Anestezjolog, czyli specjalista leczenia bólu. Opiekuje się pacjentem nie tylko na bloku operacyjnym

Anestezjolog to specjalista, który podczas zabiegów operacyjnych jest co najmniej tak samo ważny jak chirurg, ale jego rola w leczeniu jest znacznie szersza. Kojarzymy anestezjologa głównie ze znieczuleniem ogólnym, popularnie zwanym narkozą, a tymczasem bez jego akceptacji nie ma nawet zabiegu.

Zobacz wideo

Anestezjolog to niejednokrotnie anonimowy bohater na bloku operacyjnym. To od anestezjologa w znacznym stopniu zależy, czy pacjent przeżyje trudny zabieg, tymczasem niewielu chorych zdaje sobie z tego w pełni sprawę. Do obowiązków anestezjologa należy przede wszystkim pozachirurgiczna kwalifikacja do operacji (ocena ryzyka zabiegu), wybór najlepszego sposobu znieczulenia i nadzór w czasie zabiegu.

Anestezjolog - trzeba rozmawiać

Jeśli zabieg operacyjny jest planowany, pacjent ma okazję spotkać się z anestezjologiem - osobiście i świadomie. Wywiad anestezjologiczny ma kluczowe znaczenie dla oceny ryzyka zabiegu i zapewnienia choremu maksymalnego komfortu. Rozmowa dotyczy choćby:

• przebytych chorób,
• chorób przewlekłych, szczególnie chorób układu krążenia i oddechowego, ale także choćby metabolicznych,
• dotychczasowego leczenia,
• reakcji na znieczulenie i leki przeciwbólowe w przeszłości,
• czasem obciążeń rodzinnych (np. w przypadku dzieci, u których trudniej oceniać ryzyko),
• uczuleń (na leki, ale nie tylko - sama potwierdzona alergia obliguje do większej ostrożności),
• przyjmowanych leków itp.

To anestezjolog omawia z chorym rodzaj znieczulenia, przygotowuje do zabiegu, informuje, jak będą wyglądały kolejne etapy postępowania.

Anestezjolog podczas zabiegu i po nim

Podczas zabiegów operacyjnych rolą anestezjologa jest przede wszystkim monitorowanie parametrów życiowych i pilnowanie, żeby pacjent nie wybudził się w trakcie, a także podawanie leków podtrzymujących wszystkie funkcje organizmu.

Anestezjolog wybudza po zabiegu pacjentów wymagających znieczulenia ogólnego i kontroluje ich stan na oddziale pooperacyjnym. Zajmuje się tam leczeniem bólu i zapobiega powikłaniom pojawiającym się czasem w okresie pooperacyjnym: wymiotom, depresji oddechowej (zmniejszenie częstości i głębokości oddechów), etc.

Anestezjolog leczy ból

Ze względu na ogromne doświadczenie anestezjologów w pracy z pacjentami nieprzytomnymi to głównie oni pracują w oddziałach intensywnej terapii, należą do szpitalnych zespołów reanimacyjnych, konsultują pacjentów w stanie zagrożenia życia i utraty przytomności. Pracują w poradniach bólu. Dzisiaj część ich obowiązków przejmują lekarze medycyny ratunkowej (np. resuscytację chorych) i specjaliści intensywnej terapii (funkcjonującej już także jako osobna dziedzina), ale wciąż korzysta się ze szczególnego, niezwykłego doświadczenia anestezjologów.

Metody zwalczania bólu znane anestezjologom wykorzystywane są nie tylko w okresie okołooperacyjnym, ale również u chorych cierpiących z powodu bólu przewlekłego. Zwykle są to pacjenci z chorobami nowotworowymi.

Anestezjolodzy edukują w zakresie walki z bólem. To głównie dzięki nim zaczął być traktowany jako osobny, istotny problem w wielu terapiach. Traumatyzujące doświadczenia podczas leczenia to nie jest coś naturalnego. Pacjent ma prawo oczekiwać, że ból będzie zwalczany wszelkimi dostępnymi metodami, a te są coraz skuteczniejsze i bezpieczne. W tym zakresie dokonał się niewyobrażalny postęp, chociaż praktyka pokazuje, że nadal wiele jest do zrobienia w zakresie pediatrii, bo jak podkreślają anestezjolodzy - wciąż źle pojmowany strach przed ewentualnymi skutkami zwalczania bólu prowadzi do niepotrzebnego cierpienia najmłodszych pacjentów. Opisywane są przypadki wykonywania biopsji bez znieczulenia, a także maskowania cierpienia przez najmłodszych ze strachu przed kolejną dawką bólu (Więcej na ten temat)

Pod szczególną opieką anestezjologa są pacjenci w stanie krytycznym. Anestezjolodzy na Oddziałach Intensywnej Terapii monitorują funkcje życiowe chorych wymagających skomplikowanych, inwazyjnych technik leczenia. Lekarze tej specjalności pełnią istotną rolę w procesie transplantacji narządów - to oni identyfikują pacjenta jako ewentualnego dawcę, a także niejednokrotnie rozmawiają z rodziną.

Anestezjologa przyszłe matki niejednokrotnie spotykają w oddziałach położniczych. Coraz częściej korzystają z ich  pomocy poprzez wykorzystanie najskuteczniejszych metod łagodzenia dolegliwości bólowych związanych z porodem, głównie znieczulenia zewnątrzoponowego. Zatem: niejednokrotnie właśnie anestezjolog towarzyszy nam podczas pierwszych i ostatnich chwil życia.

Foniatra, onkolog, laryngolog i inni, czyli ABC specjalności lekarskich

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!