Badanie "Młodzież 2018"
Od kilkunastu lat prowadzone są cykliczne badania młodzieży kończącej właśnie edukację w średniej szkole i wkraczającej w dorosłość. Młodzi ludzie pytani są nie tylko o sytuację rodzinną, poglądy i postawy społeczne, ale także o zachowania i nawyki. Jednym z nich są tzw. ryzykowne zachowania.
Jakie ryzykowne zachowania i uzależnienia zaobserwowano u młodych ludzi w 2018? Okazuje się, że w tym względzie wiele rzeczy zmieniło się na lepsze. Badania pokazały na przykład, że hazard przestał już tak bardzo interesować młodzież. Mniej uczniów gra na pieniądze, a także mniej jest zagrożonych uzależnieniem od hazardu. Ciągle jednak uzależnienie może grozić co dziesiątemu młodemu człowiekowi.
Jeszcze całkiem niedawno, bo w latach 1992-2003, badania pokazywały rosnący odsetek młodych ludzi palących papierosy, odpowiednio 23 i 31 proc. Kolejne serie badań wykazały jednak, że od roku 2008 coraz mniej młodych ludzi pali papierosy. W tamtym okresie 22 proc. badanych deklarowało palenie, a dziesięć lat później, czyli w 2018 roku, już tylko 18 proc. Odsetek uczniów niepalących utrzymuje się na poziomie 60 proc. Zmieniły się jednak proporcje pomiędzy palącymi regularnie a okazjonalnie i teraz mniej jest osób palących regularnie papierosy.
Młodzi ludzie najchętniej sięgają po alkohol, a wśród narkotyków - po marihuanę i haszysz
Najczęściej wybieraną przez młodzież substancją psychoaktywną jest alkohol. Najchętniej sięgają po piwo (74 proc.), w następnej kolejności po wódkę. 43 proc. młodych ludzi wybiera wino. Natomiast od paru lat poziom konsumpcji alkoholu nie zmienia się, także częstość picia alkoholu pozostaje bez zmian. Jednak co najmniej raz w miesiącu 44 proc. młodych osób wypija zbyt dużo alkoholu.
Narkotyki okazują się teraz trudniej dostępne, niż kilka-kilkanaście lat temu. Obserwuje się coraz mniejszy odsetek młodzieży, która orientuje się, gdzie można dostać narkotyki. Zmniejsza się także odsetek uczniów, którzy deklarują używanie narkotyków. W latach 1992-2003 zażywanie narkotyków przez młodzież systematycznie rosło, z 5 do 24 proc, by potem się zmniejszać. Według badania w 2018 roku odsetek młodzieży, deklarującej zażywanie narkotyków, obniżył się do 16 proc. Jakie narkotyki są najpopularniejsze? Okazuje się, że jest to marihuana i haszysz. Do przyjmowania kiedykolwiek w życiu narkotyku przyznało się 38 proc. młodych ludzi, mniej o 4 punkty procentowe niż dwa lata wcześniej. A w ciągu ostatniego roku marihuanę lub haszysz zażywał co piąty uczeń. Następnym w kolejności narkotykiem, który chętnie zażywa młodzież, jest amfetamina, a potem ecstasy.
Jeśli chodzi o dopalacze, to wyraźnie spadło ich użycie i osiągnęło poziom 1 proc. Wzrosło natomiast zażywanie leków uspokajających i nasennych bez przepisu lekarza. Co dziesiąty uczeń deklarował, że przynajmniej 1-2 razy brał leki uspokajające i nasenne bez wskazania przez lekarza, a 4 proc. przyjmowało je 3-9 razy.
Źródło: Badanie "Młodzież 2018", Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2019
Badanie zrealizowane zostało jesienią 2018 roku przez CBOS, na zamówienie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Tego typu badania realizowane są cyklicznie od 1990 roku według podobnej metodologii, dzięki czemu możliwe jest śledzenie trendów. Celem badania jest odpowiedzenie na pytanie, jacy są młodzi ludzie, kończący edukację na średnim poziomie i wkraczają w dorosłość. Tematyka badania obejmuje: problematykę domu rodzinnego, warunków materialnych, rówieśników, szkoły, aspiracji życiowych, postaw wobec demokracji, polityki, aktywności obywatelskiej i postaw prospołecznych, a także religijności, zainteresowań i sposobów spędzania wolnego czasu. Pytania dotyczyły także udziału młodych ludzi w grach hazardowych oraz doświadczeń z substancjami psychoaktywnymi.
Badanie przeprowadzono w dniach 1-30 października 2018 roku na ogólnopolskiej próbie 1609 uczniów ostatnich klas, w 80 dziennych szkołach ponadgimnazjalnych - liceach, technikach i w zasadniczych szkołach zawodowych w 69 miejscowościach.
