Rak kości: objawy, diagnoza, leczenie

Nowotwory kości dzieli się na łagodne i złośliwe. Do pierwszej grupy należą kostniaki lub chrzęstniaki. Zmiany o charakterze złośliwym dzieli się na pierwotne (czy takie, które rozwijają się bezpośrednio w kości) i wtórne (czyli przerzuty). Te ostanie najczęściej pojawiają się u osób, które chorują na raka m.in. piersi, płuc, prostaty, pęcherza moczowego, tarczycy oraz czerniaka złośliwego.

Zmiany nowotworowe w kościach najczęściej pojawiają się w obrębie szkieletu osiowego, czyli kręgosłupa, żeber, łopatek, barków i miednicy. Znacznie rzadziej zmiany rozwijają się w kościach długich (udowej lub ramiennej), bardzo rzadko w dalszych kościach kończyny dolnej i górnej. Dodatkowo dzieli się je na trzy typy:

• osteoblastyczny, gdzie dominuje kościotworzenie (budowa nowej tkanki kostnej w nieprawidłowej ilości)
• osteoklastyczne, gdzie dominuje niszczenie kości
• mieszany, gdzie zachodzą intensywne procesy tworzenia i niszczenia kości.

Każdy z tych typów raka ma charakterystyczny „wygląd” w badaniu obrazowym. To rozróżnienie ma szczególe znacznie, zwłaszcza przy nowotworach wtórnych, pozwala ono lekarzowi określić gdzie w pierwszej kolejności pojawiła się zmiana i tam nakierować leczenie.

Rak kości - objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów raka kości należą:

• ból kości – najczęściej pojawia się on w tym miejscu, w którym rozwija się nowotwór kości, w pierwszej fazie choroby dolegliwość może się pojawiać i znikać, u części pacjentów nasila się jednak w nocy lub po większym obciążeniu kości. Im bardziej choroba postępuje tym bardziej nasilony i trudniejszy do zniesienia jest ból. Warto mieć na uwadze, że tego rodzaju bólu nie są wstanie złagodzić powszechnie dostępne leki przeciwbólowe.
• zgrubienie, opuchlizna lub wyczuwalny guzek na kości – pojawia przede wszystkim w przypadkach, gdy nowotwór rozwinie się wokół stawu oraz gdy nowotwór znacznie się powiększy, tym samym, może być znak, że chorobę będzie trudno wyleczyć
• osłabienie tkanki kostnej - zazwyczaj skutkuje skłonnością do częstych złamań, u  niektórych pacjentów, jeśli nowotworów rozwija się od dłuższego czasu, do złamań może dochodzić bez wyraźnego powodu np., podczas stania czy klękania, samo złamanie poprzedza ostry ból kości.

Dodatkowo choroba nowotworowa może powodować:

• osłabienie
• gwałtowną utratę wagi
• gorączkę
• anemię

Trzeba jednak pamiętać, że takie dolegliwości, które pojawiają się przy wielu innych nowotworach, ale nie tylko. Dlatego tak ważna jest bardzo dokładna analiza i odpowiednia diagnostyka. Jednak ich równoczesne wystąpienie powinno sprowokować wizytę u lekarza.

Rak kości - diagnoza

W przypadku pacjentów, u których podejrzewa się raka kości konieczne są badania obrazowe. W pierwszej kolejności wykonuje się badanie rentgenowskiego obszaru, w którym kumuluje się ból.

Dodatkowo lekarz może zlecić wykonanie pozytonowej elektronografii transmisyjnej (PET), która określi, czy w kośćcu pacjenta znajdują się inne podejrzane zmiany. W niektórych przypadkach potrzebne jest przeprowadzenie badania tomograficznego (TK) lub rezonansu magnetycznego (MRI).

Rak kości - leczenie

W leczenie raka kości, które w większość przypadków są przerzutami i towarzyszą innej chorobie nowotworowej, stosuje się leki wpływające na metabolizm kości. Należą do nich popularne bifosfoniany, hamujące mnożenie się komórek nowotworowych i zapobiegające tworzeniu się nowych naczyń w obrębie guza. Podawane są chorym gdy przerzutom do kości towarzyszy ból lub inne niekorzystne objawy (złamanie, hiperkalcemia). Najlepiej sprawdzają się  w przerzutach osteoklastycznych.

Innym rozwiązaniem - równe skutecznym może być radioterapia. U 2/3 napromienianych chorych występuje znacząca poprawa, a efekt przeciwbólowy utrzymuje się dość długo. W sytuacji gdy przerzuty pojawiają się w obrębie kręgosłupa i zaczną uciskać na rdzeń kręgowy wywołując objawy (np. porażenie części ciała, osłabienie mięśni), konieczna jest natychmiastowa interwencję neurochirurgiczną. Po niej następuje radioterapia.