Owsica - objawy, leczenie. Jak rozpoznać i pozbyć się owsicy?

Owsica to choroba układu pokarmowego, która może przydarzyć się zarówno dzieciom jak i dorosłym. Objawia się między innymi nieznośnym swędzeniem okolic odbytu, a do zarażenia dochodzi najczęściej przez niewystarczającą higienę.

Co to jest owsica? Definicja

Co to jest owsica? Jest ona dość powszechną, inwazyjną chorobą pasożytniczą układu pokarmowego wywołaną przez owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis). Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, w mniejszym stopniu zaś osoby dorosłe. Do zakażenia dochodzi drogą fekalno-oralną, najczęściej poprzez połknięcie lub wdychanie jaj składanych przez samicę owsika. Jaja z jamy ustnej przedostają się do jelita grubego, następnie po upływie miesiąca (gdy larwy osiągną dojrzałą postać) zapłodnione samice owsika przez odbyt nosiciela wydostają się na zewnątrz i w lepkiej wydzielinie w jego okolicy lub w przedniej części pochwy składają jaja. Osoba zainfekowana dotykając okolic odbytu lub miejsc intymnych przenosi jaja na przedmioty codziennego użytku i do jamy ustnej, przez co cykl się powtarza.

Objawy owsicy. Jak rozpoznać chorobę?

Do najpowszechniejszych objawów owsicy należy:

• świąd, pieczenie odbytu
• stany zapalne skóry wokół odbytu i/lub miejsc intymnych
• swędzenie i pieczenie sromu
• utrata apetytu
• bóle brzucha
• nudności
• nerwowość
• nadpobudliwość
• częste bóle głowy
• problemy z wypróżnianiem
• na skórze wokół odbytu i okolic intymnych lub na pościeli zauważalne są nitkowate twory barwy szaro białej
• częste wybudzanie się w nocy lub nadmierna senność
• osłabienie
• problemy z koncentracją
• podkrążone oczy
• nocne zgrzytanie zębów
• moczenie nocne
• płaczliwość
• rzadko - przewlekłe zapalenie jelita grubego, niedokrwistość

Zobacz też: Włośnica: jak przebiega choroba. Przyczyny, leczenie włośnicy

Jak rozpoznać owsicę?

Owsica daje dość charakterystyczne objawy, które jednak można pomylić z innymi chorobami np. z alergią. Jak zatem rozpoznać owsicę? Diagnozę stawia się po wykryciu jaj lub dojrzałych form pasożytów na skórze zarażonego. W tym celu należy kilkukrotnie pobrać wymaz z okolic odbytu, ważne jest, aby był on pobrany rano - jeszcze przed skorzystaniem z toalety i prysznicem.

Leczenie owsicy

Leczenie owsicy należy prowadzić pod kontrolą lekarską. Zazwyczaj przyjmuje się przepisane przez lekarza leki przeciwpasożytnicze w odstępie 2-4 tygodni. Kuracji powinni poddać się wszyscy domownicy.

Jak leczyć owsicę? O czym należy pamiętać?

A jak leczyć owsicę u dzieci? W przypadku stwierdzenia owsicy, gdy chodzi o dziecko uczęszczające do placówki opiekuńczej, należy poinformować dyrekcję o problemie, pozwoli to na zmniejszenie rozprzestrzeniania się pasożytów wśród dzieci i personelu. Leczenie owsicy u dzieci przebiega tak samo, jak w przypadku osób dorosłych. Polega przede wszystkim na rygorystycznym przestrzeganiu higieny i przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych.

Zobacz też: Leki na pasożyty dla dzieci. Sposoby leczenia pasożytów

Jak pozbyć się owsicy? Ważne zasady

W przypadku potwierdzenia owsicy profilaktycznej kuracji farmakologicznej powinni poddać się wszyscy domownicy, istnieje bowiem duże ryzyko, że i oni mogli ulec zakażeniu.  

Jak skutecznie pozbyć się owsicy? Bezwzględnie należy przestrzegać zasad higieny i utrzymywać dom w czystości. Oto zasady postępowania w przypadku pojawienia się owsicy:

• dezynfekcja przedmiotów często dotykanych przez zarażoną osobę
• częsta zmiana pościeli
• pranie pościeli, ręczników (każdy z domowników powinien mieć swój ręcznik) oraz bielizny w wysokiej temperaturze i ich prasowanie
• noszenie obcisłej bielizny
• codzienna zmiana bielizny dziennej i nocnej
• obcinanie paznokci na krótko
• częsta wymiana piasku w piaskownicy i unikanie zabawy w publicznych piaskownicach
• spanie w osobnych łóżkach
• częste mycie rąk: przede wszystkim po przebudzeniu, po skorzystaniu z toalety, przed posiłkami czy jakimkolwiek kontaktem z miejscami intymnymi
• dokładne mycie warzyw i owoców przed ich zjedzeniem
• stosowanie diety bogata w błonnik.

Owsica u dzieci

Owsica u dzieci początkowo nie daje objawów, nieprzyjemne dolegliwości pojawiają się wraz ze wzrostem ilości pasożytów w organizmie. Dziecko, które ma owsicę, odczuwa nasilający się wieczorem i w nocy świąd odbytu, śpi niespokojnie, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia, zaburzeń koncentracji czy nadpobudliwości. Zdarza się również zgrzytanie zębów. U dziewczynek może pojawić się również stan zapalny sromu. Drapiąc się dziecko wprowadza jaja owsika pod paznokcie, a następnie z powrotem do ust, często też śluz z jajami przysycha na pościeli lub ubraniach i wraz z kurzem unosi się w powietrzu. Podejrzewając owsicę u dziecka należy rano (jeszcze przed czynnościami higienicznymi i skorzystaniem z toalety) obejrzeć okolice odbytu dziecka i pobrać wymaz do badania. Badanie kału, szczególnie gdy nagromadzenie pasożytów nie jest duże, może nie wykazać obecności owsików.

Owsica u dorosłych

Owsica u dorosłych najczęściej zdarza się wśród osób pracujących w zakładach karnych, domach opieki, żłobkach lub przedszkolach. Podejrzewając u siebie owsicę, powinniśmy dokładnie obejrzeć okolice odbytu i pobrać wymaz do badania, najczęściej wystarczy robić to przez trzy dni z rzędu. Jeżeli badania wykonywane 7-krotnie okażą się negatywne, oznacza to brak pasożytów owsika w naszym organizmie. Badania parazytologiczne kału są skuteczne wyłącznie w przypadku dużej ilości pasożytów i mocnym nasileniu choroby. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych przepisanych przez lekarza oraz na ścisłym przestrzeganiu higieny osobistej oraz otoczenia.

Zobacz też: Leki na owsiki bez recepty - jak wyleczyć się z owsicy?