Przyczyną opryszczki narządów płciowych jest wirus opryszczki pospolitej typu HSV-1 lub HSV-2. Pierwszy z nich przede wszystkim wywołuje pojawienie się objawów choroby na ustach. Może jednak także wywołać opryszczkę narządów płciowych. Wirus HSV-2 nie ma wpływu na rozwój nieprzyjemnych symptomów w okolicach ust. Ten typ szczepu odpowiada wyłącznie za chorobę narządów płciowych.
Należy podkreślić, że opryszczka na ustach jest wyłącznie defektem kosmetycznym. Jej przebieg, chociaż nieprzyjemny, nie ma większego wpływu na funkcjonowanie człowieka. Opryszczka narządów płciowych jest znacznie poważniejszą chorobą. W niektórych przypadkach może być nawet niebezpieczna dla życia człowieka.
Wirus HSV-1 jest przenoszony zarówno poprzez bezpośredni kontakt, jak i drogą kropelkową. Typem HSV-2 można się zarazić wyłącznie poprzez dotyk. Wirus przenosi się podczas seksu oralnego, analnego, genitalnego oraz petting. Do zakażenia może dojść także poprzez wspólne używanie przedmiotów stykających się z błonami śluzowymi, np. ręcznika, akcesoriów erotycznych. Wirus jest w stanie przenieść się z narządów płciowych na usta lub oczy. Ponadto wirus HSV może mieć formę wrodzoną. Dzieje się tak wtedy, gdy chora kobieta rodzi dziecko.
Warto dodać, że opryszczka narządów płciowych jest najbardziej zakaźna wtedy, gdy pojawią się pierwsze objawy choroby. Najczęściej symptomy rozwijają się od 2 do 20 dni po kontakcie z osobą zarażoną. W tym czasie ryzyko zakażenia jest największe. Nie oznacza to jednak, że w okresie bezobjawowym nie można zarazić osób zdrowych. Ze względu na niewiedzę dotyczącą bycia nosicielem osoby zarażone nadal są aktywne seksualnie. Tym samym narażają swoich partnerów na zakażenia.
U wielu osób opryszczka narządów płciowych nie daje żadnych wyraźnych objawów. Jeśli jednak się pojawią, lekarz bardzo szybko zdiagnozuje chorobę. Początkowo, po zakażeniu, pacjent może odczuwać nieprzyjemne mrowienie lub swędzenie w okolicach narządów płciowych. Z czasem dolegliwości te zaczynają przybierać na sile. Pacjent zaczyna odczuwać ból. Na skórze przy narządach płciowych pojawiają się pęcherzyki surowicze na podłożu rumieniowym. Po ok. dwóch tygodniach z pęcherzyków zaczynają się tworzyć nadżerki i strupy pozostawiające blizny.
Poza tymi objawami u chorego może pojawić się gorączka, uczucie osłabienia/ogólnego rozbicia, bolesność przy oddawaniu moczu oraz powiększenie węzłów chłonnych.
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że pierwsze objawy choroby mogą rozwinąć się długo po zakażeniu (nawet do kilku lat). Trudno stwierdzić, dlaczego tak się dzieje. Najprawdopodobniej ma to związek z indywidualną pracą układu odpornościowego.
Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn może objawia się pęcherzykami ulokowanymi na:
U kobiet pęcherzyki surowicze opryszczki narządów płciowych pojawiają się na:
Dodatkowym objawem choroby u pań są także upławy.
Pęcherzyki opryszczki narządów płciowych mogą się pojawić także na podbrzuszu (zwykle są to rozsiane zmiany). Tego typu objaw jest obserwowalny u osób, które chorują na atopowe zapalenie skóry lub choroby przewodu pokarmowego, w tym chorobę Crohna, zespół jelita drażliwego, celiakię.
Bardzo ważna w skutecznym leczeniu opryszczki narządów płciowych jest szybka reakcja. Jeśli w obrębie narządów płciowych pojawiają się niepokojące zmiany, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Ma to ogromne znaczenie szczególnie w przypadku ciąży. Wdrożenie wczesnego leczenia pozwala zapobiec replikacji wirusa.
Niestety, nie ma skutecznego leku eliminującego obecność wirusa w organizmie. Ciągle trwają badania nad wynalezieniem takiego medykamentu. Duże nadzieje wiąże się m.in. ze znalezieniem szczepionki na HSV. Sprawdza się także możliwości stymulowania układu odpornościowego.
Póki co skutecznie można łagodzić objawy opryszczki narządów płciowych. W leczeniu stosuje się przede wszystkim leki antywirusowe – zarówno do użytku zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Leki te zawierają acyklowir. Zwykle są podawane przez ok. 5 dni. Ich przyjmowanie stanowi podstawę procesu terapeutycznego. Jeśli po 5-ciu dniach u pacjenta ciągle rozwijają się objawy choroby, lekarz zwiększy dawkę leków. Warto także uzupełnić farmakoterapię suplementacją witaminy B1 i B12.
Nieleczona opryszczka narządów płciowych może zaatakować rdzeń, doprowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego.
Istnieje szereg sposobów pozwalających na złagodzenie objawów opryszczki narządów płciowych. Zaleca się m.in.:
Opryszczka narządów płciowych jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet ciężarnych i ich nienarodzonych dzieci. Wirus HSV może przenieść się na płód. Pełnoobjawowe zakażenie w ciąży przeistacza się w zakażenie wewnątrzmaciczne, okołoporodowe lub poporodowe dziecka. Choroba matki może skutkować zagrożeniem życia dziecka lub poważnymi powikłaniami zdrowotnymi. W pierwszym trymestrze ciąży istnieje ryzyko poronienia samoistnego. W drugim trymestrze może dojść do przedwczesnego porodu lub IUGR (wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu).
Jeśli kobieta chorowała na opryszczkę narządów płciowych przed zajściem w ciążę, należy poinformować o tym lekarza. Warto także profilaktycznie zrobić badanie na występowanie wirusa w organizmie (analiza tego rodzaju jest łatwa – dziś mamy dostęp do wielu testów serologicznych).
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, by w przypadku zdiagnozowania zakażenia HSV u kobiety w ciąży, zostało wdrożone doustne leczenie acyklowirem.
Ze względu na to, że nie można całkowicie pozbyć się objawów opryszczki narządów płciowych z organizmu, choroba może zaatakować wielokrotnie. Zwykle leczenie acyklowirem sprawia, że ostre objawy ustępują po kilku dniach lub tygodniach. Może się jednak zdarzyć, że symptomy choroby rozwiną się znowu. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi po ok. 3-12 miesiącach od wystąpienia ostatniego ataku choroby.
Lekarze nie wiedzą, dlaczego u jednych zakażenie wirusem HSV w ogóle nie daje żadnych objawów, u innych symptomy są lekkie, u innych choroba jest bardzo uciążliwa i nawraca. Zanotowano jednak wyraźną tendencję: w przypadku, gdy pierwszy atak opryszczki był ostry, nawroty są o wiele bardziej prawdopodobne. Jeśli dojdzie do nawrotu, należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednią farmakoterapię. Zaleca się, by osoby zarażone trzymały w domowej apteczce stosowny zapas leków antywirusowych.
W profilaktyce nawrotów opryszczki narządów płciowych ważny jest zdrowy tryb życia. Nawrotom sprzyja nadmierny, długotrwały stres. Należy walczyć z innymi chorobami, które mogą obniżać zdolności układu autoimmunologicznego. Zwykle nawroty opryszczki są spowodowane obniżoną odpornością organizmu. Dlatego bardzo ważna jest regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i suplementacja – osoby zarażone nie mogą dopuszczać do niedoborów witaminy B.
To również może cię zainteresować: