Największe ryzyko raka trzustki pojawia się po 65. roku życia. Jednak choroba nie wybiera i dopada także młodsze osoby. Jak pokazują badania, w ciągu ostatnich dwudziestu lat nieproporcjonalnie wzrosła liczba zachorowań na raka trzustki wśród kobiet w wieku poniżej 55 lat. Jakie są pierwsze oznaki choroby, którą określa się mianem "cichego zabójcy"?
Rak trzustki rozwija się w ukryciu
Najczęściej słyszymy o raku trzustki o nazwie gruczolakorak trzustki, który obejmuje około 95 proc. przypadków. Ten typ raka rozpoczyna się w komórkach zewnątrzwydzielniczych trzustki, czyli w tych, które są odpowiedzialne za produkcję soku trzustkowego.
Około 2 proc. nowotworów trzustki to guzy rozwijające się w części wewnątrzwydzielniczej, czyli tam, gdzie produkowane są hormony, takie jak insulina i glukagon. Ten typ raka ma zdecydowanie lepsze rokowania niż gruczolakorak trzustki.
Aby opisać, na jakim etapie znajduje się rak, jak duży jest guz i czy rozprzestrzenił się już na inne organy, stosuje się czterostopniową skalę:
- Etap 1: rak występuje tylko w trzustce, a guz jest mniejszy niż 4 cm
- Etap 2: guz jest większy niż 4 cm lub rak rozprzestrzenił się na trzy lub mniej węzłów chłonnych
- Etap 3: rak rozprzestrzenił się na pobliskie naczynia krwionośne lub na co najmniej cztery węzły chłonne
- Etap 4 (przerzuty): rak rozprzestrzenił się na inne części ciała
Problem polega na tym, że u większości pacjentów raka trzustki rozpoznaje się dopiero, gdy rozleje się poza trzustkę. Dzieje się tak, ponieważ ta choroba bardzo długo nie daje o sobie znać, albo też objawy wskazują na mniej groźne kłopoty z układem pokarmowym. Czy da się rozpoznać raka trzustki na wczesnym etapie? Trzeba uważnie obserwować własny organizm i w razie niepokojących objawów poradzić się lekarza.
Wczesne znaki ostrzegawcze i objawy raka trzustki
- Ogólne osłabienie, zmęczenie - początki poważnej choroby mogą być ledwo zauważalne. Czujemy się po prostu coraz bardziej pozbawieni energii, co przypisujemy zmęczeniu. Jednak odpoczynek, nawet dłuższy, niewiele daje.
- Do tego dochodzi brak apetytu oraz uczucie sytości przed posiłkiem oraz nieuzasadniona dietą, szybka (niekiedy wręcz błyskawiczna) utrata masy ciała.
- Ponadto możemy czuć coraz większy dyskomfort w brzuchu, mamy wzdęcia, niekiedy nudności lub wymioty
- Później dochodzą bóle brzucha lub pleców (ból promieniuje od pępka obustronnie ku tyłowi, w stronę kręgosłupa)
- Nasza skóra i białka oczu nabierają żółtawego koloru. Mocz staje się ciemnobrązowy. To objawy żółtaczki, związanej z odkładaniem się w tkankach nadmiernej ilości bilirubiny. Jest to żółty barwnik, będący produktem rozpadu hemoglobiny i hemoprotein, znajdujących się we krwi.
- Zmiana wyglądu i zapachu stolca. Objawem niedyspozycji trzustki są tak zwane stolce tłuszczowe. Mają jasny, żółtawy kolor oraz połyskującą powierzchnię, kleistą konsystencję i przykry, gnilny zapach. Trudno jest je spłukać w toalecie, ponieważ przyklejają się do powierzchni muszli. Powodem tych zmian w wyglądzie stolca jest osłabienie funkcji trzustki i powiązane z tym problemy z trawieniem tłuszczów. Stolce tłuszczowe są oznaką przewlekłego zapalenia trzustki.
- Obrzęk pęcherzyka żółciowego lub wątroby, które może zauważyć lekarz podczas badania fizykalnego
- Nagle obawiająca się cukrzyca, która jest zarówno czynnikiem ryzyka raka trzustki, jak i jednym z wczesnych objawów.
- Zakrzepy krwi
- Gorączka, dreszcze, poty
Wewnątrzwydzielnicze guzy trzustki objawiają się nieco inaczej. Ze względu na zajęcie komórek produkujących hormony widać duże wahania poziomu glukozy we krwi. Do tego dochodzi ciężka choroba wrzodowa żołądka oraz ciężkie biegunki.
Więcej na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Źródła: cancercenter.com, mayoclinic.org
