Szczegóły budowy kolana
Budowa kolana ludzkiego jest dość skomplikowana, dlatego, że spada na nie duża odpowiedzialność za utrzymanie ciężaru całego ciała. To dzięki niemu człowiek może stabilnie chodzić, biegać, pływać i uprawiać inne sporty. Znajduje się w nim dużo powierzchni stawowych, więzadeł, łąkotek itd. Jego ogólna budowa odnosi się do dwóch kości i stawu: kości udowej, kości piszczelowej i rzepki. Dwa kłykcie kości udowej tworzą główkę stawową, a dwa kłykcie kości piszczelowej tworzą panewkę. Staw kolanowy jest największym stawem u człowieka.
Staw kolanowy jest złożony (zawiasowy zmodyfikowany), ponieważ stanowi miejsce zbiegu dla kości udowej, piszczelowej i rzepki. Powstające w ten sposób staw udowo-piszczelowy i staw udowo-rzepkowy są otoczone torebką stawową. Ma ona dwie warstwy: z zewnątrz błonę włóknistą i wewnątrz błonę maziową. Pomiędzy nimi znajduje się ciało tłuszczowe podrzepkowe, które odgrywa bardzo ważną rolę, kiedy następuje ruch, ponieważ wypełnia powstałą przestrzeń.
Ponadto znajdują się tutaj dwie łąkotki, dzięki którym podczas ruchu możliwe jest dopasowanie do siebie powierzchni stawowych. W kości udowej znajdują się kłykcie, które tworzą główkę stawową (część wypukła), a kłykcie kości piszczelowej i rzepka dają panewkę (część wklęsła).
Powierzchnie stawowe w kolanie
Przy opisie budowy kolana trzeba wymienić powierzchnie stawowe. Jest ich w kolanie kilka. Pierwsza to połączenie między kością udową a piszczelową nazywane stawem udowo-piszczelowym, kolejne to powierzchnia w okolicy kłykcia bocznego kości piszczelowej, kłykcia przyśrodkowego, powierzchnia między kością udową a rzepką, powierzchnia stawowa rzepkowa boczna, przyśrodkowa.
Więzadła w kolanie
W stawie kolanowym znajdują się również liczne więzadła. Jest ich sporo, ponieważ odpowiadają za utrzymywanie dużych obciążeń.
Jeśli chodzi o więzadła poboczne, to mają one za zadanie wzmacniać ściany boczne torebki stawowej. To one odpowiadają za utrzymanie pozycji wyprostowanej i dają szansę na zaistnienie ruchów rotacyjnych. Przy zgięciach natomiast ulegają rozluźnieniu. Wyróżnia się więzadło poboczne piszczelowe i strzałkowe.
- Więzadło poboczne piszczelowe - znajduje się między nadkłykciem przyśrodkowym kości udowej i biegnie do brzegu podpanewkowego przyśrodkowego kości piszczelowej. Dzięki niemu możliwe staje się skuteczne wzmocnienie ściany torebki stawowej oraz uniknięcie koślawości.
- Więzadło poboczne strzałkowe - wpływa na zmniejszenie szpotawości kolan. Między więzadłem a torebką stawową znajduje się jeszcze ścięgno, kaletka maziowa mięśnia podkolanowego i tkanka tłuszczowa.
- Więzadło krzyżowe przednie - ma swój początek na powierzchni przyśrodkowej kłykcia bocznego kości udowej, a zakończenie na kłykciu przednim kości piszczelowej. Dzięki niemu nie dochodzi do nadmiernego zgięcia i wyprostu, a także do koślawienia i szpotawości kolan.
- Więzadło krzyżowe tylne - odpowiada za zabezpieczenie tylnego przemieszczania się piszczeli. Jego rolą jest również niedopuszczenie do maksymalnego zgięcia i wyprostu. Można jednoznacznie stwierdzić, że więzadła krzyżowe mają za zadanie pełne zabezpieczenie stawu.
- Więzadło podkolanowe skośne - to jeden z elementów, jakie tworzą dół podkolanowy. Na nim znajduje się podkolanowa tętnica. Dzięki niemu nie dochodzi do zbytniego wyprostu i ruchów obrotowych.
- Więzadła poprzeczne znajdują się pomiędzy dwoma najbardziej wysuniętymi częściami dwóch łąkotek. Ich zadanie polega na napinaniu się podczas rotacji zewnętrznej stawu.
- W środku ścięgna mięśnia czworogłowego uda znajduje się jeszcze więzadło rzepki. Ma 5-8 cm długości.
Łąkotki w stawie kolanowym
W stawie kolanowym znajdują się dwie łąkotki. To pewnego rodzaju pierścienie o kształcie półksiężyca. Są bardzo silnie połączone z kością piszczelową. Buduje je tkanka chrzęstna włóknista. Dwie łąkotki zlokalizowane w kolanie to: łąkotka boczna i przyśrodkowa. Ich najbardziej rozpoznawalną cechą jest ruchliwość. Kiedy staw kolanowy się porusza, wówczas łąkotki przesuwają się w kości piszczelowej po panewkach. A kiedy dochodzi do zgięcia, wówczas łąkotki wycofują się, aby przy wyproście ponownie znaleźć się z przodu.
Często dochodzi do urazów łąkotek, a że stanowią one jeden z najważniejszych elementów ludzkiego kolana, to wtedy poruszanie się sprawia duże trudności i ból. To dzięki łąkotkom możliwe jest ustawienie stawu w zborności, amortyzacja, pochłanianie obciążeń, blokowanie zgięcia i wyprostu stawu. Utrzymanie ich w sprawności jest bardzo ważne, ponieważ w razie uszkodzenia dochodzenie do pełnej sprawności może zająć nawet 2 lata. Są one o tyle ważne, że dzięki nim możliwe są skoki, równomierne rozkładanie ciężaru ciała, amortyzacja. Urazy można łatwo rozpoznać, ponieważ objawiają się one uczuciem załamywania kolana, czyli wrażeniem, że mięśnie nie spełniają swoich funkcji, nie trzymają. Trzaski w kolanie, ból, obrzęk i uczucie sztywności to kolejne objawy urazu łąkotki. Do uszkodzeń dochodzi, gdy pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe, torbiele w stawie, urazy na zgięciach, zaburzona zostaje struktura łąkotek i ich przeciążenie.
Budowa kolana człowieka jest dość skomplikowana, ale dzięki wszystkim elementom, jakie się tutaj znajdują, możliwe jest poruszanie się w pełni swobodne i komfortowe. To najbardziej obciążony staw w ludzkim ciele, ale to od niego zależy też najwięcej, jeśli chodzi o przemieszczanie się. Warto zadbać, aby kolano było całkowicie sprawne, a w przypadku jakichkolwiek trudności podjąć leczenie. Model budowy kolana 3D pozwala na dokładne zaznajomienie się ze szczegółami dotyczącymi jego funkcjonowania. Taka wiedza okaże się niezbędna, bo pozwoli lepiej zadbać o stan swoich stawów.
To również może cię zainteresować:
Stawy - ruchome połączenia kości. Budowa, funkcje i choroby stawów
UKŁAD KOSTNY I STAWY - budowa, funkcje i najczęstsze schorzenia
