Podobnie jak w poprzednich latach, konferencji towarzyszyły targi żywności bezglutenowej. Każdy z uczestników miał również okazję porozmawiać z ekspertami i rozwiać wątpliwości dotyczące diagnozy, leczenia oraz diety.
Celiakia, co to jest?
Celiakia zaliczana jest do chorób genetycznych. Charakterystyczne dla niej objawy jak biegunka (u dzieci do 3 roku życia - obfity i cuchnący stolec), dolegliwości brzuszne (kolka, wzdęcia), zaparcia, sprawiają, że spora część, zarówno chorych, jak i lekarzy nie podejrzewa celiakii. Towarzyszące jej zmiany skórne (wypryski, owrzodzenia w okolicy krzyża i pośladków) częściej kojarzone są z alergią pokarmową. Schorzeniu towarzyszy niekiedy niedożywienie, utrata wagi, zapalenie wątroby, zapalenie dróg żółciowych. Objawy celiakii nie skupiają się jednak tylko wokół układu pokarmowego. Zmiany chorobowe obejmują także:
- układ krwionośny (idiopatyczna kardiomiopatia przekrwienna, autoimmunologiczne zapalenie mięśnia sercowego)
- układ nerwowy (ataksja móżdżkowa, depresja, schizofrenia, padaczka, otępienie, przewlekłe neuropatie)
- układ rozrodczy (odwracalna niepłodność męska i żeńska, poronienia, opóźnione pokwitanie, wczesne przekwitanie)
- układ kostny (osteoporoza, złamania kości, zapalenie stawów, hipoplazja szkliwa zębowego)
Dodatkowo chorzy na celiakie borykają się ze zmianami skórnymi m.in. z opryszczkowym zapaleniem skóry, zapalenie jamy ustnej czy łysienie plackowate.
Bardzo często choroba nie daje o sobie znać przez wiele lat i uaktywnia się tylko w stresujących sytuacjach. Być może zbyt mała świadomość i wiedza o chorobie sprawia, że nawet bardziej charakterystyczne objawy są źle interpretowane i uznawane m.in. za alergię pokarmową. Nieleczona lub błędnie rozpoznana może prowadzić do wystąpienia choroby nowotworowej, dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnoza. W przypadku osoby z celiakią wszystkie te objawy spowodowane są obecnością glutenu w diecie. U chorych na celiakię gluten zaburza proces trawienia, wchłaniany przez jelita niszczy jego ściany. Ta mieszanka białek roślinnych występuje w ogromnej większości produktów, przede wszystkim w tych pochodzenia zbożowego . Wszystkie produkty powstałe na bazie pszenicy, jęczmienia czy żyta są dla chorego zakazane. Na celiakię bardziej narażone są osoby m.in. z cukrzycą typu 1, ze schorzeniami tarczycy oraz nowotworem jelita cienkiego.
Sposób na celiakię
Na postawienie właściwej diagnozy, jak do tej pory, pozwala jedynie biopsja dwunastnicy. Na szczęście, coraz częściej można jej uniknąć. W niektórych przypadkach analiza objawów, badania serologiczne oraz testy genetyczne są wystarczające do rozpoznania. O sytuacjach, w których biopsja nie jest konieczna i jakie warunki musi spełnić pacjent opowiadał dr Piotr Dziechciarz, z Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Więcej o metodach diagnostycznych celiakii przeczytasz tutaj .
Celiakia nie wymaga leczenia farmakologicznego. Jedyną formą walki z chorobą jest stosowanie rygorystycznej diety, która wymaga całkowitego wyeliminowania glutenu z codziennych posiłków.
Dziecko na diecie
Mimo że, o chorobie wiadomo coraz więcej, to ciągle większość ludzi uważa celiakię za chorobę małych dzieci, z której te wyrastają. Niestety schorzenie nie mija, a chory musi trzymać się specyficznego menu do końca życia. Celiakia może ujawnić się praktycznie w każdym wieku, to jednak gdy dotyka dziecko, walka z nią staje się bardziej kłopotliwa. Mały pacjent najczęściej nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia, a co gorsza nie rozumie reakcji otoczenia, które nie ułatwia mu akceptacji choroby. Zdaniem obecnego na konferencji psychologa, to jak dziecko podchodzi do swojej choroby zależy w dużej mierze od rodziców. Nie dać odczuć dziecku, że jest chore i rozmowa z nim - to klucz do sukcesu. Dodatkowo na stronie stowarzyszenia opiekującego się chorymi na celiakię można zaleźć ośrodki terapeutyczne, które pomagają rodzicom i dzieciom w akceptacji schorzenia.
Dieta bezglutenowa nie musi być nudna!
Jadłospis chorego na celiakię w cale nie musi być mało urozmaicony. Rozwój technologii pozwala na zastąpienie zabronionych do tej pory składników. Dr Joanna Rachtan-Janicka rozwiała wątpliwości wokół syropów cukrowych (są całkowicie bezpieczne dla chorych) oraz oznaczeń i substancji kryjących się po symbolem "E" na opakowaniach. Nie należy się ich bać, większość z nich jedynie zagęszcza, żeluje lub nadaje smak produktom.
To, na co warto zwrócić uwagę, kryje się pod oznaczeniami 700 lub 709. Liczby te oznaczają antybiotyki, a tych w artykułach spożywczych, nie tylko tych bezglutenowych, być nie powinno. Chorym na celiakię nie wolno, ze względu na zawartość azotanu sodu, spożywać peklowanych produktów np. wędlin. Więcej o diecie bezglutenowej przeczytasz tutaj .
Opieka i wsparcie Stowarzyszenia
Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej nie tylko zrzesza i opiekuje się chorymi. Celem organizacji jest rozpowszechnienie wiedzy o schorzeniu oraz prowadzenie działań pozwalających osobom dotkniętym celiakią normalnie funkcjonować. Jedną z prowadzonych przez nie akcji jest "Menu bez glutenu". Przeznaczona i skierowana jest do restauracji, które chciałyby urozmaicić swoje menu o potrawy bezglutenowe. Do tej pory wolny od glutenu jadłospis można spotkać tylko w 30 lokalach w całym kraju, na szczęście liczba restauratorów gotowych przejść szkolenie i rozszerzyć swój asortyment stale rośnie.
