Infekcja bakteryjna czy wirusowa? Jak je rozpoznać i jak leczyć?

Infekcje najczęściej wywołują dwa typy patogenów - wirusy lub bakterie. Mimo że mogą dawać bardzo podobne objawy i mieć podobny przebieg, to ich leczenie wygląda już zgoła inaczej. Jak rozpoznać, czy chorobę wywołały wirusy czy bakterie? Jak leczyć te infekcje?

Najwięcej infekcji zdarza się na przełomie zimy i wiosny oraz jesieni i zimy. Choć mogą za nimi stać różne patogeny, tj. wirusy, bakterie oraz grzyby, to za zdecydowaną większość schorzeń odpowiadają dwa pierwsze. Niestety bardzo często dają identyczne objawy i ich rozróżnienie może sprawić spory kłopot.

Infekcja wirusowa i bakteryjna - jakie dają objawy?

Choroba wywołana przez wirusy zazwyczaj ma stosunkowo łagodny przebieg oraz trwa zdecydowanie krócej. Do najbardziej charakterystycznych objawów tego rodzaju infekcji należą:

Jeśli dolegliwości po pięciu dniach nie ustępują lub mimo leczenia zaczynają się nasilać, można podejrzewać, że doszło do zakażenia bakteryjnego, które bardzo często jest następstwem infekcji wirusowej. W przypadku choroby górnych dróg oddechowych, np. przy katarze czy mokrym kaszlu, tę zmianę można łatwo zauważyć. Kiedy w organizmie zaczynają bytować bakterie zmienia się kolor wydzieliny. Przy infekcji wirusowej jest ona zazwyczaj przezroczysta, pod wpływem bakterii przybiera żółto-zieloną barwę. Ale nie zawsze jest to takie proste.

U pacjentów z zapaleniem oskrzeli czy płuc pojawia się wysoka gorączka, przyspieszony oddech oraz praca serca, a także obniżenie ciśnienia tętniczego. Choć takie objawy mogą sugerować infekcję bakteryjną, to nie zawsze tak się dzieje. Mimo że zapalenie oskrzeli najczęściej wywoływane jest przez wirusy, zaś zapalenie płuc przez bakterie, to objawy dają identyczne. W takich sytuacjach konieczne są badania laboratoryjne. Jeśli choroba ma podłoże bakteryjne odczyn Biernackiego (OB) będzie podwyższony, podobnie z poziomem białek krwinek. Ale takie badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi. W przypadku podejrzenia zakażenia bakteriami można wykonać badanie pod kątem konkretnego patogenu. Takie praktyki stosuje się przede wszystkim u osób z anginą, która wywołuje najczęściej paciorkowiec, a także w sytuacjach, gdy wszystkie inne testy nie dały jednoznacznej odpowiedzi i dalej budzą wątpliwości.

Zobacz wideo

Infekcja wirusowa i bakteryjna - jak wygląda leczenie?

Chorobotwórczych wirusów jest bardzo wiele, dlatego stworzenie leku, który zwalczałby każdy z nich jest praktycznie niemożliwe. Dlatego, w chorobach wirusowych, stosuje się przede wszystkim leczenie objawowe. Chorym podawane są najczęściej środki przeciwzapalne, przeciwbólowe czy obniżające gorączkę, czyli takie, które zwalczają najbardziej charakterystyczne objawy. Dodatkowo pacjentom zaleca się przyjmowanie dużej ilości płynów, należy także zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza oraz optymalną temperaturę pomieszczenia, w którym przebywa chory.

Przy infekcjach wirusowych górnych dróg oddechowych dobrym rozwiązaniem mogą być inhalacje. U najmłodszych pacjentów warto skorzystać z nebulizatorów (starsze dzieci czy dorośli mogą korzystać z klasycznego i domowego inhalatora, czyli miski z gorącą wodą z dodatkiem kilku kropli olejku eukaliptusowego). Podane w ten sposób sól fizjologiczna czy olejek eteryczny pomogą oczyścić drogi oddechowe, a także ułatwią pozbycie się zalegającej wydzieliny. Na bolące gardło i kaszel warto sięgnąć po syrop, który złagodzi ból oraz ułatwi odkrztuszanie. Najlepsze będą te na bazie prawoślazu.   

Jeśli badania potwierdzą infekcje bakteryjną, konieczne jest podanie antybiotyków. Bo tylko one są w stanie poradzić sobie z tym patogenem. Jednak przed ich przepisaniem trzeba mieć absolutną pewność, że za chorobę odpowiada właśnie bakteria. Źle lub niepotrzebnie przepisany antybiotyk niesie za sobą więcej szkody niż pożytku. W sytuacji, gdy infekcja okaże się wirusowa, lek nie zadziała, bo nie zwalcza wirusów, a zbyt częste przepisywanie antybiotyków, an schorzenia, których te nie leczą sprawia, że bakterie mutują i uodparniają się na ich działanie. W konsekwencji jeszcze do niedawna całkowicie uleczalne infekcje bakteryjne stają się chorobami śmiertelnie groźnymi dla zdrowia i życia. Dlatego, aby do tego nie dopuścić, w niektórych przypadkach zwleka się z podaniem antybiotyku, i dopiero gdy choroba zacznie się nasilać wprowadza się je do leczenia.

Więcej o: