Ból kości ogonowej (in. kości guzicznej) przytrafia się naprawdę często, niezależnie od pory roku. Wprawdzie niefortunnie "usiąść" na pośladki łatwiej wtedy, gdy mokro i ślisko, ale "zjechać" z paru stopni schodów czy doznać urazu podczas wygłupów można zawsze. Zresztą, nie potrzeba ewidentnego "wypadku", by zabolała "pamiątka po ogoniastych przodkach".
Kość guziczna stanowi końcowy odcinek kręgosłupa i podobnie jak całe nasze rusztowanie ulega "zużyciu", nadwyrężeniom, osłabia się w wyniku niezdrowego stylu życia. Ból w jej okolicy może świadczyć o uszkodzeniu samej kości lub okolicy (odcinek krzyżowy), zmianach zwyrodnieniowych, ale równie dobrze osłabionej przyczepności mięśni. Kość guziczna, czyli kilka zrośniętych kręgów po przodkach (od 3 do 5) nie pomaga nam bezpośrednio w codziennej aktywności, ale potrafi dokuczyć, gdy niewłaściwie dbamy o nią, jak i całe nasze "rusztowanie".
Czytaj także: 11 przysług dla kręgosłupa
Ból kości ogonowej: upadek czy emocje?
Zespół bólowy w okolicy kości guzicznej (coccygodynia) najczęściej dopada młode kobiety, przed 45. rokiem życia, niekoniecznie te, które się uderzyły. Dolegliwości są przewlekłe, czasem promieniujące, dopadają podczas stania i siedzenia. Obolałe okolice są bardzo wrażliwe na dotyk, więc kontakt z krzesłem czy kanapą jeszcze je nasila.
Jeśli dolegliwość pojawiła się po upadku z wysokości ("siad na pupę"), prawdopodobnie doszło do uszkodzenia więzadeł krzyżowo-guzicznych i zaburzenia ruchomości. Podobne pourazowe uszkodzenia zdarzają się jako powikłanie poporodowe.
Dołącz do serwisu Zdrowie na Facebooku!
Ból kości ogonowej wziął się niewiadomo skąd? Efekt zwiększonego napięcia w obrębie miednicy towarzyszy czasem depresji i jest objawem psychosomatycznym. By jednak postawić taką diagnozę, trzeba wykluczyć przyczyny organiczne: zaburzenia ruchomości (nadmierna lub jej zablokowanie) ruchomości kości, nieprawidłowy przyrost tkanki chrzęstno-kostnej, zwichnięcie, itd.
Przyczyn coccygodynii może być wiele, czasem się kumulują: stresy, zaburzenia pracy przewodu pokarmowego (zaparcia), siedzący tryb życia, ciąże i porody.
Po pierwsze: rozpoznanie
Po każdym urazie kości ogonowej wskazana jest konsultacja lekarska. Lekarz rodzinny powinien skierować cię do ortopedy, należy też zrobić badanie RTG, by wykluczyć złamanie. To uszkodzenie wymaga bowiem leczenia operacyjnego, gdyż nie tylko prowadzi do ostrych stanów bólowych, ale czasem (w związku na bliskość końcowych odcinków układu wydalniczego i moczowo-płciowego) uniemożliwia oddawanie stolca, współżycie, itd. Konieczność resekcji kości guzicznej zdarza się i przy innych problemach organicznych, gdy brak jest reakcji na leczenie zachowawcze. To jednak rzadkość.
Jeśli nie przypominasz sobie wyraźnie urazu, także przed leczeniem należy skonsultować się z lekarzem specjalistą. Problem powinien być potraktowany całościowo, a do drobnych ubytków czy urazów kości (np. przy ich nieprawidłowej budowie) dochodzi czasem w okolicznościach, których nawet nie pamiętamy.
Ból kości ogonowej: leczenie
Gdy nie ma wskazań operacyjnych (czyli w znakomitej większości przypadków) zalecane bywa leczenie analogiczne jak przy głównie męskim problemie: zespole dźwigaczy odbytu. Trzeba jednak pamiętać, że w obu przypadkach problem bywa przewlekły, oporny na leczenie, wymagający metody prób i błędów, itd. (Więcej o zespole). .
Ortopeda, fizjoterapeuta i rehabilitant mogą ci zaproponować różne metody, które mają na celu poprawę stanu tej okolicy, w tym masaże lecznicze, np. ukierunkowane na punkty spustowe (miejsca najbardziej narażone na zmiany zwyrodnieniowe, najczęściej dokuczające), ćwiczenia angażujące mięśnie miednicy, zabiegi fizjoterapeutyczne z wykorzystaniem ciepła, prądów, kąpiele lecznicze, etc.
Możliwe, że lekarz przepisze ci także specjalne leki przeciwbólowe i środki zmiękczające stolec. "Zatwardzenie" chociaż nie musi mieć związku z dolegliwościami, może je wyraźnie nasilić. Najczęściej nie jest związane z chorobami układu pokarmowego czy jego zaburzeniami czynnościowymi (te wymagają leczenia u gastroenterologa), a niewłaściwą dietą. Siedzący tryb życia (sprzyjający problemom z kręgosłupem) i dieta uboga w błonnik zwykle chodzą w parze. Zmiana nawyków żywieniowych nie jest prosta, ale wskazana. Nie można w nieskończoność brać leków przeczyszczających, bo to błędne koło. Kasze, pieczywo pełnoziarniste, owoce i warzywa - zaproś te produkty do diety (im więcej, tym lepiej), a oczyścisz jelita naturalnie. Nie zapominaj także o odpowiedniej dawce płynów. Jeśli za mało pijesz, kał jest twardy, zbity i drażni okolice odbytu, dochodzi do zapalenie hemoroidów, itd.
Ból kości ogonowej: to też pomaga
Żaden odcinek kręgosłupa nie lubi, gdy ważysz za dużo, a on musi te ciężary dźwigać. Schudniesz, poczujesz się lepiej. Czytaj: ABC nadwagi i otyłości
Kręgosłup (w tym końcowy jego odcinek) kocha aktywność fizyczną w małych dawkach, regularną. Jeśli już masz problem, rodzaj aktywności i częstotliwość dobierz z lekarzem. Generalnie każdy kręgosłup lubi pływanie, spacery i każdy sport, który nie powoduje przeciążeń.
Po stłuczeniu kości ogonowej niejednokrotnie potrzeba doraźnej pomocy. Kiedy okolica jest obrzęknięta, warto ją schładzać (okłady). Potem jednak lepiej działają kompresy ciepłe Rozszerzają naczynia krwionośne, usprawniając proces gojenia). Trudno usiąść na czymś twardym - lepiej wykorzystać miękkie poduszki. Najskuteczniejsze są jednak specjalne rehabilitacyjne - dmuchane, z dziurą w środku. Doraźnie ulgę przynosi czasem zgięcie nóg w stawach biodrowych.
Czytaj także:
Wstydliwe dolegliwości, o których nie chcesz mówić nawet lekarzowi
