Nieinwazyjna diagnostyka serca - rodzaje badań, kiedy się je wykonuje?

Diagnostykę chorób serca przeprowadza się u osób, u których występuje podejrzenie nieprawidłowości w funkcjonowaniu mięśnia sercowego albo tętnic wieńcowych, a także u pacjentów, którzy przeszli zawał lub mieli inne problemy związane z pracą serca.

Nieinwazyjne badania serca to takie, które przeprowadza się na początkowych etapach diagnostyki. Jakie wyróżnia się nieinwazyjne badania serca? Jakie są wskazania do przeprowadzenia takich badań?

Diagnostyka chorób serca – na czym polega?

Pierwszy etap diagnostyki chorób serca przeprowadza lekarz pierwszego kontaktu. Lekarz ten rozpoczyna od przeprowadzenia wywiadu lekarskiego, podczas którego stwierdza, jakie dolegliwości występują u pacjenta i określa możliwe przyczyny takiego stanu. Lekarz pierwszego kontaktu wykonuje również badania fizykalne, na które składa się oglądanie, osłuchiwanie oraz opukiwanie ciała pacjenta i sprawdzanie reakcji organizmu. Jeśli podczas tego badania lekarz stwierdzi jakieś nieprawidłowości, powinien skierować pacjenta do lekarza specjalisty, czyli do kardiologa. Kardiolog zleci wykonanie odpowiednich badań, wśród których wyróżnia się badania nieinwazyjne oraz inwazyjne.

Do podstawowych badań nieinwazyjnych zalicza się badania czynnościowe:

• Pomiar ciśnienia tętniczego - polega na pomiarze siły, z jaką pompowana przez serce krew uderza o ściany naczyń tętniczych. Badanie wykonuje się za pomocą automatycznego aparatu, techniką osłuchową albo przy użyciu sfigmomanometru sprężynowego. U osoby dorosłej prawidłowe ciśnienie skurczowe wynosi 120 mmHg, a prawidłowe ciśnienie rozkurczowe to 80 mmHg. Zwykle wykonywany jest jednorazowy pomiar ciśnienia, jednak u niektórych pacjentów istnieje wskazanie do wykonania holtera ciśnieniowego, czyli całodobowego pomiaru ciśnienia. Podczas badania pacjent przez całą dobę nosi na ramieniu mankiet, który służy do wykonywania pomiarów, a wyniki są zapisywane na specjalnym urządzeniu;
• Elektrokardiografia (EKG) - polega na rejestrowaniu impulsów elektrycznych, które powstają w mięśniu sercowym. Impulsy świadczą o charakterze pracy serca i są rejestrowane na 12 odprowadzeniach – 6 z nich to odprowadzenia przedsercowe, a 6 to odprowadzenia kończynowe. Podczas badania zapisuje się tak zwaną krzywą EKG, na podstawie której specjalista potrafi stwierdzić, czy serce prawidłowo pracuje w czasie badania. Co więcej, na podstawie analizy krzywej EKG możliwe jest wykrycie uszkodzeń serca, które wystąpiły w przeszłości. Oprócz zwykłego badania EKG przeprowadzany jest holter EKG, czyli badanie, które polega na całodobowym monitorowaniu pracy serca. W trakcie badania do ciała pacjenta przyczepione są elektrody, a wyniki są zapisywane w pamięci elektronicznej specjalnego urządzenia albo na taśmie magnetycznej.

Oprócz pomiarów ciśnienia oraz EKG spoczynkowego przeprowadza się próby wysiłkowe, podczas których ocenia się jakie zmiany w mięśniu sercowym zachodzą w trakcie wysiłku fizycznego.

Obok badań czynnościowych ważną grupą nieinwazyjnych badań serca są badania obrazowe, do których zalicza się:

• USG serca (echo serca, echokardiografia) - polega na obrazowaniu struktur serca oraz większych naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków. Podczas badania fale ultradźwiękowe odbijają się od struktur serca w związku z czym na ekranie monitora widoczny jest obraz badanych struktur, który można wydrukować albo zarejestrować w inny sposób. Badanie umożliwia ocenę przepływu krwi w przedsionkach oraz komorach serca, dużych naczyniach sercowych i naczyniach wieńcowych, a także ocenę ruchu serca i zastawek znajdujących się wewnątrz serca;
• Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej (RTG, rentgen klatki piersiowej) - jest badaniem radiologicznym, podczas którego przez klatkę piersiową przepuszczana jest dawka promieni rentgenowskich. Na zdjęciu uwidocznione zostają struktury serca oraz jego położenie w obszarze klatki piersiowej. Możliwe jest wykrycie między innymi niektórych wrodzonych wad serca, wad związanych z nadciśnieniem tętniczym oraz zmian związanych z rozwojem miażdżycy. W niektórych przypadkach, żeby lepiej zobrazować obszar śródpiersia i przełyku przed badaniem pacjentowi podaje się środek cieniujący, czyli tak zwany kontrast.

Nieinwazyjne badania serca – wskazania

Głównym wskazaniem do przeprowadzenia badań diagnostycznych serca jest występowanie dolegliwości, które mogą świadczyć o schorzeniach układu sercowo-naczyniowego. Badaniom powinny się regularnie poddawać osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową, wady zastawek, chorobę zakrzepowo-zatorową, a także po przebytym zawale serca.

Kołatanie serca, kiedy się pojawia, co oznacza