Podobnie jak w poprzednich latach, konferencji towarzyszyły targi żywności bezglutenowej. Każdy z uczestników miał również okazję porozmawiać z ekspertami i rozwiać wątpliwości dotyczące diagnozy, leczenia oraz diety.
Celiakia zaliczana jest do chorób genetycznych. Charakterystyczne dla niej objawy jak biegunka (u dzieci do 3 roku życia - obfity i cuchnący stolec), dolegliwości brzuszne (kolka, wzdęcia), zaparcia, sprawiają, że spora część, zarówno chorych, jak i lekarzy nie podejrzewa celiakii. Towarzyszące jej zmiany skórne (wypryski, owrzodzenia w okolicy krzyża i pośladków) częściej kojarzone są z alergią pokarmową. Schorzeniu towarzyszy niekiedy niedożywienie, utrata wagi, zapalenie wątroby, zapalenie dróg żółciowych. Objawy celiakii nie skupiają się jednak tylko wokół układu pokarmowego. Zmiany chorobowe obejmują także:
- układ krwionośny (idiopatyczna kardiomiopatia przekrwienna, autoimmunologiczne zapalenie mięśnia sercowego)
- układ nerwowy (ataksja móżdżkowa, depresja, schizofrenia, padaczka, otępienie, przewlekłe neuropatie)
- układ rozrodczy (odwracalna niepłodność męska i żeńska, poronienia, opóźnione pokwitanie, wczesne przekwitanie)
- układ kostny (osteoporoza, złamania kości, zapalenie stawów, hipoplazja szkliwa zębowego)
Dodatkowo chorzy na celiakie borykają się ze zmianami skórnymi m.in. z opryszczkowym zapaleniem skóry, zapalenie jamy ustnej czy łysienie plackowate.
Bardzo często choroba nie daje o sobie znać przez wiele lat i uaktywnia się tylko w stresujących sytuacjach. Być może zbyt mała świadomość i wiedza o chorobie sprawia, że nawet bardziej charakterystyczne objawy są źle interpretowane i uznawane m.in. za alergię pokarmową. Nieleczona lub błędnie rozpoznana może prowadzić do wystąpienia choroby nowotworowej, dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnoza. W przypadku osoby z celiakią wszystkie te objawy spowodowane są obecnością glutenu w diecie. U chorych na celiakię gluten zaburza proces trawienia, wchłaniany przez jelita niszczy jego ściany. Ta mieszanka białek roślinnych występuje w ogromnej większości produktów, przede wszystkim w tych pochodzenia zbożowego . Wszystkie produkty powstałe na bazie pszenicy, jęczmienia czy żyta są dla chorego zakazane. Na celiakię bardziej narażone są osoby m.in. z cukrzycą typu 1, ze schorzeniami tarczycy oraz nowotworem jelita cienkiego.
Na postawienie właściwej diagnozy, jak do tej pory, pozwala jedynie biopsja dwunastnicy. Na szczęście, coraz częściej można jej uniknąć. W niektórych przypadkach analiza objawów, badania serologiczne oraz testy genetyczne są wystarczające do rozpoznania. O sytuacjach, w których biopsja nie jest konieczna i jakie warunki musi spełnić pacjent opowiadał dr Piotr Dziechciarz, z Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Więcej o metodach diagnostycznych celiakii przeczytasz tutaj .
Celiakia nie wymaga leczenia farmakologicznego. Jedyną formą walki z chorobą jest stosowanie rygorystycznej diety, która wymaga całkowitego wyeliminowania glutenu z codziennych posiłków.
Mimo że, o chorobie wiadomo coraz więcej, to ciągle większość ludzi uważa celiakię za chorobę małych dzieci, z której te wyrastają. Niestety schorzenie nie mija, a chory musi trzymać się specyficznego menu do końca życia. Celiakia może ujawnić się praktycznie w każdym wieku, to jednak gdy dotyka dziecko, walka z nią staje się bardziej kłopotliwa. Mały pacjent najczęściej nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia, a co gorsza nie rozumie reakcji otoczenia, które nie ułatwia mu akceptacji choroby. Zdaniem obecnego na konferencji psychologa, to jak dziecko podchodzi do swojej choroby zależy w dużej mierze od rodziców. Nie dać odczuć dziecku, że jest chore i rozmowa z nim - to klucz do sukcesu. Dodatkowo na stronie stowarzyszenia opiekującego się chorymi na celiakię można zaleźć ośrodki terapeutyczne, które pomagają rodzicom i dzieciom w akceptacji schorzenia.
Jadłospis chorego na celiakię w cale nie musi być mało urozmaicony. Rozwój technologii pozwala na zastąpienie zabronionych do tej pory składników. Dr Joanna Rachtan-Janicka rozwiała wątpliwości wokół syropów cukrowych (są całkowicie bezpieczne dla chorych) oraz oznaczeń i substancji kryjących się po symbolem "E" na opakowaniach. Nie należy się ich bać, większość z nich jedynie zagęszcza, żeluje lub nadaje smak produktom.
To, na co warto zwrócić uwagę, kryje się pod oznaczeniami 700 lub 709. Liczby te oznaczają antybiotyki, a tych w artykułach spożywczych, nie tylko tych bezglutenowych, być nie powinno. Chorym na celiakię nie wolno, ze względu na zawartość azotanu sodu, spożywać peklowanych produktów np. wędlin. Więcej o diecie bezglutenowej przeczytasz tutaj .
Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej nie tylko zrzesza i opiekuje się chorymi. Celem organizacji jest rozpowszechnienie wiedzy o schorzeniu oraz prowadzenie działań pozwalających osobom dotkniętym celiakią normalnie funkcjonować. Jedną z prowadzonych przez nie akcji jest "Menu bez glutenu". Przeznaczona i skierowana jest do restauracji, które chciałyby urozmaicić swoje menu o potrawy bezglutenowe. Do tej pory wolny od glutenu jadłospis można spotkać tylko w 30 lokalach w całym kraju, na szczęście liczba restauratorów gotowych przejść szkolenie i rozszerzyć swój asortyment stale rośnie.