zaporą lub czynnikiem, który ułatwia przedostanie się plemników w głąb dróg rodnych. Tu zagnieżdża się zarodek i dojrzewa płód. Macica przyjmuje zapłodnioną komórkę jajową, umożliwia jej zagnieżdżenie się i rozwój dziecka. Jej skurcze wywołują naturalny poród. Mięśnie macicy umożliwiają skurcze porodowe i pozwalają na poród siłami natury. Macica to kluczowy element układu rozrodczego kobiety
Drogi rodne - pochwa
Pochwa (łac. vagina), nazywana również waginą, jest kanałem o długości 8-10 cm położonym pomiędzy macicą a sromem. Zlokalizowana jest w miednicy mniejszej, leży pomiędzy pęcherzem moczowym a odbytnicą. Pierwotnie wejście do pochwy zasłania tzw. błona dziewicza, która zazwyczaj zostaje przerwana podczas pierwszego stosunku.
Ściany pochwy mają około 3 mm grubości i składają się z trzech warstw: błony zewnętrznej, błony mięśniowej oraz błony śluzowej. Średnica pochwy wynosi około 2-3 cm, ale jest ona bardzo elastyczna. Po rozciągnięciu zwiększa swoje wymiary nawet dwukrotnie, a podczas porodu rozszerza się tak, że może zmieścić główkę dziecka.
Pochwa w ciele kobiety pełni ważną rolę. Przede wszystkim pełni funkcję prokreacyjną, jest bowiem miejscem wprowadzania nasienia z prącia podczas stosunku płciowego. Podczas dni płodnych wytwarza duże ilości śluzu, którego zadaniem jest ułatwienie zapłodnienia (w nabłonku pochwy również zachodzą zmiany w zależności od fazy cyklu miesiączkowego). Stanowi także drogę, przez którą przedostaje się płód podczas porodu. W trakcie miesiączki przez pochwę z macicy wydostaje się krew miesięczna. Pochwa stanowi ostatni odcinek dróg rodnych kobiety.
Mięśniaki macicy: czy zawsze operacja jest konieczna?
