Nerwica natręctw - jak ją rozpoznać? Przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest i jak objawia się nerwica natręctw? Chociaż diagnozę postawić może jedynie lekarz, to warto mieć podstawową wiedzę o tej chorobie. Może to pomóc nam lub komuś z naszego otoczenia w udaniu się do specjalisty.

Czym jest nerwica natręctw?

Zastanawiając się nad tym, czym jest nerwica natręctw, przede wszystkim określimy ją jako rodzaj zaburzenia psychicznego o charakterze obsesyjno - kompulsywnym (OCD). Chory doświadcza przede wszystkim problemów z natrętnym myśleniem o czymś, ale także z przymusowymi zachowaniami (zachowania kompulsywne). Nie jest w stanie powstrzymać się przed myśleniem o jakichś rzeczach lub sytuacjach, ale także przed wykonywanie określonych czynności. 

Charakterystyczne dla tego zespołu chorobowego jest to, że dotknięta nim osoba jest świadoma bez sensu własnych działań i myśli, ale mimo to nie jest w stanie ich przerwać. Nerwica natręctw może przebiegać z różnym nasileniem i ma charakter fazowy: po okresach względnego wyciszenia objawów choroby pojawia się ich silny nawrót. Zdarza się, że chęć wyciszenia objawów sprawia, że potęgują się u chorego. Szacuje się, że nerwica natręctw może dotykać 1 osoby na 50. Nie jest w tym przypadku istotne rozróżnienie jeśli chodzi o płeć; zwykle pierwsze symptomy pojawiają się w okresie dojrzewania lub młodości.  

Nerwica natręctw: przyczyny powodujące chorobę

Dlaczego pojawia się nerwica natręctw? Przyczyny powodujące tę chorobę są bardzo różne - zwykle mówi się o kombinacji predyspozycji genetycznych, psychicznych i związanych ze środowiskiem, w którym funkcjonuje dana osoba. W kontekście zwiększenia ryzyka zapadalności na nerwicę natręctw mówi się najczęściej o:

• zaburzeniach przekaźnika serotoninowego
• przebytych chorobach (np. anginie wywołanej przez paciorkowce)
• predyspozycjach genetycznych
• ekspozycji na działanie przewlekłego stresu
• wystąpieniu trudnych sytuacji i niewłaściwych schematów radzenia sobie z nimi
• surowym i wymagającym stylu wychowania 

Nerwica natręctw - objawy psychiczne

Czym przejawia się nerwica natręctw? Objawy choroby mogą wiązać się zarówno z nawracającymi (''natrętnymi'') myślami, jak i kompulsywnie wykonywanymi działaniami, które są ze sobą połączone. Nerwica natręctw myślowych związana jest często z:

• obsesyjnymi obawami o zdrowie swoje i najbliższych
• natarczywą myślą o czystości własnego ciała lub otoczenia
• potrzebą skrupulatności
• impulsami prowadzącymi do zrobienia czegoś niewłaściwego, kompromitującego lub do zachowania o charakterze agresywnym 
• myślami o religii lub bluźnierczymi
• powracającymi natrętnie myślami dotyczącymi seksu
• innymi 

Nerwica natręctw - objawy somatyczne

Jaki kształt przybiera nerwica natręctw? Objawy somatyczne pojawiają się zwłaszcza w przypadku natrętnej potrzeby wykonywania pewnych czynności. W takim przypadku typowe bywają:

• nachalne sprawdzanie - może dotyczyć choćby tego, czy gaz jest zakręcony, światło zgaszone, klucz przekręcony itp.
• obsesja czystości i porządku - mycie rąk, naczyń, kompulsywne układanie rzeczy według ściśle określonego wzoru i brak tolerancji dla innych rozwiązań
• zbieractwo - potrzeba gromadzenia często bezużytecznych przedmiotów
• rytualizm - natrętna potrzeba określonych gestów wykonywanych po to, by oddalić jakiś rodzaj wyimaginowanego niebezpieczeństwa
• natrętne liczenie - schodów, stopni, płytek chodnikowych
• lęk przed ostrymi przedmiotami i chowanie ich

Niekiedy czynności te pochłaniają na tyle dużo czasu lub są do tego stopnia osobliwe, że utrudniają choremu zwyczajne funkcjonowanie w społeczeństwie. Im szybciej jednostka chorobowa zostanie rozpoznana i wdrożone będzie leczenie, tym lepiej. 

Jak leczyć nerwicę natręctw?

Zastanawianie się nad tym, jak leczyć nerwicę natręctw, warto poprzedzić uwagą, że proces dojścia do zdrowia czasem bywa dość długi. Trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat w szczególnie trudnych przypadkach. Stosuje się terapię, która wspomagana jest niekiedy leczeniem farmakologicznym. Często terapia ma charakter psychodynamiczny i służy poznaniu głębokich przyczyn, które ułatwiły pojawienie się choroby. 

Leki na nerwicę natręctw. Po co się je stosuje?

Dlaczego podejmuje się leczenie farmakologiczne? Leki na nerwicę natręctw mają na celu pomoc w radzeniu sobie ze szczególnie ciężkimi objawami choroby. Nie prowadzą one jednak bezpośrednio do usunięcia jej przyczyn i wyleczenia. 

Nerwica natręctw - silne objawy. Jak sobie z nimi radzić? 

Jak radzić sobie z chorobą taką, jak nerwica natręctw? Silne objawy bywają niezwykle trudne do opanowania i potrzeba dużej pracy ze strony pacjenta, by nauczyć się je rozpoznawać i powstrzymywać związane z nimi reakcje. Psychoterapii towarzyszy często praktykowanie ćwiczeń wspomagających kontrolę zwłaszcza nad obsesyjnymi myślami (np. przelewanie ich na papier po to, by lepiej zrozumieć ich bezsens i nienaturalny charakter).  

Zobacz też: Atak paniki. Jak sobie radzić, pytamy psychiatrę i lekarza rodzinnego