RTG wykonuje się przy pomocy aparatury wykorzystującej promieniowanie rentgenowskie. Na tego typu badanie kieruje pacjenta lekarz w przypadku podejrzenia niedrożności przewodu pokarmowego lub jego perforacji, czyli przerwania ciągłości tkanek. Są to stany groźne nawet dla życia, stąd konieczność jak najszybszego wykonania prześwietlenia w celu zdiagnozowania stanu narządów wewnętrznych lub zalegania kału.
Druga sytuacja, gdy wykonuje się RTG brzucha, to przygotowanie do badania określanego nazwą urografia. Jest to badanie wykonywane w przypadku podejrzenia chorób układu moczowego i pozwala na ocenę prawidłowości budowy układu moczowego, w tym określenia wielkości, położenia i kształtu nerek, a także stopnia opróżniania pęcherza moczowego, obecność kamieni nerkowych, czy też guzów lub torbieli w nerkach. Dzięki RTG brzucha udaje się wcześniej sprawdzić, czy można prawidłowo wykonać to badanie, a zatem czy w brzuchu pacjenta nie zalegają masy kałowe lub gazy, które mogą wpłynąć na prawidłowość wyniku.
RTG brzucha pozwala także zdiagnozować obecność zwapniałych kamieni w nerkach lub w drogach moczowych.
Ponadto dzięki RTG brzucha można zbadać położenie wszczepionych pacjentowi urządzeń, takich jak stendy moczowodów, sondy nosowo-żołądkowe, a także jest pomocne przed takimi procedurami jak np. lewatywa barowa.
Badanie wykonuje się po zdjęciu ubrania oraz wszelkich ciał obcych w obrębie brzucha. W czasie robienia zdjęcia rentgenowskiego nie wolno się ruszać. Przez chwilę także wstrzymuje się oddech (na jedną sekundę). Badanie w trybie nagłym, w przypadku podejrzenia perforacji przewodu pokarmowego czy niedrożności jelit, nie wymaga żadnych przygotowań od pacjenta.
W przypadku, gdy RTG brzucha wykonywane jest jako wstęp do urografii, należy postępować według zaleceń otrzymanych z ambulatorium. Oznacza to, że dzień przed badaniem nie wolno pić napojów gazowanych, a także jeść ciężkostrawnych posiłków. Unikamy też dań z dodatkiem błonnika, a więc warzyw, owoców i ciemnego pieczywa. Ponadto w celu oczyszczenia jelit zażywa się dzień wcześniej trzy razy dziennie po dwie tabletki Espumisanu. W dniu badania trzeba się wypróżnić. Do RTG podchodzimy też na czczo (potrzebne jest przynajmniej sześć godzin przerwy). Nie wolno palić papierosów.
Przeciwwskazaniem do badania jest przede wszystkim ciąża. Zatem u kobiet w okresie płodnym RTG brzucha wykonuje się w pierwszych dziesięciu dniach cyklu miesiączkowego lub po wykonaniu testu ciążowego. Chyba że istnieje stan zagrożenia życia.
Dobrze wykonane zdjęcie rentgenowskie brzucha nie niesie żadnych powikłań.
Wyniki prześwietlenia brzucha analizowane są przez lekarza, który może stwierdzić, do jakich nieprawidłowości doszło w naszym organizmie. Co może wykryć tego typu badanie obrazowe? Badanie wykrywa schorzenia przewodu pokarmowego, takie jak niedrożność jelit, perforacja przewodu pokarmowego oraz obecność kamieni nerkowych. Jest stosowane do diagnozowania zaparć.