Grzyb siniak, czyli borowik ponury. Gdzie występuje? Czy jest jadalny?

Grzyb siniak to gatunek z rodziny borowikowatych. Gdzie i kiedy występuje? Czy jest jadalny? Skąd wzięło się potoczne określenie "grzyb siniak"? Podpowiadamy.

Grzyb siniak, czyli borowik ponury

"Siniak" to potoczne określenie na borowika ponurego (Boletus Iuridus). Nazwa siniak nawiązuje do tego, że po dotknięciu grzyb ten sinieje. Pojawiają się na nim nagle sine plamy, które stają się z czasem coraz ciemniejsze. Dzięki temu możemy odróżnić go od innych jadalnych borowików (a te z reguły są do niego bardzo podobne).

Polską nazwę pod koniec XIX wieku podał polski lekarz i botanik Franciszek Błoński. Inne określenia na ten gatunek, z którymi możemy się spotkać, to m.in. podciecz, potecz, świniak, grzyb świniak, grzyb ponury.

Nie jest to jednak gatunek bardzo powszechny w Polsce. Budzi jednak spore zainteresowanie ze względu na fakt, że w niektórych krajach jest on odradzany, a w innych normalnie spożywany. Z tej przyczyny wiele osób ma wątpliwości w tej kwestii.

Grzyby siniaki - systematyk gatunku

Oto szczegółowa systematyka grzybów siniaków:

• Gatunek: borowik ponury
• Rodzaj: Suillellus
• Rodzina: borowikowate
• Rząd: borowikowce
• Klasa: pieczarniaki
• Typ: podstawczaki
• Królestwo: grzyby
• Domena: eukarionty

Gdzie i kiedy rosną siniaki?

Nie jest to gatunek szczególnie powszechny w Polsce. Pojawia się w okresie od czerwca do października. Rośnie nie tylko w Europie, ale także w Australii, Japonii i Ameryce Północnej. 

Grzyb siniak występuje z reguły na podłożu wapiennym zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych. Rośnie w pobliżu buków, jodeł i dębów. 

Siniak grzyb - czy jest jadalny?

Czy gatunek ten jest bezpieczny dla ludzi? To bardzo sporna kwestia. Według niektórych ekspertów jest on jadalny i bezpieczny. Dlatego też w części krajów grzyb ten jest spożywany.

Nie możemy jednak zapominać, że przez niektórych ekspertów grzyb siniak jest odradzany. Zwłaszcza niebezpieczny może okazać się, gdy spożywa się go w połączeniu z alkoholem.

Problem polega nie tylko na tym, że jego zjedzenie w niektórych przypadkach prowadzi do zatruć. Jest to gatunek dosyć podobny do borowika szatańskiego, którego spożycie może skończyć się ciężkimi dolegliwościami żołądkowymi. Z tej przyczyny w naszym kraju dominuje raczej stanowisko, by tego typu grzybów nie zbierać i nie jeść.

Koźlarz czerwony - smaczny i bogaty w białko. Gdzie powinniśmy go szukać i jak rozpoznać ten gatunek? 

Grzyb siniak - jak on wygląda? [OPIS]

Jak rozpoznać ten gatunek grzyba? Oto kilka wskazówek:

• Jego miąższ po uszkodzeniu sinieje. Wcześniej jest żółtawy w kapeluszu i czerwonawy w dolnej części trzonu.
• Miąższ ma łagodny smak i neutralny zapach.
• Średnica kapelusza osiąga od 5 do 20 centymetrów.
• Kapelusz ma kremową lub oliwkową barwę. Po dotknięciu sinieje.
• Powierzchnia kapelusza jest gładka, czasami robi się zamszowa.
• Z kolei trzon osiąga od 5 do 15 centymetrów.
• Podstawa trzonu ma czerwoną barwę. Pozostała jego część jest żółta lub pomarańczowa.
• Co ważne, na trzonie występuje siateczka o podłużnych oczkach.

Ostrożnie z grzybami

O ile kwestia tego, czy jest to gatunek bezpieczny, jest dosyć sporna, o tyle musimy pamiętać o tym, że grzybów tych nie powinny jeść małe dzieci. W ich przypadku nawet jadalne okazy są niebezpieczne. To dlatego, że układy pokarmowe małych dzieci nie są jeszcze na tyle wykształcone, by trawić grzyby. Lekarze radzą więc, by w przypadku wszystkich gatunków wstrzymać się z częstowaniem do 8-10 roku życia. Wcześniej zjedzenie ich może skończyć się silnym zatruciem (bóle brzucha, wymioty, biegunki, problemy ze snem).

Z kolei w przypadku wszystkich "niepewnych" grzybów powinniśmy zawsze konsultować się z osobami bardziej doświadczonymi w tej tematyce. A jeśli nie mamy takiej możliwości, najlepiej w ogóle zrezygnować z ich przyrządzania i jedzenia. Co roku możemy usłyszeć o tragicznych skutkach zatruć grzybami. Często dochodzi właśnie do nich na skutek pomylenia gatunków.

Zobacz także:

• Boczniak ostrygowaty jest chętnie wykorzystywany w kuchni. Kiedy i gdzie powinniśmy go szukać?
• Piaskowiec modrzak - gdzie i kiedy występuje? Jak go rozpoznać? Czy jest to grzyb jadalny?
  
• Huby, czyli charakterystyczne grzyby na drzewach. Jak je rozpoznać i czy są jadalne?
  
• Gąska grzyb - które z nich z jadalne, a które nie? [opis, rodzaje, systematyka]