Jelito grube podzielone jest na aż osiem odcinków, a jednym z nich jest właśnie esica. Budowa owego odcinka prezentuje się dość specyficznie, bo przypomina kształtem literę "S" - stąd też wzięła się jego charakterystyczna nazwa, "esica". Położona jest w dolnym odcinku okrężnicy, który łączy się z odbytnicą. Pozostałe siedem odcinków to: kątnica, wstępnica, poprzecznica, zstępnica, odbytnica, odbyt i wyrostek robaczkowy. Na samą okrężnicę - najdłuższą, a jednocześnie największą część jelita grubego - składają się cztery części: wstępnica, poprzecznica, zstępnica i esica. Długość całego jelita grubego może osiągać 1,5 metra.
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez American Medical Association, większość zmian nowotworowych jelita grubego, bo aż 60 procent, dotyczy dolnego odcinka okrężnicy. Oznacza to, że ryzykiem nowotworu obciążona jest zwłaszcza esica jelita grubego. Rak to zresztą tylko jedno z niebezpieczeństw. Bywa na przykład, że newralgiczny odcinek ulega skrętowi i wywołuje zagrażającą życiu niedrożność jelit. Przypadłość ta znana jest szerzej jako skręt kiszek. Grozi on uciśnięciem i zatkaniem naczyń krwionośnych, a stąd od martwicy jelita dzieli chorego już tylko krok.
Uchyłki są dość często odnotowywaną przypadłością, a wręcz jedną z najczęstszych chorób całego przewodu pokarmowego. Owo schorzenie cywilizacyjne wynika z powszechnie popełnianych błędów żywieniowych - nie ulega wątpliwości, że to właśnie przez nie esica cierpi na uchyłki. Dieta, która nie zawiera odpowiednio dużo błonnika, prowadzi do wzrostu ciśnienia w newralgicznym odcinku jelita i pogrubienia jego ścian. W efekcie w esicy wykształca się kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt drobnych uwypukleń, które rozpychają jelito od wewnątrz. Uwypuklenia te są zaledwie centymetrowe, a ich kształt przypomina drobne woreczki.
Gdy esica jelita grubego zostaje pokryta przez uchyłki, pojawiają się rozmaite dolegliwości. Co dokładnie powoduje chora esica? Objawy obejmują na przykład:
Do czego jeszcze prowadzi chora esica? Stan zapalny uchyłków jelita, o ile do niego dojdzie - a szacuje się, że dochodzi do niego u 10-25 proc. osób z uchyłkowatą esicą - obciąża pacjenta całym zestawem dodatkowych symptomów, w tym:
Nieleczona esica (zapalenie uchyłków) grozi przedziurawieniem jelita grubego, wytworzeniem się ropnia oraz – w skrajnych przypadkach – zupełną niedrożnością jelita.
Uchyłkowatość esicy grozi zwłaszcza osobom starszym; zachorowalność rośnie bowiem wraz z wiekiem. Przykrą przypadłość odnotowuje się u jedynie 5 proc. pacjentów przed czterdziestką. Niestety, im starszy pacjent, tym bardziej wrażliwa esica. Choroba po sześćdziesiątce nie jest już niczym niespotykanym - odsetek sięga wówczas 30 proc.. Jeśli wierzyć statystykom, uchyłkowata esica w jelicie grubym dotyka 1/3 populacji po 45. roku życia i aż 2/3 populacji powyżej 85 lat. Liczby mówią tu same za siebie, a i tak mogą być nieco zafałszowane, ponieważ wciąż zbyt mało pacjentów decyduje się na kolonoskopię.
Na jakie metody leczenia reaguje esica? Choroby jelit, zwłaszcza uchyłkowatość, są bardzo trudne do zażegnania. Nawet operacja nie jest na tyle skuteczna, aby można było mówić o całkowitym wyleczeniu. Chociaż da się usunąć uchyłki, jakimi jest wypełniona esica, jelito może wkrótce potem pokryć się nowymi uwypukleniami. Mimo wszystko nie wolno się poddawać - chorobę uchyłkową trzeba leczyć.
Preparaty przeciwbólowe i rozkurczowe, a także antybiotyki (doustne bądź dożylne) pomagają złagodzić objawy choroby, np. ból brzucha. Esica jest bardzo wrażliwa na przyjmowany pokarm, dlatego zaleca się przestrzeganie ścisłej diety. Do codziennego jadłospisu należy włączyć 2-3 łyżki stołowe otrębów pszennych. Leczenie zapalenia uchyłków jest niestety o wiele bardziej wymagające. Przy wystąpieniu ropnia, przetoki między pętlami jelit czy przedziurawionej ścianie tychże nie obejdzie się bez operacji. W przypadku stanów ostrych należy zupełnie wyłączyć funkcję jelita.
Ostatecznością jest resekcja, jakiej poddawana jest esica. Objawy choroby, które nawracają, powinny stanowić sygnał alarmowy. Po dwóch epizodach zapalenia uchyłków należy poważnie rozważyć możliwość resekcji. Dość częstym rozwiązaniem jest operacja Hartmanna, która opiera się na usunięciu zmiany i zamknięciu odbytnicy. Bliższy odcinek esicy jest wtedy wykorzystywany do utworzenia sztucznego, brzusznego odbytu (wykonuje się z niego stomię).
Jakim innym chorobom może ulegać esica? Nowotwór to jedno z najgroźniejszych schorzeń tego wrażliwego odcinka jelita. Oto objawy, które wskazują na raka i które powinny zmobilizować pacjenta do zapisania się na badania kontrolne:
Uwaga: aż dziewięć na dziesięć pacjentów, u których wykryto rak jelita grubego (esicy), to osoby po pięćdziesiątce. Jedną z metod leczenia jest sigmoidektomia laparoskopowa, czyli wycięcie zmienionego chorobowo odcinka esicy.
Polip to jeszcze jedna choroba, jaką może zostać objęta esica. Polipy dają objawy bardzo podobne do tych powodowanych przez nowotwór (swoją drogą, znaczna część z nich to zmiany przedrakowe lub rakowe, tzw. gruczolaki). U dorosłych pojawiają się także polipy rzekome (zapalne), a u młodszych pacjentów - nie tak groźne polipy młodzieńcze.
Istnieje także ryzyko wystąpienia uwarunkowanej genetycznie polipowatości rodzinnej. Jeden pacjent ma w jelicie około stu polipów, co umieszcza go w grupie podwyższonego ryzyka zachorowań na raka. Konieczne są wówczas częste badania kontrolne. Jeśli zostanie wykryty polip esicy, należy go usunąć, nawet od razu podczas kolonoskopii. Usuniętą część należy poddać badaniu histopatologicznemu, aby ocenić, czy zawiera komórki nowotworowe.
To także może cię zainteresować: