Pamiętacie z poradni zdrowia czy podręczników starą piramidę żywienia? U jej podstawy, czyli jako produkty zalecane w największych ilościach, znajdowały się źródła węglowodanów. Opracował ją Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych i przez lata obowiązywała niemal na całym świecie.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Potem okazało się, że Amerykanie są chorobliwie otyli i niewykluczone, że sprzyja temu także stosowanie oficjalnych zaleceń żywieniowych. Piramida została dosłownie rozniesiona w pył. Od tego czasu minęło mnóstwo czasu, a nowa piramida żywieniowa wreszcie obowiązuje oficjalnie także w Polsce. Dlaczego jednak nowa IŻiŻ pojawia się dopiero teraz?
Wersji nowej piramidy było wiele. Różniły się w szczegółach, sporo czasu zajęło uwiarygodnienie badaniami sugerowanych zmian. Niektóre kwestie (wartość odżywcza mleka, jedzenie ryżu) okazały się prawdziwymi punktami zapalnymi.Pojawiły się także trudności z graficznym przedstawianiem zaleceń: optymalnym, bo czytelnym, zrozumiałym, a zarazem uproszczonym...
Nowe, częściowe zalecenia żywieniowe, także w Polsce, pojawiały się co roku, ale dopiero teraz przyjęły kształt wiarygodnej, pełnej piramidy, która powinna przetrwać lata.
Jej zupełnie nowym elementem jest aktywność fizyczna (stąd nawet zmiana nazwy). Chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć, dlaczego jest teraz podstawą. O tym mówi się od lat. Codzienne uprawianie ćwiczeń fizycznych jest warunkiem utrzymania dobrego stanu zdrowia.
Jak informuje Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie:
Piramida Zdrowego Żywienia jest graficznym przedstawieniem grup produktów spożywczych wchodzących w skład wzorcowej dziennej racji pokarmowej. W codziennej racji pokarmowej powinien występować co najmniej jeden produkt z każdej grupy, a pożądana jest większa liczba produktów.
Uwaga! Piramida kierowana jest do osób zdrowych, które chcą utrzymać dobrą formę. W przypadku współistniejących chorób cywilizacyjnych lub innych problemów, o modyfikacjach decyduje lekarz, warto także poradzić się dietetyka. Zarazem warto pamiętać, że istnieje wiele schorzeń, w których samo wprowadzenie zasad zdrowego żywienia może zatrzymać ich rozwój.
Więcej na ten temat: Choroby, w których dieta jest lekiem
W piramidzie przedstawiono tylko produkty szczególnie wartościowe ze zdrowotnego punktu widzenia, co nie wyklucza możliwości włączenia do dziennej racji pokarmowej innych produktów, zwyczajowo spożywanych w Polsce, których walory zdrowotne mogą być nieco mniejsze. Układając dzienną rację pokarmową dla indywidualnego konsumenta należy kierować się zasadami zdrowego żywienia.
- Podstawą wśród produktów spożywczych są teraz warzywa i owoce, których spożycie powinno być duże, wynoszące około 700 gramów dziennie. Zalecane jest spożywanie więcej warzyw niż owoców (optymalne proporcje 1/4 do 3/4). Te produkty są bardzo dobrym źródłem witamin, składników mineralnych, naturalnych przeciwutleniaczy i błonnika.
- Węglowodany są ważne, ale znaczenie ma ich rodzaj. Nad podstawą piramidy znalazły produkty zbożowe, których głównym składnikiem są węglowodany złożone. W prawidłowym żywieniu te węglowodany powinny dostarczać ponad 50% kalorii. Preferowane są produkty z mąk razowych, ze względu na większą zawartość błonnika, witaminy B1 i składników mineralnych.
- Kolejną grupą produktów jest mleko i jego przetwory. Są one trudnym do zastąpienia źródłem wapnia. Dostarczają także dużo białka i witaminy B2. W diecie ludzi dorosłych preferowane są produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu.
- Powyżej produktów mlecznych występuje grupa różnych produktów, których główną cechą jest duża zawartość białka. Preferowanym produktem są tu ryby i nasiona roślin strączkowych. Mięso drobiowe uważane jest za zdrowsze niż wieprzowe lub wołowe.
- W wierzchołku piramidy zlokalizowano tłuszcze, przedstawiając olej jako tłuszcz o najwyższych walorach zdrowotnych. Oleje zawierają dużo niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, koniecznych dla utrzymania równowagi biologicznej organizmu.
