Dżumę znamy z odległej historii i towarzyszy nam również w czasach współczesnych. Warto zatem dowiedzieć się na jej temat nieco więcej - poznać przyczyny, sposób zarażenia, a także objawy i metody leczenia. Co należy wiedzieć o dżumie?
Dżuma - klęska czarnej śmierci
Dżuma inaczej zwana jest czarną śmiercią, morem, albo zarazą morową. Jest to choroba zakaźna o bardzo ostrym przebiegu, która jest przede wszystkim chorobą gryzoni i innych małych ssaków, jak też niestety człowieka. Choroba jest znana w historii ludzkości od dawna, ale najwięcej szkód wyrządziła w połowie VI wieku, jak również w latach 1348-1352. Warto wiedzieć, że na niektórych obszarach siała olbrzymie spustoszenie - umarło na nią 80% mieszkającej tam ludności.
Obecnie dżuma wcale nie jest chorobą wyeliminowaną. Nie spotyka się jej w Europie, ponieważ nie mamy styczności z osobami, które na nią chorują. Raz na jakiś czas odnotowuje się jednak pojedyncze przypadki w różnych krajach, ponieważ wiele podróżujemy i możemy się zarazić także nieobecnymi na naszym kontynencie chorobami. Z tego względu departament USA apeluje nawet do swoich obywateli, żeby szczególnie uważali w czasie podróżowania do takich miejsc jak Wietnam czy Zambia. Dżuma występuje bowiem nadal w kilku endemicznych miejscach - głównie w Azji i w Afryce.
Dżuma - rodzaje choroby
Dżuma wywoływana jest przez pałeczki gram-ujemne Yersinia pestis, należące do rodziny Enterobacteriaceae. Mimo że wiele osób o tym nie wie, istnieje kilka odmian tej choroby. Wiąże się to oczywiście z nieco odmiennymi objawami. Jakie są jej rodzaje?
- posocznicowa postać dżumy - ma bardzo gwałtowny przebieg i prowadzi do zgonu w 2-3 dni od chwili pojawienia się pierwszych objawów. Objawy zatrucia toksyną są bardzo silne w tym przypadku.
- pierwotna płucna postać dżumy - jest niezwykle zaraźliwa i z tego powodu uznawana za niezwykle niebezpieczną. Można bez przesady powiedzieć, iż jest to jedna z najgroźniejszych chorób, jakie mogą dotknąć człowieka. Zaczyna się niewinnie, bo od suchego kaszlu. Stopniowo przechodzi on jednak w kaszel mokry, a następnie w krwioplucie. Pojawia się również niewydolność oddechowa i niewydolność krążenia, które w efekcie doprowadzają do śmierci chorego.
- dymienicza postać dżumy - najlepiej znana z historii i o bardzo charakterystycznych objawach. Zaczyna się od wysokiej temperatury, dreszczy, niepokoju, senności, a czasem i śpiączki. Następnie powiększają się węzły chłonne w ciele, które stają się również bardzo tkliwe, po czym rozmiękają i samoistnie pękają. Pojawiają się wybroczyny skórne, a także niewydolność krążenia i niewydolności neurologiczne.
Warto wiedzieć, że ta postać choroby jest w tym momencie śmiertelna w 50% przypadków, jeśli nie jest właściwie leczona.
Dżuma - jak można się nią zarazić?
Dżuma jest chorobą bardzo zaraźliwą, jednak odpowiednie postępowanie może uchronić przed zarażeniem się nią. Żeby jednak móc odpowiednio się bronić, należy wiedzieć jak dochodzi do zarażenia. Zwykle jest to skutek pokąsania przez pchły, które bytowały wcześniej na zarażonych zwierzętach. Głównie chodzi o szczury, jednak również inne małe gryzonie lub ssaki mogą być nosicielami tej choroby - w tym na przykład uwielbiane przez ludzi wiewiórki. U ludzi rzadko dochodzi do zarażenia poprzez spożycie skażonego pokarmu lub wody, niemniej jednak jest to możliwe. Jeśli chodzi o pchły, najczęściej przenosi się w ten sposób postać dymienicza choroby.
Płucna postać dżumy może przenosić się drogą kropelkową, a zatem przez kontakt z plwociną chorego, ale również w następstwie komplikacji po postaci dymieniczej. Wtórna jest zresztą również zwykle postać posocznicowa tej choroby.
Dżuma - jak wygląda leczenie?
Leczenie dżumy w tej chwili jest możliwe - choć nadal część chorych umiera. Wielkie znaczenie ma szybkie rozpoznanie choroby, ponieważ dzięki temu można natychmiast wdrożyć odpowiednie leczenie, jak również zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa. Chorzy na dżumę otrzymują specjalne antybiotyki w formie kroplówek, a okres ich leczenia to 2-3 tygodnie.
Niezwykle ważne jest pamiętanie o higienie osobistej wszędzie tam, dokąd się udajemy, ponieważ patogen wydaje się być szczególnie wrażliwy między innymi na środki dezynfekcyjne - i to te powszechnie dostępne oraz popularne. Nie lubi również wysokich temperatur. Przed wyjazdem w miejsca, gdzie można mieć kontakt z chorobą, należy również dla własnego bezpieczeństwa się zaszczepić, choć oczywiście w ten sposób nie zabezpieczymy się niestety przed zarażeniem drogą kropelkową. Trzeba również zwracać baczniejszą uwagę na zwierzęta, jakie spotykamy w podróży - i nie karmić tych obcych. Bezwzględnie należy również zabrać ze sobą środki na insekty - taka zapobiegliwość może nam nawet uratować życie!
To również może cię zainteresować:
