Z inicjatywy Europejskiej Federacji Periodontologicznej (EFP) co roku obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowych Dziąseł. Inicjatywę podjęło 41 krajów, w tym Polska. W tym roku przypadł na 12 maja. Z tej okazji Polskie Towarzystwo Periodontologiczne (PTP) zorganizowało konferencję prasową, aby podzielić się najnowszymi doniesieniami ze świata nauki na temat związku chorób przyzębia z ryzykiem zachorowania na choroby ogólnoustrojowe, w tym neurodegeneracyjne.
Choroby przyzębia, zdaniem ekspertów WHO, dotykają prawie 750 mln osób i są szóstą, najczęściej występującą chorobą na świecie. W Polsce problem z chorymi dziąsłami ma ponad 90 procent dorosłej populacji. Jak podkreślają specjaliści z PTP, w naszym kraju tylko około 1 proc. dorosłych Polaków w wieku powyżej 35 lat nie ma żadnych problemów z przyzębiem. Najgorzej sytuacja wygląda w grupie osób w wieku 65-74 lata, gdzie tylko 0,8 proc. ma zdrowe dziąsła. Około 20-30 proc. osób wymaga specjalistycznego leczenia periodontologicznego - wynika z badań epidemiologicznych, prowadzonych przez prof. Renatę Górską z Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.
Udokumentowane badania naukowe od lat wskazują na choroby dziąseł, jako jeden z czynników rozwoju wielu chorób ogólnoustrojowych, w tym chorób wieńcowych, zawału serca, udarów mózgu, przewlekłych chorób nerek, reumadoidalnego zapalenia stawów, a także cukrzycy. Istnieje związek między stanem jamy ustnej a zachorowaniami na raka trzustki. Choroby przyzębia u przyszłej matki są jednym z czynników powodujących niską masę urodzeniową dzieci, mogą przyczyniać się do przedwczesnego porodu. Bakterie, odpowiedzialne za choroby przyzębia, znajdowano w blaszce miażdżycowej, w łożyskach kobiet w ciąży oraz w płynie rdzeniowo-mózgowym i w mózgu osób cierpiących na chorobę Alzheimera.
Jak wynika z doniesień, opublikowanych na początku 2019 roku na łamach Science Advanses, zły stan przyzębia może sprzyjać także rozwojowi chorób o podłożu neurologicznym, takim jak Alzheimer. Podejrzewa się bowiem, że ta sama bakteria, która wywołuje choroby przyzębia, powoduje także rozwój choroby Alzheimera. Na razie wykazano w trakcie eksperymentów na myszach, że bakterie, odpowiedzialne za choroby przyzębia, Porphyromonas gingivalis, przenikały do mózgu i powodowały obumarcie komórek nerwowych u zwierząt, w tych samych obszarach, które są niszczone w przypadku Alzheimera. W mózgu chorych zwierząt znaleziono białka tau i beta amyloidu, czyli te, które obecne są w mózgach osób chorych na Alzheimera. Badania poszły w kierunku poszukiwania substancji, która neutralizowałaby szkodliwe toksyny, produkowane przez bakterie. Obecnie trwają badania i testy laboratoryjne leku.
Prof. dr hab. Maria Barcikowska, Przewodnicząca Sekcji Alzheimerowskiej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Neurobiologicznego, referująca najnowsze doniesienia na ten temat, podkreślała, że to dopiero początek badań nad związkiem obu chorób, ale wykonane zostały pierwsze kroki tym w kierunku i teraz z niecierpliwością oczekuje się na szczegółowe wyniki badań. Nie przesądzają jeszcze niczego, ale i tak są to pierwsze od 15 lat badania, niosące nadzieję, że uda się znaleźć skuteczny lek powstrzymujący Alzheimera. Z drugiej strony, co do wpływu toksyn, produkowanych przez bakterie Porphyromonas gingivalis na rozwój choroby Alzheimera, zdania wśród naukowców są podzielone, dlatego z ostatecznymi wnioskami trzeba poczekać na szczegółowe wyniki badań.
Periodontolodzy podkreślają, że chorobom przyzębia można zapobiegać odpowiednio i systematycznie czyszcząc zęby, a także regularnie kontrolując stan zębów i dziąseł u dentysty. W razie pojawienia się oznak choroby należy także odwiedzić lekarza periodontologa. Leczenie zapaleń dziąseł jest jednym z najważniejszych elementów zapobiegania wielu chorobom, ponieważ nieleczone przechodzą w zapalenie przyzębia i powodują, że jama ustna staje się szeroko otwartą bramą dla chorobotwórczych drobnoustrojów.
