Zacznijmy od przypomnienia, że istnieją dwa typy cukrzycy. Cukrzyca typu 1 rozwija się, gdy organizm nie jest w stanie wytworzyć insuliny, niezbędnej do metabolizowania cukrów. Drugi rodzaj cukrzycy, to cukrzyca typu 2. W tym przypadku mamy do czynienia albo z niewystarczającym poziomem insuliny w organizmie, albo z jej niefunkcjonalnością, złym działaniem. Cukrzyca typu 1 diagnozowana jest zwykle jeszcze w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania i wymaga przyjmowania insuliny do końca życia. Typ 2, najczęstszy, związany jest z późną dorosłością. Ujawnia się zazwyczaj po 50-tym roku życia.
Problem w tym, że bywają wyjątki. Na cukrzycę typu 2 chorują także dzieci i młodzi ludzie. W dodatku w tej grupie początkowe objawy cukrzycy bywają mylące i łatwe do przeoczenia, a szybkie zdiagnozowanie choroby bywa wyzwaniem. Eksperci przypominają, że cukrzyca u dzieci może zacząć się nieco inaczej, niż u starszych osób.
- Szybkość zachorowania, początkowy stopień zaawansowania choroby oraz mechanizmy oporności lub zmniejszonego wydzielania insuliny mogą być inne u pacjentów, u których choroba rozwija się w młodszym wieku, a inne u dorosłych - pisze optometrysta Langis Michaud na łamach "The Conversation".
Niekiedy pierwszym zauważalnym objawem bywają problemy ze wzrokiem. Badania opublikowane w 2021 roku w czasopiśmie "JAMA" pokazują, że jest to poważny problem. Naukowcy z Mayo Clinic (USA) szukali odpowiedzi na pytanie, jakie jest ryzyko powikłań ocznych w przypadku cukrzycy rozpoznanej w dzieciństwie? W tym badaniu kohortowym wzięło udział 525 ludzi w wieku poniżej 22 lat (okres obserwacji to prawie 50 lat).
Okazało się, że dzieci z cukrzycą typu 2 miały znacznie wyższe ryzyko rozwoju retinopatii, w porównaniu z dziećmi z cukrzycą typu 1. Retinopatia cukrzycowa to powikłanie cukrzycy związane z uszkodzeniami w naczyniach krwionośnych znajdujących się w siatkówce oka. Bezpośrednim powodem jest podwyższony poziom cukru we krwi w dłuższym okresie. Retinopatia cukrzycowa należy do głównych przyczyn ślepoty wśród młodych osób. Cukrzykom zagrażają też wcześnie rozwijająca się zaćma, jaskra, a także uszkodzenia plamki żółtej w oku.
Wspomniane wyżej badania pokazały, że ryzyko retinopatii cukrzycowej było o 88 proc. wyższe u osób z cukrzycą typu 2, w porównaniu z osobami z cukrzycą typu 1, w ciągu pierwszych 15 lat choroby. Także ryzyko rozwoju proliferacyjnej retinopatii cukrzycowej lub konieczności wykonania witrektomii pars plana (wewnątrzgałkowy zabieg mikrochirurgiczny) było większe w przypadku cukrzycy typu 2 niż typu 1.
Powikłania naczyniowe i metaboliczne cukrzycy widać na dnie oka
W ciągu jednego do ośmiu lat od diagnozy u niemal co drugiego pacjenta z cukrzycą typu 2 rozwija się jakaś forma retinopatii. Zwykle też pacjenci muszą być operowani, aby uratować wzrok. A ponieważ te zaburzenia oczne pojawiają się znacznie szybciej u młodych diabetyków z cukrzycą typu 2, niż u osób dotkniętych typem 1, to właśnie ci pacjenci powinni się częściej badać u okulisty.
W przypadku cukrzycy typu 1 retinopatia rozwija się w okresie od 6 do 10 lat od postawienia diagnozy u jednego na trzech chorych.
Więcej artykułów na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Jak zapobiegać cukrzycy typu 2 u dzieci i młodzieży?
Zalecenia nie są niespodzianką. To zachęta do zdrowego trybu życia, aktywności i zapobiegania nadwadze lub otyłości. Eksperci zachęcają rodziców do pilnowania, aby dzieci regularnie ćwiczyły, a nie siedziały całymi dniami przed ekranem. Siedzący tryb życia sprzyja bowiem insulinooporności i otyłości u młodych ludzi, tak samo, jak i u dorosłych.
A w celu wykrycia wczesnych powikłań cukrzycy powinniśmy regularne badać dziecko u optometrysty lub okulisty. Takie badanie pomoże też wykryć inne problemy ze wzrokiem, wynikające z choroby, takie jak utrata akomodacji oka (brak wyraźnego widzenia z różnych odległości), częściowy paraliż niektórych mięśni oka, skutkujący podwójnym widzeniem, opóźnione gojenie powierzchniowych zmian na rogówce, suchość oka lub jaskra.
Źródła: JAMA Network, MedicalXPress.com, The Conversation
