Rdzeń kręgowy zaliczany jest do jednych z najważniejszych struktur w ludzkim organizmie. Znajduje się w kanale kręgowym, który odpowiada również za jego ochronę. Podstawowym zdaniem rdzenia kręgowego jest przewodzenie bodźców między mózgiem a układem ośrodkowym.
Rdzeń kręgowy biegnie przez cały kanał kręgowy, czyli praktycznie przez cały kręgosłup. Jego średnica to ok. 8-14 milimetrów, zaś długość wynosi 40-45 centymetrów. Tworzą go przede wszystkim substancja biała oraz szara. Ta ostania znajduje się w jego wnętrzu i tworzy charakterystyczny dla rdzenia kręgowego kształt litery H.
Dolna część rdzenia kręgowego, czyli ta na wysokości 1-2 kręgu lędźwiowego, zakończona jest charakterystycznym stożkiem, który przechodzi w tzw. nić końcową - stanowi ona ostatnią częścią rdzenia kręgowego. Górna część zakończona jest tzw. rdzeniem przedłużonym, który stanowi dolną część mózgowia.
Rdzeń kręgowy połączenia z 31 par nerwów rdzeniowych. Tak samo jak mózg rdzeń kręgowy otoczony i osłaniany jest przez trzy opony, tj. twardówkę, pajęczynówkę oraz naczyniówkę. Parzyste nerwy rdzeniowe w kanale kręgowym tworzą strukturę nazywaną ogonem końskim.
Rdzeń kręgowy - jakie pełni funkcje w organizmie?
Do najważniejszych zadań rdzenia kręgowego należy kontrola oraz koordynowanie funkcji ruchowych oraz czuciowych organizmu. To właśnie on odpowiada za pracę mięśni, a także przepływ impulsów nerwowych. Dzięki niemu czujemy czyjś dotyk, ból, a także wszelkie zmiany temperatury zachodzące w najbliższym otoczeniu.
Rdzeń kręgowy a choroby kręgosłupa
Trzeba sobie zdawać sprawę, że rdzeń kręgowy jest bardzo delikatny i ważny dla właściwego funkcjonowania organizmu, i aby nie uległ uszkodzeniu natura znalazła dla niego ochronę w postaci kręgosłupa i jego specyficznej budowy. Kręgosłup zbudowany jest z kręgów, które są zróżnicowane w swojej budowie na poszczególnych odcinkach. Pośrodku kręgu znajduje się otwór, w którym biegnie rdzeń kręgowy. Jednocześnie kanał kręgowy stanowi element ochronny. W wyniku jego ruchomości, również i rdzeń kręgowy ulega drobnym przemieszczeniom.
Amortyzację zapewniają mu płyn mózgowo-rdzeniowy oraz trzy opony (tj. twardówka, naczyniówka i pajęczynówka). Niestety zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgów mogą doprowadzić do uciskania nerwów rdzenia kręgowego, a to wywołuje często trudny do wytrzymania ból kręgosłupa. Czasem zdarza się, że zbyt duży nacisk na nerwy wywołuje tzw. parestezję, czyli nieprzyjemne uczucie mrowienia lub drętwienia, zaburzenia przewodnictwa temperatury, a także zaburzenie w obrębie czucia głębokiego oraz powierzchniowego.
Ból kręgosłupa to jedna z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinecie lekarskim. Bardzo często jego przyczyną jest przeciążenie czy po prostu długie godziny spędzone przy biurku i brak ruchu. Mimo że zazwyczaj takie dolegliwości mijają samoistnie, to w przypadku tych, które mimo zmiany nawyków czy stosowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych nie mijają, konieczna jest wizyta u specjalisty.
Przyczyną problemów może być nadmierne ścieranie się mazi stawowej, spłaszczenia dysku lub pojawienia się chrzęstnej narośli. To wszystko sprawia, że kręgi zaczynają na siebie nachodzić i przy każdym ruchu wzajemnie się ścierają. Dochodzi do podrażnienia nerwów i wystąpienia silnych dolegliwości bólowych. W niektórych przypadkach ból promieniuje do kończyn, co często utrudnia postawienie prawidłowej diagnozy. W sytuacji, gdy ból się utrzymuje bardzo długo lub często nawraca warto skonsultować się z lekarzem. Aby ustalić przyczynę dolegliwości lekarz powinien zlecić badanie radiologiczne, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
Najlepszym sposobem na pozbycie się problemów z kręgosłupem, a tym samym zapewnienie lepszej ochrony dla rdzenia kręgowego, jest regularne uprawianie sportu. Ale nie każda aktywność jest dla niego bezpieczna. Najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie pływanie, które nie tylko w wzmocni mięśnie pleców, ale także odciąży je. Jednak, aby zajęcia na basenie przyniosły odpowiedni skutek, kluczowy jest wybór stylu. Klasyczny, czyli żabka zbytnio napinają szyjny odcinek kręgosłupa, dlatego - dla pleców - znacznie lepszy jest kraul lub styl grzbietowy.
Warto także zadbać o zachowanie właściwej postawy i odpowiednio sprofilowane krzesło. Dotyczy to przede wszystkim tych osób, które mają siedzącą pracę i długie godziny spędzają w jednej pozycji przy biurku.
