Włośnica - co to za choroba?
Włośnica jest chorobą pasożytniczą, wywołaną nicieniem z rodzaju Trichinella. Można się też spotkać z innymi nazwami choroby, takimi jak trychinoza oraz trichinelloza. Włosień kręty dostaje się do organizmu człowieka poprzez zjedzenie zakażonego larwami mięsa. Najczęściej jest to wieprzowina, ale może to być także dziczyzna. Przed zarażeniem ochronić się można jedząc mięso tylko z pewnego źródła, to znaczy przebadane weterynaryjnie. Ponadto larwy włośnia giną podczas długiego gotowania, więc odpowiednia obróbka mięsa zmniejsza ryzyko zachorowania. Choroba może doprowadzić do śmierci, gdy dojdzie do powikłań, takich jak zapalenie płuc, zapalenie mózgu, zapalenie mięśnia sercowego.
Włośnica - jak przebiega choroba?
Po zjedzeniu zakażonego mięsa larwa przedostaje się do jelita cienkiego, gdzie osiada w błonie śluzowej do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Dojrzałe już samice rodzą larwy, które teraz przedostają się do naczyń krwionośnych oraz chłonnych i wraz z krwią i limfą przemieszczają się do mięśni. Gdy dotrą do mięśni szkieletowych osiadają tam, rosną, a następnie zwijają się w kłębek i otaczają torebką, tworząc cystę. W reakcji na zagrożenie system immunologiczny produkuje komórki, mające zwalczyć intruza. Stopniowo obudowuje cystę tkanką, która ulega zwapnieniu. Po pewnym czasie larwa w środku obumiera. Ten proces może trwać wiele lat.
Włośnica - objawy włośnicy
Pierwsze objawy zauważa się między pierwszym a czwartym tygodniem od zarażenia, gdy pasożyt rozgaszcza się w jelicie cienkim. Trwają około tygodnia lub - w przypadku gdy zakażenie jest niewielkie - mogą w ogóle się nie objawić. Są to:
- biegunka
- ogólne osłabienie organizmu
- bóle brzucha
- wymioty
W fazie inwazyjnej, gdy larwy przemieszczają się wraz z krwią i szukają dogodnego miejsca w mięśniach, aby tam osiąść, objawy obejmują:
- gorączkę
- obrzęk powiek
- zapalenie spojówek
- zmiany skórne
- niekiedy zapalenie płuc lub zapalenie mięśnia sercowego
- zaburzenia świadomości
- niedowłady
Faza mięśniowa, gdy włosień osiada i tworzy cystę, wywołuje bóle mięśni, ich większą męczliwość, przede wszystkim kończyn.
Włośnica - diagnoza i leczenie
W pierwszej fazie choroby trudno jest postawić diagnozę, gdyż objawy są nieswoiste. Pomocny staje się wywiad z pacjentem, który przyznaje się do zjedzenia mięsa niewiadomego pochodzenia. Włośnica powoduje tzw. leukocytozę, czyli zwiększenie ilości białych krwinek oraz wzrost liczby granulocytów. Po kilku tygodniach obserwuje się także w krwi antyciała w klasie IgG. Gdy larwy osiądą już w mięśniach można je wykryć badając pobrane za pomocą biopsji próbki.
Leczenie wymaga hospitalizacji. Jeżeli jest to pierwsza faza zarażenia, czyli larwy włośnia są dopiero w jelitach, leczenie polega na powstrzymaniu procesu rozmnażania się włośnia i rozprzestrzeniania się po organizmie. Stosuje się leki na pasożyty, takie jak mebendazol lub albendazol. Natomiast w fazie inwazyjnej można stosować tylko środki zapobiegawcze, podawać preparaty przeciwgorączkowe lub - w ciężkich przypadkach - glikokortykosteroidy. Wyleczenie włośnicy jest możliwe. W przypadkach, gdy doszło do uszkodzenia mięśni potrzebna będzie jednak rehabilitacja.
Aby zapobiegać zakażeniom należy odpowiednio przygotowywać mięso do jedzenia. A więc gotować lub smażyć w temperaturze powyżej 71 stopni nie krócej niż przez 6 minut. Włośnie giną także w temperaturze minus 37 stopni C, więc głębokie zamrażanie też je zniszczy, a także naświetlanie promieniami X. Do spożycia może być dopuszczone tylko mięso przebadane trichinoskopowo metodą kompresorową lub metodą wytrawiania (stosowane w produkcji przemysłowej oraz przy badaniu dziczyzny).
