Naukowcy z Ohio State University Wexner Medical Center i kilku innych ośrodków naukowych w USA i w Kanadzie prowadzą obecnie badania kliniczne nad wykorzystaniem fal ultradźwiękowych do leczenia takich chorób, jak Alzheimer czy choroba Parkinsona. Nasz mózg otoczony jest gęstą i szczelną siecią naczyń krwionośnych, które nie pozwalają przeniknąć do mózgu drobnoustrojom, czy też substancjom znajdującym się w krwi, które potencjalnie mogłyby zagrozić delikatnym strukturom mózgu. Dzięki barierze krew-mózg komórki nerwowe chronione są przez zakażeniami. Jeżeli bariera staje się nieszczelna, bakterie czy wirusy dostają się bezpośrednio do mózgu. Ta bariera stanowi jednakże istotną przeszkodę przy próbach leczenia za pomocą leków takich chorób, jak Alzheimer lub zespół Parkinsona. Podobnie jak bakterie czy wirusy, substancje lecznicze mają kłopot z przeniknięciem do wnętrza komórek nerwowych, czyli z pokonaniem bariery krew-mózg.
Badacze uznali, że otworzenie tej bariery mogłoby w istotny sposób pomóc w skutecznym leczeniu chorób neurologicznych, ponieważ substancje lecznicze docierałyby bez przeszkód do komórek nerwowych. Do otwarcia bariery krew-mózg wykorzystali więc ultradźwięki. Skoncentrowane wiązki fal dźwiękowych i skierowali więc do odpowiednich obszarów mózgu.
Amerykańscy badacze mają nadzieję na wykorzystanie możliwości, jakie niesie ultrasonografia, do leczenia wielu chorób. "Dzięki temu, że ultradźwięki są mało inwazyjne oraz że można je modyfikować na wiele sposobów, mogą być bardzo przydatne w medycynie. Dzięki skoncentrowanym wiązkom fal da się wywoływać wiele różnych reakcji organizmu. Jest tak dużo możliwości wykorzystania ultrasonografii, że prawdopodobnie na wiele nawet jeszcze nie wpadliśmy" - mówi jeden z badaczy, dr Richard Price z Centrum USG University of Virginia.
Badania kliniczne będą się teraz koncentrować na sprawdzeniu, czy da się przy pomocy fal ultradźwiękowych otworzyć barierę krew-mózg u człowieka, a także czy jest to bezpieczne dla chorego, a po wyłączeniu fal bariera się zamyka. Gdyby się nie zamknęła, mózg byłby narażony na późniejsze infekcje. Na tym etapie badań klinicznych bada się przede wszystkim sam proces otwierania bariery krew-mózg i jej bezpieczeństwo dla pacjenta. Nie liczy się jeszcze na efekty lecznicze.
Wyniki badań są obiecujące
Pierwsze kliniczne próby otwarcia bariery krew-mózg są obiecujące. Bariera w mózgu pacjenta sama się zamknęła po kilku godzinach. Jeżeli więc uzna się tę metodę za bezpieczną, nastąpi drugi etap badań, w którym bezpośrednio do mózgu wprowadzone zostaną leki, aby sprawdzić, czy wtedy lepiej zadziałają.
Naukowcy są także przekonani, że już samo otwarcie bariery krew-mózg może być pomocne w leczeniu. Teraz układ immunologiczny ma bowiem bezpośredni dostęp do neuronów i może sam przystąpić do walki i usunąć złogi beta-amyloidu, czyli białka, które uniemożliwia przepływ informacji między komórkami nerwowymi w chorobie Alzheimera. Eksperymenty na myszach pokazały, że fale ultradźwiękowe mogą likwidować amyloid z tkanki mózgowej.
Fale ultradźwiękowe wykorzystywane są już w leczeniu drżenia samoistnego oraz zespołu Parkinsona. Bada się również możliwości wykorzystania fal ultradźwiękowych w leczeniu cukrzycy, guzów mózgu, a także u chorych na stwardnienie zanikowe boczne (SLA), a nawet do leczenia ciężkiej depresji.
Amerykanie wykorzystują też skoncentrowaną falę ultradźwiękową w leczeniu raka piersi. Wysyłając silną wiązkę fal w głąb nowotworu, wywołują tam stan zapalny i wskazują niejako systemowi immunologicznemu zagrożenie. Dzięki temu może rozpoznać nowotwór jako zagrożenie i zacząć z nim walczyć. Do tej pory bowiem udawało się komórkom rakowym skutecznie ukrywać przed komórkami systemu odpornościowego.
To dopiero początek badań nad szerokim medycznym wykorzystaniem fal ultradźwiękowych.
Źródło: WebMed
