Niedobór witaminy D lub zaburzenie procesu przemian chemicznych tego związku, powodują, że organizm ma problem z wchłanianiem wapnia i fosforu. Na braki wapnia reaguje więc uwalnianiem go z kośćca. Tak dochodzi do demineralizacji kości i w konsekwencji do rozwoju osteoporozy.
W młodszym wieku proces demineralizacji kości nie jest jeszcze tak groźny. Nosi nazwę osteomalacji. Gorzej jest w starszym wieku. Tutaj niedobór witaminy D, a co za tym idzie wapnia, grozi osłabieniem i większą łamliwością kości. Stąd zaleca się starszym osobom zażywanie dodatkowo witaminy D, co ma zapobiegać właśnie procesowi demineralizacji kości. Jest to o tyle ważne, że w starszym wieku procesy syntetyzowania witaminy D w skórze są już wolniejsze, a ponadto takie osoby rzadziej przebywają na słońcu - szczególnie gdy zdrowie nie pozwala im na dłuższe spacery.
Niedobór witaminy D jest powszechny u starszych osób i prowadzi do zwiększonej demineralizacji kości, upośledzenia funkcji mięśni, a w konsekwencji do zwiększonego ryzyka upadków i złamań. Wyniki dotychczasowych badań klinicznych, dotyczących wpływu suplementacji witaminy D na gęstość mineralną kości u starszych osób, są niejednoznaczne. Sugeruje się jednak, że zażywanie witaminy D może być korzystne u osób zagrożonych niedoborem witaminy D.
Najnowsze badania, opublikowane w American Journal of Clinical Nutrition, przeprowadzone na Uniwersytecie w Newcastle w Wielkiej Brytanii, pokazały jednak, że przyjmowanie suplementów witaminy D nie przynosi starszym osobom takich korzyści, jakich można by się spodziewać. Badaniem objęto grupę 400 osób w wieku od 70 lat wzwyż. Podzieleni zostali na trzy grupy. Przez rok, co miesiąc, każda z grup zażywała inne dawki witaminy D: 300 µg, 600 µg i 1200 µg. Dzienna dawka wynosiła zatem 10 µg, 20 µg i 40 µg. Badacze mieli za zadanie sprawdzić wpływ zażywanych suplementów z witaminą D na zmianę gęstości mineralnej kości (BMD), który jest miernikiem wytrzymałości kości i wskazuje na stopień rozwoju osteoporozy.
Po 12 miesiącach dawkowania odkryto, że stan kości się u starszych osób nie uległ większej zmianie. Nie odkryto też żadnych istotnych różnic między grupami, które przyjmowały różne dawki witaminy D. Potwierdziło to przypuszczenia badaczy, że nawet wysokie dawki suplementów nie zmieniają struktury mineralnej kości, ale z drugiej strony - mogą hamować postęp osteoporozy.
Naukowcy stwierdzają ostatecznie, że wyższe dawki są korzystniejsze dla organizmu i bezpieczne dla starszych ludzi. Jak mówią autorzy badania, mimo że nie ma dowodów na to, że wysokie dawki suplementów witaminy D poprawiają gęstość kości, to jednak witamina D może mieć korzystny wpływ na metabolizm kości w starszym wieku, więc jej doustne zażywanie jest bezpieczną strategią. Jednak najlepiej, aby witamina D była dostarczana w naturalny sposób, a więc wraz z pożywieniem, dzięki stosowaniu zrównoważonej diety oraz odpowiedniej ekspozycji na słońce. Dla zdrowia kości, jak podkreślają badacze, ważne są ponadto regularne ćwiczenia.
Niektórzy mogą jednak potrzebować suplementów witaminy D. Chodzi tutaj o osoby chore, które rzadko przebywają na słońcu i zagrożone są brakami witamin. Ale wtedy zażywanie suplementu odbywa się pod kontrolą lekarza. Natomiast w miesiącach letnich, gdy możemy korzystać ze słońca i witamina D powstaje naturalnie w skórze, suplementacja u zdrowych osób jest zupełnie niepotrzebna. Lepiej zadbać o dostarczanie witaminy wraz z pokarmem. Duże ilości tej dobroczynnej substancji dostarczą nam tłuste ryby morskie, jajka, wątroba czy żółte sery i masło.
Witamina D3, zwana cholekalcyferolem, jest jedną z wersji witaminy D. Jest to związek chemiczny syntetyzowany w naszej skórze z cholesterolu pod wpływem działania promieni słonecznych. Istnieje także witamina D2, czyli ergokalcyferol, który z kolei znajdziemy w wielu roślinach oraz w drożdżach. Witamina D ma jeszcze inne wersje, ale już mniej istotne dla organizmu.
Witaminy D3 i D2 ulegają w ciele procesowi aktywacji, inaczej hydroksylacji, pod wpływem parathormonu. Aktywna postać witaminy D3 ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. To dzięki niej zwiększa się wchłanianie wapnia i fosforu w jelitach, witamina D hamuje więc proces demineralizacji kości, ponadto reguluje wiele procesów immunologicznych i jest niezbędna właściwie wszystkim komórkom w organizmie.
Źródło danych badawczych: ScienceDaily, The American Journal of Clinical Nutrition