Powiększona wątroba: czy to objaw groźnej choroby?

Powiększona wątroba, zwana hematomegalią, nie jest oddzielną jednostką chorobową, lecz objawem innych dolegliwości, a znalezienie przyczyny jest niezwykle istotne. Powiększony narząd bowiem może oznaczać takie choroby jak: zapalenie wątroby, stłuszczenie czy marskość. Powiększona wątroba nie funkcjonuje prawidłowo i zagraża wielu procesom zachodzącym w organizmie.

Wątroba - funkcja w organizmie

Wątroba wykonuje w naszym organizmie szereg ważnych zadań, m.in. wspomaga proces trawienia oraz oczyszcza ciało z toksyn. Jeżeli dochodzi do jej dysfunkcji, zakłóceniu ulegają takie procesy jak synteza białek i czynników krzepnięcia (albuminy, protrombiny, fibrynogenu), wytwarzanie i wydzielanie żółci, niezbędnej w procesie trawienia tłuszczów, neutralizacja toksyn. Wątroba bierze udział w metabolizowaniu aminokwasów i węglowodanów, magazynuje żelazo i witaminy. I pełni jeszcze kilka innych ważnych zadań.

Zlokalizowana jest pod przeponą, w większości w prawym podżebrzu oraz, częściowo, w części nadbrzusza i lewego podżebrza. Zdrowa wątroba u dorosłego człowieka schowana jest pod prawym łukiem żebrowym i w zasadzie nie powinna wychodzić spod niego (u małych dzieci wątroba wystaje spod łuku żebrowego na około 1-2 cm).

Zdarza się jednak, że narząd ulega powiększeniu. Nie zdajemy sobie z tego sprawy, ponieważ samodzielnie raczej tego nie wyczuwamy. Powiększoną wątrobę wykrywa najczęściej lekarz w trakcie badania klatki piersiowej i brzucha.

Powiększona wątroba - przyczyny

Powiększona wątroba nie zawsze oznacza choroby. Zdarza się, że jest, po prostu, położona niżej, więc wyczuwalna w okolicy łuków żebrowych. Wątroba może się również przemieścić na skutek innych dysfunkcji w organizmie, np. wysięgu w opłucnej. Zdarza się, że przy wzdęciach lub przy otyłości mylimy powiększenie obwodu brzucha z symptomami powiększonej wątroby.

Lekarze wymieniają następujące przyczyny powiększenia wątroby: zapalenia, zastój krwi, zastój żółci, nacieczenie wątroby, guzy wątroby, odkładanie się substancji w wątrobie (choroby spichrzeniowe).

Choroby, w których obserwuje się powiększoną wątrobę:

  • wirusowe zapalenie wątroby (typu A,B,C)
  • autoimmunologiczne zapalenie wątroby
  • alkoholowe zapalenie wątroby
  • niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
  • zakażenia bakteryjne i wirusowe (mononukleoza zakaźna, infekcja CMV), ropnie wątroby
  • marskość wątroby
  • sarkoidoza
  • toksyczne, polekowe zapalenie wątroby (statyny, makrolidy, amiodaron, paracetamol)
  • pierwotna marskość żółciowa
  • pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowychi
  • prawokomorowa niewydolność serca
  • zakrzepica żył wątrobowych (zespół Budda i Chiarego)
  • rak głowy trzustki
  • rak brodawki Vatera
  • kamica przewodowa
  • chłoniaki
  • białaczki
  • przerzuty nowotworowe do wątroby
  • gruczolaki
  • naczyniaki
  • torbiele
  • rak wątrobowokomórkowy
  • hemochromatoza
  • amyloidoza (skrobiawica)
  • choroba Wilsona
  • glikogenozy
  • lipodozy (choroba Gauchera)
Zobacz wideo

Powiększenie wątroby - postępowanie

Powiększenie wątroby może zdiagnozować lekarz w trakcie rutynowego badania lub przy okazji wykonywania USG. My sami raczej nie jesteśmy w stanie zauważyć powiększenia wątroby. Na powiększenie wątroby mogą wskazywać tylko pewne objawy, takie jak: uczucie pełności w brzuchu, ból, żółtaczka, świąt, nudności, wymioty, obrzęki obwodowe i zmiany koloru stolca.

Pomocne badania: USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny oraz badania krwi (morfologia, OB, CRP, aktywność aminotransferaz - ALT i AST, wskaźniki cholestazy - ALP, GGTP, bilirubina, stężenia lipidów, immunologiczne testy typu WZW B i C, mononukleoza, CMV).

Dodatkowe badania pomocne przy stawianiu diagnozy: występowanie przeciwciał typowych dla chorób autoimmunologicznych, ocena drożności dróg żółciowych, ocena wydolności serca, biopsja wątroby.

Więcej o: