Układ chłonny bezpośrednio łączy się z układem krążenia. Do podstawowych zadań układu limfatycznego należy ochrona oraz prawidłowy obieg i rozprowadzenie płynów ustrojowych w organizmie. W skład układu limfatycznego wchodzą naczynia limfatyczne oraz tkanki limfatyczne, które budują węzły chłonne, grudki chłonne, grasica , migdałki i śledziona.
Kiedy i jak powstaje
Zalążek układu limfatycznego powstaje ok. 5 tygodnia życia płodu. Szczeliny między komórkami macierzystymi powoli zanikają, a wyścielające je komórki zaczynają przekształcać się w komórki śródbłonka. Z połączenia tych przestrzeni tworzą się pierwotne naczynia limfatyczne. W miejscach ich poszerzenia powstają worki limfatyczne. Około 8 tygodnia jest ich sześć: - parzyste worki szyjne (sacci jugulares), w okolicy połączenia żyły podobojczykowej z żyłami sercowymi przednimi,
- parzyste worki biodrowe (sacci iliaci) blisko połączenia żył biodrowych z żyłami sercowymi tylnymi,
- worek zaotrzewnowy (saccus retroperitonealis) w miejscu przyczepu krezki do ściany tylnej brzucha - zbiornik mleczu (cysterna chyli), leżący grzbietowo względem worka zaotrzewnowego na wysokości nadnerczy.
Następnie tworzy się przewód piersiowy, a worki szyjne łączą się ze zbiornikiem mleczu.
W trzecim miesiącu życia płodowego pojawiają się pierwsze węzły chłonne. Następnie komórki macierzyste naciekają na worki limfatyczne, które rozdzielają się na przewody i zatoki. Na tym samym etapie rozwoju z macierzystych komórek pęcherzyka żółciowego, wątroby, śledziony oraz szpiku kostnego powstają limfocyty, które dzieli się na limfocyty B oraz C.
Jak to działa?
Układ limfatyczny pełni trzy podstawowe funkcje:
- odpornościową - w ciałkach limfatycznych powstają niektóre, odpowiedzialne za ochronę organizmu białe krwinki
- neutralizacyjną - niszczenie niebezpiecznych i szkodliwych dla organizmu bakterii lub wirusów
- odprowadzającą - odprowadzanie limfy do krwi
Zadaniem limfy jest "zbieranie" wszystkich zagrażających organizmowi substancji. Transportuje je do węzłów chłonnych skąd trafiają do nerek i następnie zostają wydalone z organizmu. Prawidłowe działanie układu chłonnego zależne jest od sprawności i elastyczności tkani łącznej. Jeśli jest zbyt delikatna nie zatrzymuje toksyn, a te zamiast trafić do węzłów chłonnych odkładają się w tkance tłuszczowej. To zaburzenie bardzo często prowadzi do powstawania cellulitu
Pierwszym elementem układu limfatycznego są włosowate naczynia limfatyczne, które zbierają płyn tkankowy. Następnie łączą się między sobą tworząc coraz większe naczynia chłonne, następnie przechodzą one w przewód piersiowy i scalają się z układem krwionośnym. Dzięki tej relacji możliwa jest ciągła wymiana płynów miedzy limfą a krwią.
Jednym z elementów układu limfatycznego są węzły chłonne, które odgrywają szczególna rolę u osób z podejrzeniem choroby nowotworowej. W momencie gdy guz zaczyna naciekać jako pierwsze zaatakowane zostają właśnie węzły. W ich wnętrzu istnieją odpowiednie dla guza warunki, które pozwalają mu się dalej rozwijać oraz powodować zmiany nowotworowe w innych narządach. Dlatego też w przypadku guzów, które mogą dawać przerzuty konieczne jest usunięcie okolicznych węzłów chłonnych.
