Astma alergiczna dotyczy przewa¿nie górnych dróg oddechowych i najczê¶ciej rozwija siê u osób cierpi±cych na ró¿nego typu alergie. Objawia siê przede wszystkim nadreaktywno¶ci± i skurczem oskrzeli. Jej mechanizm polega na gromadzeniu gêstego ¶luzu, który utrudnia proces oddychania oraz pogarsza jako¶æ ¿ycia chorego.
Jest to choroba nieuleczalna, w wyniku której w oskrzelach zachodz± nieodwracalne zmiany. Jej leczenie polega g³ównie na zapobieganiu objawom. Astma alergiczna jest reakcj± obronn± przed alergenem. Przewa¿nie wykrywa siê j± we wczesnych latach dzieciñstwa.
Astma alergiczna polega na stale utrzymuj±cym siê stanie zapalnym w drogach oddechowych, który powoduje przekrwienie b³ony ¶luzowej oskrzeli, ich zwê¿enie oraz nadmierne wydzielanie ¶luzu, który zalegaj±c w oskrzelach utrudnia przep³yw powietrza.
Wed³ug przeprowadzonych badañ astma alergiczna wystêpuje czê¶ciej u osób z obci±¿eniem genetycznym w kierunku ró¿nych alergii, z czego wnioskuje siê ¿e mo¿e mieæ ona pod³o¿e dziedziczne.
Wystêpowanie astmy alergicznej jest najczê¶ciej powi±zane z pojawieniem siê alergicznego nie¿ytu nosa. Badania wykazuj± ¿e po³owa osób alergicznych choruje na astmê alergiczn± oraz alergiczny nie¿yt nosa. Astm alergiczna jest najczê¶ciej wystêpuj±c± przewlek³± chorob± uk³adu oddechowego u dzieci.
W przebiegu astmy pojawia siê zjawisko zwane atopi± (reakcja polegaj±ca na nieprawid³owej odpowiedzi immunologicznej), które powoduje wytwarzanie immunoglobulin (przeciwcia³) IgE przeciwko alergenowi (czynnikowi uczulaj±cemu). Mechanizm polega na po³±czeniu przeciwcia³ z antygenem, w wyniku czego pojawiaj± siê objawy uczulenia.
Drugim rodzajem astmy jest astma niealergiczna, w której czynnikiem wywo³uj±cym objawy jest czêsto przebyte wcze¶niej zaka¿enie wirusowe lub bakteryjne, intensywny wysi³ek fizyczny lub przyjmowane leki.
Astma alergiczna - przyczyny
Przyczynami astmy alergicznej s± najczê¶ciej ró¿nego rodzaju alergie. Powoduje j± wdychanie substancji tj. alergenów. Najczê¶ciej do alergenów nale¿±:
- py³ki drzew i traw
- py³ki kwiatów
- roztocza kurzu
- ple¶ñ
- sier¶æ zwierz±t
- dym tytoniowy
- zapachy typu kadzide³ka
- zimne powietrze
- perfumy
Poza alergiami istniej± te¿ czynniki sprzyjaj±ce pojawieniu siê astmy alergicznej i nale¿± do nich przewlek³e infekcje dróg oddechowych, palenie papierosów, ci±g³y lub d³ugotrwa³y kontakt z alergenami, które wp³ywaj± dra¿ni±co na uk³ad oddechowy.
Objawy astmy alergicznej
Objawy astmy alergicznej pojawiaj± siê najczê¶ciej po kontakcie z alergenem. Jest to choroba przewlek³a, w której wystêpuj± okresy remisji i silnych napadów astmatycznych. Choroba jednak nie jest wyleczalna i nawet w okresach braku objawów, chory ci±gle zmaga siê z zapaleniem dróg oddechowych.
Najczêstszymi objawami astmy alergicznej s±:
- ¶wiszcz±cy kaszel
- kaszel i trudno¶ci z oddychaniem pojawiaj±ce siê w okre¶lonych porach roku, kiedy kontakt z alergenem jest najwiêkszy
- kaszel wystêpuj±cy w nocy
- czêste napady duszno¶ci
- uczucie ucisku w klatce piersiowej
- alergiczny nie¿yt nosa
- zapalenie spojówek
- atopowe zapalenie skóry
- swêdzenie oczu
- przyspieszony oddech
- duszno¶ci
Atak astmy alergicznej mo¿e wyst±piæ równie¿ w skutek bardzo silnych emocji. W momencie stresu zwê¿aj± siê drogi oddechowej powoduj±c trudno¶ci z przep³ywem powietrza, a to mo¿e doprowadziæ do utraty przytomno¶ci a nawet do niedotlenienia mózgu.
Bardzo czêsto w przebiegu alergii chorzy maj± do czynienia ze zjawiskiem tzw. marszu alergicznego. Polega ono na przechodzeniu jednej postaci alergii w drug±. We wczesnych okresach dzieciñstwa najczê¶ciej pojawia siê alergia pokarmowa, która mo¿e przekszta³ciæ siê w atopowe zapalenie skóry (AZS), a nastêpnie w astmê alergiczna i alergiczny nie¿yt nosa.
Astma alergiczna - diagnostyka
W celu zdiagnozowania astmy alergicznej oraz okre¶lenia rodzaju jaki dotyczy chorego przeprowadza siê testy alergiczne oraz skórne. Test skórny polega na na³o¿eniu na przedramiona kropel alergenu oraz delikatnego uk³ucia skóry. Test trwa kilkana¶cie minut, w miejscu uk³ucia ig³± obserwuje siê wyst±pienie odczynu (reakcji alergicznej). Dodatkowym badaniem jest morfologia krwi, z oznaczeniem ilo¶ci przeciwcia³ w klasie IgE, przeciw alergenom wziewnym.
Aby w pe³ni zdiagnozowaæ chorobê przeprowadza siê równie¿ badanie spirometryczne, które ma na celu pomiar stopnia zwê¿enia oskrzeli oraz sprawdzenie ilo¶ci powietrza pobranego przy wdechu i wydychanego.
Innym dodatkowym badaniem jest PEF, czyli szczytowy przep³yw wydechowy, który okre¶la maksymaln± prêdko¶æ przep³ywu powietrza, jak± mo¿na uzyskaæ podczas wydechu.
Leczenie astmy alergicznej
Leczenie astmy alergicznej polega na przyjmowaniu odpowiednich leków i jest ono leczeniem objawowym. Najwa¿niejsz± rzecz± jest unikanie kontaktu z alergenem. Dodatkowo chorzy przyjmuj± leki przeciwzapalne i wp³ywaj±ce na rozszerzenie oskrzeli, g³ównie kortykosteroidy i leki przeciwhistaminowe, które dzia³aj± hamuj±co na reakcje alergiczne. Bardzo czêsto s± to preparaty wziewne, które s± pomocne w napadach kaszlu i duszno¶ci.
Nieleczona astma alergiczna mo¿e prowadziæ do rozedmy lub zw³óknienia p³uc. Czêsto dochodzi tak¿e do rozwoju przewlek³ego serca p³ucnego, który polega na przero¶cie prawej komory serca. Objawem tego jest szybsza mêczliwo¶æ, duszno¶ci i kaszel. Osobom odpornym na leczenie farmakologiczne, czêsto zaleca siê immunoterapiê swoist± (odczulanie), która polega na podawaniu osobie chorej narastaj±cych dawek alergenów, aby przystosowaæ organizm i doprowadziæ do wyst±pienia tolerancji.
Astma alergiczna czêsto ma wp³yw i bardzo pogarsza jako¶æ ¿ycia chorego. Bardzo wa¿ne jest aby unikaæ kontaktu z alergenem, szczególnie je¿eli wystêpuje on tylko w okre¶lonej porze roku np. py³ki. Nale¿y leczyæ wszystkie reakcje alergiczne i byæ pod sta³± kontrol± lekarza alergologa.
Osoby cierpi±ce na astmê alergiczn± spowodowan± roztoczami kurzu domowego, powinny dbaæ o nierozprzestrzenianie siê alergenu. Tak jak w przypadku alergii nale¿y unikaæ du¿ej ilo¶ci narzut i dywanów w domu. Nale¿y czêsto praæ po¶ciel, wietrzyæ pomieszczenia i nie dopu¶ciæ do powstania wilgoci.
Chory powinien dbaæ o kondycjê fizyczn± i prowadziæ zdrowy tryb ¿ycia. Je¿eli alergeny wystêpuj± w ¿ywno¶ci nale¿y stosowaæ odpowiedni± dietê i eliminowaæ wszystkie alergizuj±ce produkty.
