Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Przewlekły ból odbytu (nazywany także zespołem zwieraczy odbytu, kurczem dźwigaczy, zespołem mięśnia łonowo-odbytniczego, zespołem mięśnia gruszkowatego lub bolesnym napięciem mięśni miednicy) spowodowany jest nadmiernym napięciem mięśnia dźwigaczy odbytu, wchodzącego w skład przepony miednicy. Odpowiada on za dźwiganie odbytu oraz zbliżanie mięśni odbytu do siebie. Rozwijające się w jego obrębie zmiany zazwyczaj spowodowane są siedzącym trybem życia (często pojawia się u zawodowych kierowców), długotrwałym i silnym stresem, resekcją odbytnicy bądź urazem miednicy.
Najbardziej charakterystycznym objawem choroby dźwigaczy jest nasilający się w czasie siedzenia ból w górnej części odbytnicy promieniujący na dolną część tułowia (niekiedy obejmuje także pośladki i uda). Bardzo często pacjenci porównują go z uczuciem obecności piłki w odbycie. Jednorazowy atak bólu trwa zazwyczaj nie dłużej niż 20 minut.
Pierwszym etapem rozpoznania jest wywiad z pacjentem i ustalenie częstotliwości oraz czasu, który upłynął od wystąpienia pierwszych objawów (o przewlekłym bólu odbytu mówi się gdy dolegliwości utrzymują się minimum 6 miesięcy i mają charakter przewlekły lub nawracający). Następnie zleca się badanie per rectum. Chorzy z zespołem dźwigaczy odbytu podczas badania odczuwają bardzo nieprzyjemny, przeszywający ból. W sytuacji gdy nie wystąpi mówi się o bólu odbytu i odbytnicy o nieustalonym pochodzeniu. Aby wykluczyć chorobę nowotworową, nieswoiste zapalenie jelit, niedokrwienie, szczelinę odbytu, guzki krwiawicze, zapalenie krypt (rodzaj kieszeni czy szczeliny, w której mogą zbierać się resztki pokarmu np. pestki, płyn czy stolec, ich zaleganie może prowadzić do rozwoju stanu zapalnego), ropień wewnątrz mięśniowy, zapalenie gruczołu krokowego wykonuje się dodatkowe badania, w tym manometrię odbytu i odbytnicy .
Niestety medycyna nie zna jednej, skutecznej metody leczenia przewlekłego bólu odbytu. W niektórych przypadkach stosuje się leki przeciwbólowe, masaże oraz stymulację elektrogalwaniczną, czyli drażnienie odbytu prądem o wysokim natężeniu. Czasem złagodzenie bólu udaje się uzyskać podając toksynę botulinową (jad kiełbasiany), która pozwala zablokować przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe, a tym samym wyeliminować dolegliwości.
Najlepszym sposobem na uniknięcie rozwoju schorzenia jest zmiana trybu życia oraz wzmocnienie mięśni odbytu z pomocą każdej, nawet najmniejszej, aktywności fizycznej .
Guzki krwawnicze odbytu (hemoroidy)
Pamiętaj o badaniu, czyli jak nie przegrać z rakiem jelita grubego