W miarę starzenia się rośnie liczba przyjmowanych przez nas leków. Pozwalają one leczyć, łagodzić objawy chorób, oddalają konieczność stosowania inwazyjnych metod leczenia, takich jak operacje chirurgiczne. Leki te, poprzez znoszenie bólu i dolegliwości chorób przewlekłych podnoszą jakość życia. Przyjmowanie lekarstw obarczone jest jednak ryzykiem pojawienia się działań niepożądanych, obniżających komfort lub nawet zmuszających chorych do pobytu w szpitalu. Dlatego też należy zapoznać się z zasadami bezpiecznego przyjmowania leków.
Poniżej praktyczne porady jak uniknąć najczęstszych błędów przy zażywaniu leków:
1. Zapytaj swojego lekarza, pielęgniarkę lub farmaceutę o:
- nazwy leków,
- wskazania do ich bezpiecznego stosowania,
- ilość i częstotliwość zażywania,
- środki bezpieczeństwa (w tym sposób przechowywania),
- możliwe działania uboczne i jak postępować, gdyby do nich doszło.
2. Kiedy otrzymasz nowy lek, nawet o działaniu podobnym do wcześniej przyjmowanego, upewnij się, że otrzymałeś wszelkie informacje o nim.
3. Zanim lekarz wypisze ci nowy lek, przypomnij mu o twoich alergiach.
4. Przygotuj i pokaż lekarzowi (koniecznie na pierwszej wizycie i zawsze, gdy lista się zmieni), pielęgniarce lub farmaceucie pełną listę leków, które przyjmujesz, zarówno leki na receptę jak i te, zakupione bez przepisu lekarza.
6. Sprawdź, czy przechowywane w domu leki są nadal ważne, czy lekarz nie zalecił ich odstawienia. Nie przechowuj niepotrzebnych leków! Przeterminowane leki wyrzuć do specjalnych pojemników przeznaczonych do ich utylizacji, znajdujących się w większości aptek.
7. Jeśli lekarz zapisał ci leki w płynie, to poproś farmaceutę, by zaprezentował ci sposób odmierzania zapisanej przez lekarza dawki.
8. Jeśli masz kłopot z połykaniem leków, zgłoś ten problem lekarzowi - nie każde lekarstwo można rozdrobnić lub rozpuścić.
9. Staraj się by twoim leczeniem zajmował się stały zespół leczniczy.
10. Będąc w szpitalu:
- upewnij się czy twoje dane w historii choroby, czy karcie gorączkowej są poprawne,
- przyglądaj się podawanym ci lekom i za każdym razem pytaj, co dostajesz i wyjaśniaj wątpliwości.
Dodatkowe informacje możesz uzyskać u swojego lekarza, pielęgniarki i farmaceuty.
Bezpieczeństwo osoby starszej bywa zagrożone, kiedy stosuje leki bez zalecenia, gdy zapomni o regularnym ich stosowaniu lub pomyli dawkę. Szczególna rola opiekuna domowej opieki polega na kontroli seniora, aby nie przyjął podwójnej dawki leku lub nie zapomniał o ich przyjęciu. Obydwoje są współodpowiedzialni za bezpieczne stosowanie leków. Poważnym problemem jest również właściwy skład zapisanych przez lekarza leków, kupowanych przez chorych z nieznanych źródeł, na przykład na bazarach czy w osiedlowych sklepach. Pomyłki przy stosowaniu leków mogą być także skutkiem nieczytelnego pisma wystawiającego zlecenie, błędnie obliczonej dawki, niewłaściwej komunikacji między lekarzem a pacjentem, nieczytelnych i niezrozumiałych ulotek i informacji medycznych. Problemem może być także złe zrozumienie informacji dołączonych do preparatów medycznych. Kłopoty pojawiające się u pacjenta mogą również wynikać z interakcji bądź łączenia kilku leków - w tym dostępnych bez recepty.
Do zadań lekarzy należy m.in. przepisywanie recept, natomiast farmaceuci mogą doradzić przy zakupie leków dostępnych bez recepty lekarskiej tzw. OTC (ang. Over-the-counter drugs) lub zaproponować ich zamienniki. Pielęgniarka, podajac leki zlecone przez lekarza, powinna poinformować pacjenta o możliwych działaniach niepożądanych. Pracownicy służby zdrowia są cennym źródłem informacji i porad nie tylko dla ludzi starszych, ale także dla ich opiekunów.
Najskuteczniejszym sposobem uniknięcia problemów związanych z przyjmowaniem leków przez seniorów jest stosowanie się do zaleceń lekarskich i wzajemna wymiana informacji.
Musimy pamiętać, że zarówno senior, jaki i jego opiekun biorą udział w leczeniu, toteż zgłaszanie wszelkich problemów, błędów i nieprawidłowości będących skutkiem przyjmowania dużej ilości leków, pomoże lekarzowi w natychmiastowej reakcji przeciwko działaniu ubocznemu leków i doborze prawidłowej terapii.
Tekst: House Domowa Opieka
