Choroba Alzheimera to nieuleczalna, postępująca choroba neurodegeneracyjna, na którą cierpią miliony ludzi. Od lat prowadzone są intensywne poszukiwania nie tylko leku, ale przede wszystkim przyczyn choroby. Ich poznanie pozwoliłoby bowiem na opracowanie skutecznego lekarstwa oraz pomogłoby w skuteczniej zapobiegać chorobie. Na ogół choroba atakuje po 65. roku życia. Zdarza się jednak, że pojawia się wcześniej. Nie wiadomo dlaczego tak się dzieje. Naukowcy głowią się nad przyczyną tej wczesnej formy choroby. Być może, jak pokazują najnowsze badania, ma ona związek z wysokim poziomem cholesterolu LDL we krwi.
Choroba Alzheimera - czy ma związek z ze "złym" cholesterolem LDL?
Wśród czynników, które wywołują chorobę, wymienia się mutację genetyczną związaną z genem APOE E4. Jest to jeden z nielicznych punktów, co do którego naukowcy są zgodni. Jest to jednocześnie gen, który ma związek z poziomem cholesterolu LDL. Nad tym zagadnieniem pochylili się ostatnio naukowcy z Atlanta Veterans Affairs Medical Center w Decatur oraz Emory University w Atlancie. Wyniki zostały opublikowane na łamach JAMA Neurology w maju 2019 r.
Już kilka wcześniejszych eksperymentów naukowych wskazywało na związek choroby Alzheimera z cholesterolem LDL, ale wyjaśnienia nie były zbyt przekonujące - twierdzi dr Thomas Wingo, jeden z liderów projektu. Teraz badacze sugerują, że cholesterol LDL może być niezależnym od genów czynnikiem, powodującym rozwój choroby, chociaż przy okazji badań znaleźli u chorych jeszcze inny zmutowany gen o nazwie APOB, który koduje białko odpowiedzialne za metabolizm tłuszczów.
W czasie eksperymentu przeanalizowano dane ponad 2 tys. osób, z których część chorowała na wczesną postać Alzheimera. Porównano ich profile genetyczne pod kątem APOE E4 oraz kilku innych genów powiązanych z wczesną formą choroby Alzheimera, takich jak APP, PSEN1, PSEN2. Następnie przeanalizowano próbki osocza, pobrane od uczestników badania. Okazało się, że w przypadku osób, które miały wczesną postać choroby Alzheimera, zachorowanie nie było skorelowane ze mutowanymi genami, lecz z poziomem cholesterolu LDL. Chorzy na Alzheimera we wczesnej postaci mieli, w większości przypadków, wysoki poziom cholesterolu LDL, podczas gdy pacjenci z niskim LDL zapadali na chorobę później.
Naukowcy wysnuli stąd hipotezę, że cholesterol LDL może być bezpośrednią przyczyną rozwoju wczesnej postaci choroby Alzheimera, niezależnie od czynników genetycznych. Jeżeli ta hipoteza okazałaby się trafna, trzeba by - zdaniem autorów - opracować nowe wytyczne, pokazujące jak uniknąć choroby. Badania nad związkiem przyczynowym między cholesterolem LDL i wczesną formą choroby Alzheimera, są kontynuowane.
Ci to jest "zły" cholesterol LDL?
Cholesterol, przypomnijmy, to tłuszcz który potrzebuje specjalnych białek, aby móc krążyć po organizmie. Połączenie tłuszczu z owym białkiem to lipoproteiny, nazywane potocznie cholesterolem LDL (low density lipoproteins), albo cholesterolem HDL (high density lipoproteins), w zależności od gęstości.
Różnica zasadza się na tym, że cząsteczki HDL zawierają więcej białka, natomiast w LDL przeważa tłuszcz. LDL zajmuje się transportowaniem cholesterolu do komórek, podczas gdy HDL zabiera z nich jego nadmiar. Zaburzenie proporcji między tymi dwoma rodzajami cząsteczek, czyli zbyt wysokie stężenie cząsteczek LDL, a zbyt małe HDL, powoduje że nadmiar cholesterolu nie jest odprowadzany i osiada na ściankach naczyń krwionośnych. Dlatego określa się je także mianem "dobrego i "złego" cholesterolu.
Źródło: JAMA Neurology
