Zespół Dresslera - charakterystyka choroby, przyczyny
Zespół Dresslera (ang. Dressler's syndrome) to powikłanie, do którego może dojść u osoby, która przeszła zawał serca lub operację kardiologiczną. Bywa też określany nazwą zespół pozawałowy Dresslera. Nazwa pochodzi od nazwiska lekarza Wiliama Dressnera, który w 1956 roku, jako pierwszy, scharakteryzował zespół objawów, występujących u chorych kilka tygodni po przebytym zawale mięśnia sercowego.
Takie zaburzenia zdarzają się także u osób, które mają za sobą operację kardiochirurgiczną, na przykład operację wszczepienia by-passów lub zabieg na otwartym sercu.
Zespół Dressnera to jedna z postaci zapalenia osierdzia. Nie wiadomo dokładnie, co je bezpośrednio wywołuje. Uważa się, że za zapalenie osierdzia odpowiada nadmierna reakcja układu immunologicznego na uszkodzenia, do których dochodzi w czasie zawału serca lub operacji. Osierdzie, nazywane też workiem osierdziowym, to błona otaczająca serce i odejścia wielkich naczyń krwionośnych. Zbudowane jest z dwóch warstw: zewnętrznej, nazywanej blaszką ścienną oraz wewnętrznej, określanej mianem blaszki trzewnej. Pomiędzy tymi warstwami znajduje się jama worka osierdziowego, w której jest niewielka ilość płynu surowiczego (od 15 do 50 ml), zapobiegającego tarciu między nimi. Zadaniem osierdzia jest ochrona serca, amortyzowanie wstrząsów oraz przeciwdziałanie nadmiernemu rozciągnięciu się serca w czasie pracy.
Dlaczego kołatanie serca może być niebezpieczne. Sprawdź w naszym filmie.
Wśród zdarzeń, które mogą skończyć się zespołem Dressnera, oprócz zawału serca, są także urazy mięśnia sercowego w wyniku uszkodzenia klatki piersiowej, a także urazy jatrogenne, czyli powstałe w wyniku procedur medycznych, takich jak wszczepienie rozrusznika serca, angioplastyka naczyń wieńcowych i tym podobne zabiegi.
Zespół Dressnera ma różne postacie kliniczne. Są to, poza prostym zapaleniem osierdzia, także bardziej skomplikowane przypadki powiązane z zapaleniem opłucnej, tamponadą serca oraz wysiękiem do opłucnej. Do tamponady serca dochodzi wyniku nagromadzenia się nadmiaru płynu osierdziowego, powodującego wzrost ciśnienia wewnątrzosierdziowego, co może zakończyć się ustaniem akcji serca.
Zespół Dresslera - objawy
Objawy wtórnego zapalenia osierdzia mogą się pojawić po dwóch do pięciu tygodni po zawale lub operacji, ale zdarzają się także po trzech miesiącach. Chory ma następujące objawy:
- ból w klatce piersiowej, nasilający się, gdy chory kładzie się na plecach lub kaszle. Zlokalizowany jest za mostkiem i promieniuje w stronę pleców oraz łopatek.
- trudności z oddychaniem, duszności, charakterystyczne łapanie powietrza
- gorączka
- uczucie nadmiernego zmęczenia
- leukocytozę
- podwyższone OB krwi
- brak apetytu
W przypadku zapalenia osierdzia lekarz zauważa tzw. tarcie osierdziowe. Gdy dołącza się zapalenia opłucnej pojawiają się trudności z oddychaniem i charakterystyczne szmery podczas osłuchiwania przez lekarza. Dodatkowo u chorego może dojść do zapalenia stawów lub zapalenia płuc. Wśród powikłań zespołu Dresslera znajdują się także uszkodzenia naczyń krwionośnych lub nerek.
Zespół Dresslera - leczenie
Do zwalczenia wtórnego zapalenia osierdzia stosuje się leki przeciwzapalne i kolchicynę oraz glikokortykosteroidy. W przypadku tamponady serca wykonuje się zabieg nakłucia worka osierdziowego, w celu usunięcia nadmiaru płynu osierdziowego.
Konieczne są badania diagnostyczne, takie jak EKG serca, a także echokardiografia lub rezonans magnetyczny serca. Ponadto wykonuje się badania morfologiczne krwi oraz posiew, aby wykluczyć zakażenia bakteryjne. Zespół Dresslera potrafi sam się cofnąć, jednak leczenie jest ważne, ponieważ może dojść do groźnych powikłań, w tym do zaciskającego zapalenia osierdzia.
