Lipidogram – dlaczego warto wykonywać to badanie?
Każdy z nas potrzebuje cholesterolu. Umożliwia on odpowiednie działanie organizmu - stanowi składnik błon komórkowych, uczestniczy w produkcji witaminy D, soków żółciowych oraz niektórych hormonów. Dostarczamy go do organizmu wraz z pożywieniem, chociaż niektóre narządy potrafią go wytwarzać (np. jelito kręte lub wątroba). Chybione jest zatem myślenie, że cholesterol to szkodliwa substancja, która niszczy nasz organizm. Cholesterol jest niezbędny dla organizmu. Niebezpieczne jest dopiero zbyt wysokie stężenie substancji. Jeżeli w organizmie jest zbyt dużo cholesterolu, zacznie się on odkładać we wnętrzu naczyń krwionośnych, przez co wzrasta ryzyko miażdżycy, zawału i choroby wieńcowej.
Lipidiogram pozwala określić, ile jest złego i dobrego cholesterolu w organizmie człowieka. Do zbadania tzw. profilu lipidowego trzeba oddać małą próbkę krwi do laboratorium. Badanie pokaże, jaki jest poziom HDL – cząsteczek o wysokiej gęstości (High Density Lipoproteins, tzw. dobry cholesterol) oraz LDL – cząsteczek o niskiej gęstości (Low Density Lipoproteins, tzw. zły cholesterol).
Lipidogram – dla kogo?
Lipidogram nie jest badaniem rutynowym. Wykonuje się je w określonych przypadkach. Ważny jest m.in. wiek. U kobiet zaleca się przeprowadzenie badania, jeśli przekroczyły 45 r. ż. U mężczyzn należy zrobić lipidogram 10 lat wcześniej – już po przekroczeniu 35 r. ż. Oczywiście można badanie zrobić dużo wcześniej. Jest to szczególnie ważne u osób, które prowadza siedzący tryb życia i walczą z nadwagą.
Lipidogram należy wykonywać regularnie u osób, które chorują na cukrzycę, palą papierosy, mają choroby układu krążenia oraz pochodzą z rodzin, gdzie występowały wymienione choroby.
Na czym polega lipidogram?
W skład pełnego lipidogramu wchodzą takie pomiary, jak:
- cholesterol całkowity;
- cholesterol frakcji LDL;
- cholesterol frakcji HDL;
- triglicerydy.
Lipidogram robi się z pobranej krwi. Niekiedy wyniki mogą być niemiarodajne, ponieważ na właściwą analizę wpływa wiele czynników. Interpretacja wyników lipidogramu jest więc dosyć trudna. Z tego powodu podczas badania, oprócz określenia stężeń cholesterolu i trójglicerydów, wylicza się specjalne wskaźniki aterogenności. Wśród nich znajdują się m.in.:
- stosunek LDL do HDL;
- stodunek LDL do ApoB (apolipoproteiny B);
- stosunek ApoB do ApoA-l;
- wskaźnik Castelliego;
- wskaźnik osoczowy API.
Wskaźnik Castelliego pozwala na wykrycie miażdżycy. Indeks API przydaje się przy diagnozowaniu choroby niedokrwiennej serca i chorób krążenia. Dzięki niemu udaje się monitorować przebieg cukrzycy.
Lipidogram – normy
Normy dla lipidogramu:
1. Cholesterol całkowity: 150- 200 mg/dl Wynik powyżej normy może wskazywać na rozwój cukrzycy, niedoczynność tarczycy oraz niewydolność nerek.
Wynik niższy mówi często o chorobach nerek, niedożywieniu, niedoczynności tarczycy.
2. LDL: mniej niż 135 mg/dl
LDL to zły cholesterol. Wynik powyżej normy mówi o miażdżycy, chorobach układu krążenia.
3. HDL: mężczyźni 37-70 mg/dl, kobiety 40-80 mg/dl
HDL wypłukuje komórki tłuszczowe z tętnic. To tzw. dobry cholesterol.
4. Triglicerydy: poniżej 155 mg/dl
Jak przygotować się do badania?
Żeby wyniki badania były wiarygodne, należy oddać krew do laboratorium rano, na czczo, gdy upłynie przynajmniej 12 godzin od ostatniego posiłku. Nie trzeba unikać przyjmowania leków (to wręcz niewskazane). Rano można wypić wodę lub słabą, gorzką herbatę.
Profilaktyka cholesterolu
Jeśli badanie wykaże, że w organizmie jest za dużo złego, a za mało dobrego cholesterolu, lekarz zaleci zmianę trybu życia i dietę. Ważne jest wdrożenie aktywności fizycznej oraz rezygnacja z używek – przede wszystkim z papierosów. Ponadto należy ograniczyć spożywanie słodyczy i smażonych potraw. Możliwe, że konieczna okaże się zmiana leków. Sterydowe zwiększają poziom złego cholesterolu.
Na wynik lipidogramu wpływ może mieć stres. Dlatego należy unikać nadmiernego napięcia.
To również może cię zainteresować:
Cholesterol HDL - dobry cholesterol na straży tętnic
Cholesterol LDL. "Złe" oblicze cholesterolu, które ma swoje plusy
Czy statyny to skuteczna i bezpieczna metoda obniżania zbyt wysokiego poziomu cholesterolu?
