Rumień guzowaty - co to za choroba? Czym się objawia?
Rumień guzowaty to bolesne zmiany zapalne w tkance podskórnej umiejscowione na przedniej powierzchni goleni, a także na udach i przedramionach oraz na pośladkach, a nawet na głowie i tułowiu. Nie wiadomo do końca, skąd się biorą. Podejrzewa się, że głównym czynnikiem sprawczym jest zakażenie wirusowe, grzybiczne lub bakteryjne, albo jest to reakcja na przyjmowane leki, w tym antybiotyki, inhibitory pompy protonowej i sulfonamidy. Podejrzewa się wirusy HBV, HCV, HIV, EBV, CMV. A wśród grzybów przede wszystkim histoplazmozę. Wśród bakterii mogą to być Salmonella, paciorkowce, Chlamydia pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae, Yersinia i inne.
Rumień guzowaty jest też objawem innych schorzeń, w tym sarkoidozy, gruźlicy, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, chorób układowych tkanki łącznej, takich jak toczeń rumieniowaty, zapalenia skórno-mięśniowe, twardzina układowa. Może też towarzyszyć nowotworom złośliwym. Niektóre źródła mówią o rumieniu guzowatym jako chorobie immunologicznej nieznanego pochodzenia. Zdarza się także, że na rumień guzowaty cierpią kobiety w ciąży, a także osoby przyjmujące doustne środki antykoncepcyjne.
Rumień guzowaty znacznie częściej dotyka kobiety w wieku 30-40 lat. To prawie 90 procent przypadków. Natomiast u małych dzieci występuje z tą samą częstotliwością u obu płci. Rumień ma też tendencję do nawrotów, a pojawia się zazwyczaj zimą i wiosną. Zaczyna się od małych guzków o średnicy 1-1,5 cm, które zlewają się ze sobą, tworząc większe. Znikają po kilku tygodniach, pozostawiając brunatne przebarwienia na skórze.
Objawy towarzyszące rumieniowi guzowatemu:
- bolesne, czerwone podskórne guzki
- złe samopoczucie
- ból i zapalenie stawów
- gorączka
- kaszel, chrypka, ból gardła i inne objawy infekcji górnych dróg oddechowych
- biegunka, ból brzucha, nudności
Rumieniowi sprzyjają też stany osłabienia układu odpornościowego, zmęczenie, zła dieta oraz przewlekły stres.
Rumień guzowaty - diagnostyka i leczenie
Mimo że rumień guzowaty sam w sobie nie jest chorobą, ale objawem innej choroby, zawsze wymaga zdiagnozowania i leczenia. Może bowiem stać za nim poważna choroba. Oprócz wywiadu lekarskiego przeprowadza się badania laboratoryjne krwi. Najczęściej wskazują na stan zapalny w organizmie. Czasem konieczne są dodatkowo badania obrazowe, na przykład RTG klatki piersiowej, czasem także badanie histopatologiczne wycinków pobranych z guza.
Objawy rumienia guzowatego często są podobne do objawów charakterystycznych dla zapalenia tkanki tłuszczowej, zakrzepowego zapalenia żył, zapalenia naczyń skóry, zakażenia skóry gronkowcami, dlatego diagnostyka jest trudna. Kluczem jest znalezienie głównej choroby, toczącej organizm, której rumień guzowaty jest tylko objawem. Zatem metody leczenia będą za każdym razem inne, dostosowane do konkretnego przypadku.
Sam rumień leczy się objawowo, starając się złagodzić symptomy, w tym ból i zniwelować zapalenie skóry. Stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, a także glikokortykosteroidy. Pomocne są także miejscowe okłady z maścią ichtiolową lub słabe maści sterydowe. Inne rodzaje to maść metanabolowa i metindolowa, a także maści zawierające heparynoidy. Wyleczenie rumienia guzowatego zależy od powodzenia w leczeniu choroby podstawowej. Jeżeli więc rumień został wywołany np. lekami, należy je odstawić i znaleźć inne. Zakażenia bakteryjne zwalczane są antybiotykami.
