Wątroba - funkcja w organizmie
Wątroba wykonuje w naszym organizmie szereg ważnych zadań, m.in. wspomaga proces trawienia oraz oczyszcza ciało z toksyn. Jeżeli dochodzi do jej dysfunkcji, zakłóceniu ulegają takie procesy jak synteza białek i czynników krzepnięcia (albuminy, protrombiny, fibrynogenu), wytwarzanie i wydzielanie żółci, niezbędnej w procesie trawienia tłuszczów, neutralizacja toksyn. Wątroba bierze udział w metabolizowaniu aminokwasów i węglowodanów, magazynuje żelazo i witaminy. I pełni jeszcze kilka innych ważnych zadań.
Zlokalizowana jest pod przeponą, w większości w prawym podżebrzu oraz, częściowo, w części nadbrzusza i lewego podżebrza. Zdrowa wątroba u dorosłego człowieka schowana jest pod prawym łukiem żebrowym i w zasadzie nie powinna wychodzić spod niego (u małych dzieci wątroba wystaje spod łuku żebrowego na około 1-2 cm).
Zdarza się jednak, że narząd ulega powiększeniu. Nie zdajemy sobie z tego sprawy, ponieważ samodzielnie raczej tego nie wyczuwamy. Powiększoną wątrobę wykrywa najczęściej lekarz w trakcie badania klatki piersiowej i brzucha.
Powiększona wątroba - przyczyny
Powiększona wątroba nie zawsze oznacza choroby. Zdarza się, że jest, po prostu, położona niżej, więc wyczuwalna w okolicy łuków żebrowych. Wątroba może się również przemieścić na skutek innych dysfunkcji w organizmie, np. wysięgu w opłucnej. Zdarza się, że przy wzdęciach lub przy otyłości mylimy powiększenie obwodu brzucha z symptomami powiększonej wątroby.
Lekarze wymieniają następujące przyczyny powiększenia wątroby: zapalenia, zastój krwi, zastój żółci, nacieczenie wątroby, guzy wątroby, odkładanie się substancji w wątrobie (choroby spichrzeniowe).
Choroby, w których obserwuje się powiększoną wątrobę:
- wirusowe zapalenie wątroby (typu A,B,C)
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby
- alkoholowe zapalenie wątroby
- niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
- zakażenia bakteryjne i wirusowe (mononukleoza zakaźna, infekcja CMV), ropnie wątroby
- marskość wątroby
- sarkoidoza
- toksyczne, polekowe zapalenie wątroby (statyny, makrolidy, amiodaron, paracetamol)
- pierwotna marskość żółciowa
- pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowychi
- prawokomorowa niewydolność serca
- zakrzepica żył wątrobowych (zespół Budda i Chiarego)
- rak głowy trzustki
- rak brodawki Vatera
- kamica przewodowa
- chłoniaki
- białaczki
- przerzuty nowotworowe do wątroby
- gruczolaki
- naczyniaki
- torbiele
- rak wątrobowokomórkowy
- hemochromatoza
- amyloidoza (skrobiawica)
- choroba Wilsona
- glikogenozy
- lipodozy (choroba Gauchera)
Powiększenie wątroby - postępowanie
Powiększenie wątroby może zdiagnozować lekarz w trakcie rutynowego badania lub przy okazji wykonywania USG. My sami raczej nie jesteśmy w stanie zauważyć powiększenia wątroby. Na powiększenie wątroby mogą wskazywać tylko pewne objawy, takie jak: uczucie pełności w brzuchu, ból, żółtaczka, świąt, nudności, wymioty, obrzęki obwodowe i zmiany koloru stolca.
Pomocne badania: USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny oraz badania krwi (morfologia, OB, CRP, aktywność aminotransferaz - ALT i AST, wskaźniki cholestazy - ALP, GGTP, bilirubina, stężenia lipidów, immunologiczne testy typu WZW B i C, mononukleoza, CMV).
Dodatkowe badania pomocne przy stawianiu diagnozy: występowanie przeciwciał typowych dla chorób autoimmunologicznych, ocena drożności dróg żółciowych, ocena wydolności serca, biopsja wątroby.
