Formaldehyd wchodzi w skład klejów stosowanych w budownictwie czy do produkcji papierów śniadaniowych i do pieczenia, wykorzystuje się go także w przemyśle meblarskim (żywice formaldehydowe i mocznikowo-formaldehydowe). Znajduje się w dymie, który wytwarza się podczas wędzenia mięsa, ryb czy wędlin, tym samym może do nich w pewnym stopniu przenikać.
Gaz ten stosowany jest jest jako środek konserwujący do substancji i związków, które mają zapewnić żywności dłuższą trwałość. Wykorzystywany jest także do produkcji tzw. chemii gospodarczej czy niektórych kosmetyków (lakiery do paznokci, utwardzacze do lakierów do paznokci). Formaldehyd wydobywa się także z papierosów podczas ich palenia, a także podczas spalania gazu ziemnego czy węgla i paliw ropopochodnych. Związek ten w niewielkich ilościach naturalnie występuje w rybach, rzodkiewce, jabłkach, cebuli, ziemniakach oraz kapuście.
Formaldehyd – szkodliwe działanie na organizm człowieka
Związek ten jest obecny w wielu produktach, także żywnościowych, z którymi stykamy się na co dzień, i może być bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Formaldehyd, kiedy dostanie się do organizmu – zazwyczaj przez układ oddechowy, zmienia się w kwas mrówkowy. Wiąże się z enzymami zawierającymi żelazo i prowadzi do niedotlenienia komórek. Dodatkowo gaz wpływa na działanie glutationu, który jest silnym przeciwutleniaczem. Niestety formaldehyd obniża jego prozdrowotne właściwości, co może prowadzić do namnażania się wolnych rodników, które przyczyniają się do rozwoju zmian nowotworowych.
Formaldehyd zaburza syntezę białek, może także oddziaływać na układ nerwowy i wywoływać stany depresyjne. Badania pokazują się, że gaz może wywoływać alergię (stany zapalne na skórze) oraz nasilać problemy z układem oddechowym, może być bardzo niebezpieczny dla osób chorujących na astmę. Kontakt z gazem może powodować podrażnienia, stany zapalne, łzawienie, pieczenie spojówek, ból gardła i głowy, nudności, osłabienie oraz bezsenność.
Formaldehyd - narażenie na zatrucie
Formaldehyd, zwłaszcza w dużym stężeniu, jest toksyczny. W grupie ryzyka są osoby, które na co dzień, w pracy stykają się z tym związkiem, np.:
- biolodzy;
- botanicy;
- personel medyczny;
- personel sklepów odzieżowych (dodawany jest ubrań, aby te nie gniotły się za mocno, np. podczas transportu, a kolory dłużej się utrzymywały);
- pracownicy szklarni.
Ale nie tylko. Formaldehydem można się zatruć poprzez palenie papierosów lub przebywanie w otoczeniu palaczy, narażone są także kobiety stosujące kosmetyki lub środki czystości z domieszka tego związku.
Warto zaznaczyć, że formaldehyd, który trafia do organizmu wraz z pożywieniem, przy zdrowej i zbilansowanej diecie, ubogiej w żywność wysoko przetworzoną, nie jest niebezpieczny i nie wyrządza w organizmie większych szkód. Dobrym sposobem na uniknięcie zatrucia jest kupowanie jedzenia z różnych źródeł, np. w sklepach osiedlowych, na targu, w kilku różnych hipermarketach. Dzięki temu można ograniczyć kontakt z substancjami wykorzystywanym do dezynfekcji, których używają duże sieci sklepów i sklepy wielobranżowe.
Trzeba także pamiętać, aby do pakowania żywności używać tylko tych papierów, które są specjalnie do tego przeznaczone.
