Kanał kręgowy i jego schorzenia mogą negatywnie wpływać na komfort życia i codzienne funkcjonowanie. Najczęściej przyczyną dolegliwości jest zwężenie kanału kręgowego.
Kanał kręgowy – co to takiego?
Kanał kręgowy (łac. canalis vertebralis) to miejsce, w którym znajduje się rdzeń kręgowy. Kanał kręgowy tworzą otwory kręgowe. U człowieka ma on kształt rury zwężającej się ku końcowi kręgosłupa, utworzonej przez otwory kolejnych kręgów.
Kanał kręgowy rozciąga się od poziomu pierwszego kręgu szyjnego C1, a kończy się wyjściem z kanału krzyżowego rozworem. Nerwy rdzeniowe wydostają się z kanału kręgowego przez otwory międzykręgowe. Funkcją kanału rdzeniowego jest otaczanie i ochranianie rdzenia kręgowego.
Co drugi Polak cierpi na ból kręgosłupa. Jak temu zapobiegać?
Kanał kręgowy i jego schorzenia: stenoza
Kanał kręgowy i jego schorzenia można sprowadzić do najbardziej powszechnej przypadłości, czyli zwężenia kanału kręgowego. Inaczej to ciasnota kanału kręgowego, stenoza kanału kręgowego (ang. spinal stenosis).
Zwężenie kręgowego to stan, w którym kanał kręgowy lub otwory międzykręgowe ulegają zwężeniu. Patologia doprowadza do ucisku rdzenia kręgowego i nerwów. W wyniku procesu dochodzi do zmniejszenia światła kanału kręgowego, w którym znajdują się korzenie nerwowe i rdzeń kręgowy. Zwężenie kanału kręgowego może wystąpić w dowolnym odcinku kręgosłupa, jednak najczęściej pojawia się w odcinku lędźwiowym, rzadziej w szyjnym i piersiowym.
Przyczyny stenozy kanału kręgowego
Zwężenie kanału kręgowego może być pierwotne (gdy pacjent urodził się ze zwężeniem kanału kręgowego) albo wtórne. Wówczas najczęstszą przyczyną patologii jest proces degeneracji kręgosłupa związany z wiekiem. Najczęściej stenoza kanału kręgowego pojawia się w wyniku postępu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, będących rezultatem naturalnego procesu starzenia. Wrodzona stenoza kanału kręgowego nie musi objawiać się już od urodzenia.
Innymi przyczynami stenozy są złamania, proces zapalny i guzy kręgosłupa, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, przepuklina dysku, guzy kręgosłupa, wrodzony wąski kanał kręgowy, choroba degeneracyjna dysku, kręgozmyk, zwężenie kanału kręgowego w przebiegu dysplazji, przebyte operacje kręgosłupa czy choroby reumatoidalne.
Kanał kręgowy i jego schorzenia. Objawy stenozy
Schorzenia kanału rdzeniowego są związane z uciskiem struktur nerwowych w kanale kręgowym lub otworach międzykręgowych. Tym samym objawy stenozy zaczynają dokuczać wówczas, gdy dochodzi do uciskania któregoś z elementów rdzenia kręgowego. Objawy zwężenia kanału kręgowego zależą od lokalizacji (odcinek szyjny, lędźwiowy, piersiowy).
Kanał kręgowy i jego schorzenia mogą znacznie pogarszać jakość życia. Zwykle dokuczają takie objawy jak:
- ostry lub przewlekły ból pleców, który nasila chodzenie, ruch i wyprostne pozycje kręgosłupa,
- ograniczona ruchomość kręgosłupa,
- rwa kulszowa
- pieczenie, mrowienie i drętwienie nogi lub w okolicy krocza,
- w ciężkich przypadkach niedowład nogi.
Kanał kręgowy i jego schorzenia. Rozpoznanie stenozy i leczenie
Rozpoznanie oraz diagnostyka kanału kręgowego i jego schorzeń opiera się o wywiad, badanie lekarskie oraz badania dodatkowe. Badania dodatkowe to badanie MRI, RTG CT, badanie gęstości kości (DEXA), w skomplikowanych przypadkach inne badania obrazowe i testy laboratoryjne.
Leczenie zwężenia kanału rdzeniowego zwykle jest objawowe i rzadko przynosi stałą poprawę. Stosuje się: leki przeciwbólowe, kinezyterapię (leki niesterydowe przeciwzapalne lub steroidy), wstrzyknięcia leku przeciwbólowego i sterydowego. Nie istnieje farmakologiczne leczenie przyczynowe. Jeżeli pomimo leczenia objawy się utrzymują i dotkliwe, należy rozważyć leczenie operacyjne. Leczenie chirurgiczne ma na celu odciążenie i zmniejszenie ucisku na rdzeń kręgowy.
Wskazaniem do leczenia operacyjnego jest nieustępujący ból pleców i rwa kulszowa, stałe drętwienie, osłabienie czucia w zakresie nóg i krocza, ból w czasie chodzenia, pochylenie sylwetki do przodu podczas chodzenia.
