Według statystyk nowotwory mózgu stanowią ok. 3 proc. wszystkich zgonów spowodowanych chorobą nowotworową u dorosłych. U dzieci, zaraz po białaczce są najczęściej diagnozowanymi nowotworami, stanowią aż 20 proc. wszystkich tego rodzaju zmian.
Objawy raka mózgu
Dolegliwości, które mogą towarzyszyć chorobie nowotworowej zależą przede wszystkim od obszaru, w którym pojawiła się zmiana. W przypadku zajęcia płata czołowego – odpowiada on za motorykę, czucie, pisanie, kojarzenie oraz analizę i kontrolę stanów emocjonalnych – pojawiają się dolegliwości ściśle powiązane z tymi funkcjami.
Przy zmianach w płacie skroniowym chorzy będę skarżyć się na zaburzenia oraz problemy ze słuchem. Uszkodzenie tego obszaru powoduje, że chorzy słyszą dźwięki, ale nie potrafią ich rozróżniać ani określić ich pochodzenia.
Nowotwór w płacie czołowym wywoła problemy z odczuwaniem dotyku, bólu, temperatury oraz pewne odmiany sygnałów wewnętrznych, jak zmiana napięcia mięśni, sygnalizująca zmianę położenia ciała. Chorzy mają też problemy z orientacją w terenie oraz w przestrzenni. Pojawią się także zaburzenia koordynacji ruchowej oraz problemy ze wzrokiem. Uszkodzenie płata potylicznego spowoduje problemy z odróżnianiem kolorów, ruchów, kształtu oraz analizowaniem.
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów raka mózgu jest ból głowy, będący konsekwencją rosnącego ciśnienia śródczaszkowego. Zazwyczaj dotyka pacjentów ze zmianami w móżdżku. Dodatkowo u osób z rakiem mózgu pojawiają się także:
- nudności
- wymioty
- zaburzenia psychiczne (te pojawiają się zazwyczaj u osób starszych)
- problemy z pamięcią,
- zaburzenia równowagi,
- zaburzenia świadomości,
- zaburzenia snu
- pacjent staje się bardziej aktywny lub wycofany,
- widzenie jak przez mgłę – na dnie oka tworzy się tzw. tarcza zastoinową, która może powodować zaburzenia widzenia.
Przy nowotworach mózgu często występują napady padaczkowe połączone z utratą przytomności. Czasem, jeśli guz mózgu jest bardzo duży, może dojść do jego przemieszczania. Jest to możliwe ponieważ w mózgu istnieją naturalne granice między półkulami tzw. wgłobienia. Taka sytuacja zagraża życiu chorego. Zmiana położenia guza nasila ból głowy, a tętno raz zwalnia, raz wzrasta. W przypadku, gdy guz mózgu umiejscowiony jest w półkuli mózgowej, jedna ze źrenic może się rozszerzać i nie reagować na zmiany natężenia światła.
Rak mózgu – diagnoza
Pierwszym etapem stawiania diagnozy jest wywiad z pacjentem i analiza objawów. Dodatkowo lekarz sprawdzi zdolności poznawcze chorego. Następnie oceni pracę serca oraz sprawdzi, czy chory nie ma problemów z ciśnieniem (jeśli będzie podwyższone, konieczne będzie również badanie dna oka). Dopiero później wykonuje się badania neurologiczne. Pomagają one ocenić stopień orientacji w czasie i przestrzeni oraz inne aspekty świadomości pacjenta. Z pomocą skali Karnofsky'ego ocenia się sprawność pacjenta.
Ostateczną odpowiedź co do przyczyny problemów dadzą badania obrazowe, najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie rezonansu magnetycznego z kontrastem. Niekiedy zleca się także tomografię komputerową, która pomaga potwierdzić lub wykluczyć przerzuty. Jeśli będzie to możliwe lekarz może zlecić pobranie wycinka ze zmiany i wykonanie badania histopatologicznego.
Rak mózgu – leczenie
Leczenie raka mózgu zależy przede wszystkim od jego rodzaju oraz jego umiejscowienia. Te, które pozwalają na operację są wycinane, inne leczone są z pomocą radioterapii, chemioterapii lub innymi, bardziej nowoczesnymi metodami. Bardzo często w przypadku nowotworów mózgu stosuje się leczenie skojarzone.
Jeśli nowotwór jest złośliwy niezbędne jest napromieniowanie, które pozwala uderzyć bezpośrednio w guza. Radiochirurgia polega na podaniu od 1 do 5 serii promieniowania na konkretne, zaatakowane przez chorobę tkanki, przy bardzo niewielkim uszkodzeniu zdrowych komórek. Chemioterapia zaś zapobiega ponownemu pojawieniu się guza.
Od pewnego czasu z nowotworami mózgu walczy się z pomocą noża gamma. W czasie zabiegu na nowotwór działają 192 wiązki promieniowania zawierającego kobalt. Taka forma leczenia doskonale sprawdza się w leczeniu guzów, które mają nie więcej niż 4 centymetry. Od 2011 roku zabieg nożem gamma jest finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
