Albuminuria czyli wydalanie albuminy z moczem
Zacznijmy od zdefiniowania, czym jest albumina. To drobnocząsteczkowe białko, zbudowane z 585 aminokwasów. Jest syntetyzowane w wątrobie, w tzw. hepatocytach, z preproalbuminy oraz proalbuminy. Prawidłowe stężenie albuminy w osoczu krwi wynosi 35–50 mg/ml, co stanowi około 60% białka całkowitego. U dzieci do trzeciego roku życia poziom albuminy w osoczu krwi nie przekracza 25-55 mg/ml. Rola albuminy to regulowanie ciśnienia onkotycznego w osoczu oraz transport niektórych hormonów, a także kwasów tłuszczowych, leków i dwutlenku węgla. Jeżeli stężenie albuminy w osoczy krwi jest nieprawidłowe, zaburzone są procesy związane z filtrowaniem i przenikaniem wody przez ścianki naczyń krwionośnych i produkcją moczu, chłonki i płynu pozakomórkowego. Albuminy warunkują więc proces nawodnienia organizmu. Te białka znajdziemy także w mleku, w tkankach zwierząt, w nasionach niektórych roślin.
Albuminuria natomiast to proces wydalania albuminy wraz z moczem. Stężenie albumin bada się, analizując skład moczu porannego. Zwykle monitoruje się wydalanie albuminy z moczem u osób chorujących na cukrzycę. Zwiększona albuminuria to pierwszy sygnał, że nerki pracują nieprawidłowo. Kłębuszki nerkowe, w których odbywa się proces filtrowania krwi, zatrzymują większość albuminy w organizmie. Zwiększone wydalanie białka wraz z moczem oznacza, że część z nich uległa uszkodzeniu.
Albuminuria - badanie ACR
Wskaźnik albuminurii jest jednym z symptomów wskazujących na przewlekłą chorobę nerek. Nazywany jest wskaźnikiem albumina/kreatynina (ACR). Badanie pomaga we wczesnym wykrywaniu nefropatii cukrzycowej, a także dysfunkcji śródbłonka naczyniowego i chorób układu krążenia. Jest także pomocne w określaniu ryzyka powikłań na oddziałach intensywnej terapii.
Prawidłowa ilość albuminy w moczu (normoalbuminuria), określana na podstawie wskaźnika albumina/kreatynina, ACR wynosi mniej niż 30 mg/g kreatyniny. Mikroalbuminuria natomiast oznacza umiarkowanie podniesione stężenie albuminy w moczu, bez widocznych objawów nefropatii (ACR 30-300 mg/g kreatyniny). Stan ACR wyższy niż 300 mg/g kreatyniny oznacza białkomocz.
Zaburzenia w stężeniu białek w osoczu mogą objawiać się obrzękami, głównie wokół kostek, Natomiast białkomocz powoduje pienienie się moczu.
Albuminuria - jakim chorobom towarzyszy?
Zwiększone wydalanie białek towarzyszy m.in. takim chorobom jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby nerek, w tym wielotorbielowatość nerek, nowotwory nerek, uszkodzenia nefronów, śródmiąższowe stany zapalne, a także przerost prostaty. Mikroalbuminuria jest jednym z objawów uszkodzenia śródbłonka naczyniowego, a także schorzeń układu krążenia oraz może świadczyć o ryzyku rozwoju nefropatii w przebiegu cukrzycy typu 1 i cukrzycy tupu 2, a także w nadciśnieniu tętniczym.
