Na USG jąder kieruje się osoby, które skarżą się na ból jąder, mają powiększone jądra lub wyczuwalne guzki, a także pacjentów po poważnych urazach narządów płciowych.
USG jąder przeprowadza się w celi zdiagnozowania takich schorzeń lub nieprawidłowości jak:
Ponadto inny rodzaj badania, a mianowicie biopsja jądra, robiona jest przy wykorzystaniu USG. Badanie USG jądra pozwala także na ocenę stanu guzków, znajdujących się wokół moszny. W razie stwierdzenia guzków można też określić, jakiego są rodzaju i jaką mają strukturę: litą, mieszaną czy płynną. W przypadku urazu okolic jąder, USG pozwala na scharakteryzowanie zmian pourazowych i oznaczenie ich rozległości. W trakcie terapii natomiast badanie USG jąder wykonuje się w celu oceny postępów leczenia.
Istnieje także USG Dopplera, czyli badanie ultrasonograficzne obrazujące przepływ krwi w naczyniach krwionośnych oraz umożliwiające oszacowanie parametrów przepływu krwi, czyli kierunku i prędkości.
Natomiast przeciwwskazaniem dla USG jąder mogą być rany otwarte moszny.
USG, czyli badanie ultrasonograficzne, wykonuje się przy pomocy standardowego aparatu składającego się z sondy oraz monitora. W zależności od rodzaju USG stosuje się różne kształty głowic, a w celu wyeliminowania pęcherzyków powietrza, zakłócających obraz, wykorzystuje się specjalny żel.
Badanie służy lekarzowi do oceny wielkości jąder oraz najądrzy, a także do sprawdzenia ich struktury oraz ilości płynu w worku mosznowym. USG jest badaniem bezpiecznym, ponieważ nie emituje promieniowania rentgenowskiego lecz fale akustyczne, czyli ultradźwięki, które są neutralne do narządów. Dlatego badanie może być bez szkód przeprowadzana nawet kilka razy w krótkich odstępach czasu.
Nie są konieczne żadne szczególne przygotowania do tego typu badań, poza podstawowymi zasadami higieny. Nie trzeba także golić moszny.
Badanie przeprowadza się w pozycji leżącej. Przed badaniem na jądra nakłada się przezroczysty żel w celu uzyskania odpowiedniego poślizgu i dobrego przylegania głowicy do skóry. Następnie lekarz prowadzi odpowiednio głowice aparatu USG i na ekranie obserwuje uzyskany obraz. Pacjent otrzymuje potem wynik badania w postaci wydruku z opisem. W przypadku podejrzenia żylaków powrózka nasiennego USG jądra wykonuje się na stojąco i ze wstrzymanym oddechem, co pozwala uzyskać dokładniejszy obraz na monitorze.
W zależności od zauważonych zmian lub nieprawidłowości w budowie jąder, pacjent kierowany jest na kolejne badania i leczenie. W niektórych przypadkach, takich jak zauważone guzki, potrzebna jest jeszcze biopsja jądra, a także inne rodzaje badań.
USG jąder należy do tych badań, które mężczyzna powinien wykonywać profilaktycznie raz w roku. Szybkie zauważenie zmian pozwala bowiem na skuteczniejsze leczenie.