Pulsoksymetr - do czego służy to urządzenie
Pulsoksymetria jest metodą przezskórnego, nieinwazyjnego oznaczania wysycenia krwi tlenem, do czego wykorzystuje się niewielkie urządzenie elektroniczne, dostępne na przykład w aptekach. Korzystanie z pulsoksymetra jest niezwykle proste. Urządzenie nakłada się po prostu na palec i odczytuje wynik na elektronicznym wyświetlaczu. Wskazuje takie parametry jak saturacja krwi obwodowej oraz tętno.
Saturacja krwi to określenie oznaczające poziom wysycenia krwi gazami, a wskazaniem do badania jest stan niedotlenienia organizmu, objawiający się między innymi dusznościami i sinicą. Pulsoksymetr bada nasycenie tlenem hemoglobiny znajdującej się w krwi tętniczej. Prawidłowa wartość wynosi 95-98 procent. Wynik poniżej 90 procent oznacza ciężką niewydolność oddechową, wymagającą natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Ponadto pulsoksymetr wskazuje, jakie mamy tętno (czyli puls). Tętnem nazywamy falisty ruch naczyń tętniczych, który jest zależny od skurczów serca, a także od elastyczności ścian tętnic. Normalny puls u dorosłych oscyluje w granicach od 50 do 100 uderzeń na minutę w zależności od indywidualnej osoby.
Pulsoksymetr - jak działa urządzenie
Pulsoksymetr może być częścią szpitalnego systemu monitorowania stanu pacjenta lub też niewielkim urządzeniem do domowego użytku. Jak działa pulsoksymetr? Czytnik emituje fale świetlne o różnych długościach, a następnie mierzy pochłanianie tych fal przez czerwone krwinki, czyli hemoglobinę. Na tej podstawie oblicza wysycenie krwi tlenem. Badanie opiera się na odmiennych właściwościach hemoglobiny utlenowanej (oznaczanej symbolem HbO2) i odtlenowanej (Hb), które w inny sposób odbijają i pochłaniają promienie czerwone i podczerwone, emitowane przez urządzenie. Hb silnie pochłania i słabo odbija widzialne światło, natomiast HbO2 silnie pochłania i słabo odbija podczerwień.
Pulsoksymetr naświetla zatem palec światłem czerwonym i podczerwonych, a następnie ocenia i porównuje parametry wiązek światła. Udział hemoglobiny utlenowanej w całej hemoglobinie oblicza się w ten sposób: SpO2 (saturacja krwi) = HbO2/(HBO2+Hb).
Samo badanie jest niezwykle proste. Na palec, skrzydełko nosa, małżowinę uszną lub czoło zakłada się czujnik. Aby zbadać saturację krwi u niemowlaka pulsoksymetr umieszcza się na stopie lub na nadgarstku dziecka.
W środku urządzenia znajduje się wgłębienie do którego należy wsunąć palec paznokciem skierowanym w stronę ekranu i zwolnić klips. Staramy się podczas pomiaru nie poruszać palcem. Włączamy urządzenie i już po kilku sekundach widzimy na ekranie wynik. Urządzenie najczęściej wyłącza się samoczynnie. Zwykłe pulsoksymetry dokonują pomiaru światła odbijanego od tkanki (szpitalne urządzenia opierają się na pomiarze światła przechodzącego przez tkankę).
Wynik podawany jest w procentach i wskazuje, jaki procent całej hemoglobiny w krwi tętniczej jest wysycony tlenem. Do połączenia się tlenu i hemoglobiny dochodzi w płucach. Jeśli układ oddechowy i krążenia działają bez zarzutu tlen trafia w odpowiednich ilościach do wszystkich potrzebujących go tkanek w organizmie.
Pulsoksymetr - komu przydaje się to urządzenie
Pulsoksymetr można wykorzystywać w domu do samodzielnego sprawdzania saturacji krwi w przypadku gdy cierpimy na:
- przewlekłe schorzenia układu oddechowego, takie jak dla przykładu przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma itp.
- przewlekłe schorzenia układu sercowo-naczyniowego
Osoby poddawane tlenoterapii i osoby starsze przewlekle chore powinny mieć regularnie badany poziom saturacji krwi. Ponadto urządzenie jest pomocne w przypadku przebywania na sporych wysokościach, na przykład w górach lub w samolocie.
Pulsoksymetr do użytku domowego można kupić w aptece. Ceny oscylują od 100 do 300-400 zł, w zależności od producenta.
Pulsoksymetr i COVID-19
Saturację krwi osób hospitalizowanych z powodu COVID-19 wykonuje się standardowo dzięki urządzeniom medycznym do monitorowania stanu pacjenta. Jeżeli chcemy kontrolować saturację krwi w domu i jesteśmy zarażeni, pamiętajmy aby po każdym użyciu dezynfekować urządzenie.
