W powszechnym rozumieniu psychoterapeuta i psycholog to ten sam specjalista i pomaga w tych samych sytuacjach. To za duże uproszczenie.
W Polsce za psychologa uprawnionego do wykonywania zawodu, zgodnie z prawem, uznaje się osobę, która ukończyła jednolite studia magisterskie na kierunku psychologia i została wpisana na listę psychologów Regionalnej Listy Psychologów. Psychologowie realizują się zawodowo nie tylko w medycynie (psychologia kliniczna), ale i w oświacie, reklamie (psychologia reklamy), firmach doradztwa personalnego czy wymiarze sprawiedliwości (psychologia sądowa). Psycholog, który chce zajmować się psychologią kliniczną (dorosłych lub dzieci) lub sądową, powinien odbyć specjalizację zawodową w tym zakresie, ale nie jest to bezwzględnie wymagane. Stąd - wybierając specjalistę, który ma zająć się twoim problemem czy bliskiej ci osoby, warto upewnić się, jakie konkretnie ma uprawnienia i doświadczenie.
Psycholog, psychoterapeuta - coraz bardziej doceniania rola
Psychologia i psychoterapia nie należą do klasycznych dziedzin medycznych, jednak coraz częściej, dzięki wsparciu specjalistów, rozwiązujemy problemy zdrowotne z ich pomocą. Naszych opinii nie opieramy już na amerykańskich serialach, a powszechnych doświadczeniach Polaków. Opieka psychologiczna jest proponowana chociażby ciężko chorym pacjentom w oddziałach szpitalnych i ich krewnym, osobom zagrożonym, bądź doświadczonym depresją i nerwicami (np. jako uzupełnienie klasycznego leczenia psychiatrycznego), a także tym, którzy nie radzą sobie z problemami codziennymi, czyli jako pomoc psychospołeczna.
Jeśli potrzebujesz psychoterapii, masz do wyboru wiele metod terapii. Głównie od twojej osobowości i rodzaju problemu zależy, która może przynieść optymalne efekty. Bierny psychoterapeuta, znany z kina i historii, to przedstawiciel szkoły psychoanalizy. Wciąż nie brakuje uczniów słynnego Sigmunda Freuda, ale jest jeszcze co najmniej kilka innych możliwości.
Najczęściej stosowane współcześnie metody terapeutyczne:
- terapia psychodynamiczna
- terapia poznawczo-behawioralna
- podejście humanistyczne
- podejście systemowe
- podejście integracyjne
Psychoterapia - poznać siebie, a może rozwiązać problem?
Chcesz wiedzieć, skąd wziął się problem? Dotrzeć do jego źródła, poznać lepiej siebie? Zapewne dobrze poczujesz się na terapii psychodynamicznej. To nie jest już klasyczna psychoanaliza, a raczej metoda dostosowana do współczesnych oczekiwań. Zasady pozostają jednak podobne.
Jeśli jednak twoim podstawowym celem jest rozwiązanie problemu, a przyczyny wydają się drugorzędne, raczej szukaj specjalisty od terapii poznawczo-behawioralnej. Przygotuj się na konkretne zadania i ćwiczenia, które ułatwią funkcjonowanie.
Terapeuta od podejścia humanistycznego ukierunkuje cię na samoakceptację i odkrywanie potencjału. Specjalista od podejścia systemowego najbardziej sprawdza się, gdy problem tkwi w rodzinie, np. problemy ma dziecko, ale realnie są one odpowiedzią na zaburzone relacje w rodzinie.
Podejście integracyjne - łączenie różnych form i rozwiązań terapeutycznych
Coraz częściej łączy się techniki stosowane w różnych rodzajach terapii, nie ograniczając się do jednego podejścia. Daje to dużą swobodę i może zwiększać efektywność oddziaływań. W zależności od specyfiki problemu używa się takich metod, jakie mogą przynieść największe korzyści dla jego rozwiązania.
Jeśli jest to konieczne i klient (pacjent) odczuwa taką potrzebę, rozmawia się o przeszłości, pracuje na skojarzeniach czy interpretuje symbolikę snów tak jak w podejściu psychodynamicznym. Jeśli zaś danej osobie brakuje pewnych umiejętności np. psychospołecznych, korzysta się z technik stosowanych w podejściu behawioralnym. Rozmowa o uczuciach i humanistyczne dążenie do samorozwoju także ma tu swoje miejsce. Wszystko w ramach dobrze pojętego interesu osoby szukającej pomocy.
Kiedy psycholog (psychoterapeuta) nie wystarczy - leczenie psychiatryczne
Czasem okazuje się, że problemy są tak głębokie, że konieczne staje się wspomaganie farmakologiczne. Dzieje się tak nie tylko przy ciężkich zaburzeniach natury psychicznej, poznawczej, ale np. przy depresji, stanach lękowych. Podawanie leków jest w tym przypadku wskazane, chociażby do momentu aż dana osoba będzie w stanie podjąć terapię.
Psychoterapeuta to nie zawsze osoba z wykształceniem medycznym upoważniona do przepisywania recept (chociaż zdarzają się także terapeuci psychiatrzy), dlatego w celu ustalenia odpowiedniego leczenia farmakologicznego, należy udać się do lekarza psychiatry. Odpowiedzialny psycholog (psychoterapeuta) z pewnością skieruje pacjenta do psychiatry, widząc potrzebę takiej konsultacji. Warto też zmienić kolejność i nie radząc sobie z problemami/objawami skonsultować się najpierw u psychiatry. To niejednokrotnie właśnie on kieruje pacjenta na psychoterapię, jako wystarczającą metodę leczenia lub wspomagającą farmakologię.
