Dyspareunia wymaga konsultacji lekarskiej - zarówno u ginekologa jak i u seksuologa, aby zbadać i wykryć przyczynę schorzenia.
Ze względu na etiologię dyspareunię dzieli się na:
- Nieorganiczną (psychogenną) - występuje kiedy ból nie wynika z dolegliwości somatycznych
- Organiczna - występowanie dyspareunii jest związane z czynnikami fizycznymi
Dyspareunia może występować także w postaci wybiórczej i pojawiać się podczas zbliżenia z konkretnym partnerem lub dyspareunię uogólnioną, która występuje przy każdym zbliżeniu.
Przyczyny dyspareunii
Dyspareunia może mieć różną patogenezę i mieć podłoże psychologiczne jak i biologiczne. Bardzo często uniemożliwia ona odbycie stosunku seksualnego, ponieważ wywołuje dyskomfort oraz ból spowodowany zaciskaniem mięśni pochwy, który pojawia się w trakcie wprowadzania członka. Często podłoże psychologiczne choroby może być spowodowane traumatycznymi wydarzeniami z przeszłości jak np. gwałt lub molestowanie seksualne.
Przyczyny dyspareunii u kobiet:
- Stany zapalne dróg rodnych i narządów płciowych
- Suchość w pochwie - występuje w przypadku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych lub innych leków lub po nadmiernym wysiłku fizycznym (należy odróżnić występowanie patologicznej suchości pochwy, od braku nawilżenia spowodowanego brakiem podniecenia u kobiety). Suchość może także występować w przypadku spadku estrogenów w okresie pokwitania lub podczas karmienia piersią.
- Zabiegi operacyjne dróg rodnych lub poród
- Wolwodynia - schorzenie objawiające się piekącym i kłującym bólem w okolicach narządów płciowych, który nie jest związany z żadną współistniejącą chorobą mogącą wywoływać te objawy
- Endometrioza
- Szablowate spojenie łonowe
- Podłoże psychologiczne - lęk przed odbyciem stosunku
- Nadżerki, torbiele i mięśniaki macicy
Przyczyny dyspareunii u mężczyzn:
- Choroby i wady w okolicach prąca - stulejka, zbyt krótkie wędzidełko napletkowe
- Stany zapalne w okolicach narządów płciowych
- Infekcje narządów płciowych np. drożdżyca, opryszczka, rzęsistkowica
- Czynniki psychologiczne (jednak u mężczyzn występują one rzadziej)
- Alergia np. na lateks zawarty w prezerwatywach
Objawy dyspareunii
- Dyspareunia może objawiać się na kilka sposobów, zazwyczaj jest to:
- Piekący lub palący ból
- Ból odczuwany tylko podczas penetracji członka w pochwie
- Ból występujący tylko w przypadku wkładania członka do pochwy
- Ból odczuwany podczas gwałtownych i głębokich ruchów w trakcie stosunku
- Ból występujący tylko z niektórymi partnerami lub w określonych pozycjach
Bardzo często ból podczas stosunku jest spowodowany stresem i jednocześnie zaciskaniem się mięśni pochwy. Ból powstający w trakcie penetracji często jest przyczyną nieodpowiednio nawilżonej pochwy i zbyt krótkiej gry wstępnej.
Dyspareunia: diagnostyka
Odpowiednia diagnostyka dyspareunii opiera się na wizycie u lekarza ginekologa oraz na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu zdrowotnego wraz z badaniem narządów płciowych, w celu wykrycia problemu - dyspareunia jest zazwyczaj wyleczalna. Bardzo istotne jest ustalenie jaki rodzaj bólu jest odczuwany przez chorego, czy występuje przy okazji każdego zbliżenia, jak często i w jakich pozycjach. Lekarz powinien także dowiedzieć się i przebytych operacjach i porodach. Dodatkowo wykonuje się badanie ultrasonograficzne (USG) macicy i narządów płciowych.
Dyspareunia: leczenie
Wybór metody leczenia zależy od przyczyny bólu. W sytuacji infekcji miejsc intymnych stosuje się terapię farmakologiczną czopkami, najczęściej u obojga partnerów. W przypadku alergii należy wyeliminować czynnik alergenny np. zastosować prezerwatywy bezlateksowe. W trakcie leczenia powinno się unikać stosunków seksualnych.
Jeżeli dyspareunia wywołana jest przez stany psychologiczne, powinno się skorzystać z pomocy seksuologa lub psychologa, który pomoże poradzić sobie z problemem. Odpowiednia terapia i przestrzeganie zaleceń lekarskich umożliwia całkowite wyleczenie zaburzenia.
Dyspareunię związaną z suchością pochwy można łatwo kontrolować stosując odpowiednie żele nawilżające. Istotne jest także odpowiednie podejście do stosunku seksualnego, nie powinien on powodować stresu u któregoś z partnerów, a powinien być przyjemnością. W celu zapobiegania powstawania infekcji należy dbać o odpowiednią higienę osobistą, unikać korzystania z publicznych toalet, aby uchronić się np. przed grzybicą dróg rodnych, być pod stałą opieką lekarza ginekologa. Warto również stosować odpowiednie i skuteczne metody antykoncepcyjne, które nie będą wpływać na występowanie dyspareunii. Należy pamiętać, że bardzo istotne jest podzielenie się z partnerem swoim problemem i doświadczanymi nieprzyjemnościami.
Dobrym sposobem leczenia dyspareunii są techniki relaksacyjne mięśni pochwy oraz ćwiczenie mięśni Kegla (mięśni odpowiedzialnych za wzmocnienie dna miednicy).
Nawet po wyleczeniu dyspareunii, w szczególności u kobiet, mogą występować negatywne emocje związane ze stosunkiem płciowym. Czasem korzystna okazuje się być terapia partnerska u seksuologa.
Przeczytaj także:
