Zawartość wody w organizmie człowieka uwarunkowana jest przez wiele czynników, ale przede wszystkim przez wiek, otoczenie, cechy indywidualne. Wraz z wiekiem ilość wody w organizmie zmniejsza się. To, że poziom wody maleje, związane jest również ze wzrostem poziomu tkanki tłuszczowej. U dziecka zawartość wody w organizmie wynosi 75 proc., u człowieka dorosłego 50-65 proc. Jej rozmieszczenie nie jest równomierne, najwięcej znajduje się jej we krwi, nerkach, sercu i płucach.
Człowiek podczas doby traci około 2-2,5 l wody. Duży wysiłek fizyczny czy wyższa niż normalnie temperatura mogą sprawić, że ta ilość znacznie się zwiększy. Aby uzupełnić poziom wody, dziennie człowiek powinien spożywać jej co najmniej dwa litry.
W jaki sposób można ją dostarczać do organizmu? Źródłem są przede wszystkim wypijane przez nas płyny w postaci soków owocowych i warzywnych, herbaty, kawy, a przede wszystkim wszelkiego rodzaju wód mineralnych i stołowych. W ciągu doby do organizmu człowieka trafia też około litra wody pochodzącej z pokarmów stałych.
Jaką wodę pić?
Z racji ogromnego znaczenia wody dla organizmu człowieka bardzo często zastanawiamy się nad tym, jaką wodę powinniśmy spożywać. Okazuje się, że udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie nie jest wcale łatwe.
- Na rynku jest masa wód, które powstały w odpowiedzi na zapotrzebowania rynku. Nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi, którą z nich wybrać. Przyzwyczajenia polskich konsumentów się zmieniają: kiedyś popularne były wody uzdrowiskowe, w tej chwili każdy pije to, co lubi. Najważniejsze jest, aby woda, którą wykorzystuje się do picia, była biologicznie czysta, aby podczas picia nie wprowadzać do organizmu szkodliwych substancji, np. azotynów lub azotanów - tłumaczy Paweł Zieliński, członek zarządu Krajowej Izby Gospodarczej "Przemysł Rozlewniczy".
Wobec problemu skażenia chemicznego wody pitnej coraz częściej wykorzystuje się wodę pochodzącą ze studni głębinowych lub dostępne w sklepach butelkowane naturalne wody mineralne, źródlane i stołowe. Którą spośród nich wybrać? Przede wszystkim taką, która zawiera odpowiednie ilości składników mineralnych ułatwiających właściwą przemianę materii i zmniejszających ryzyko różnych zachorowań.
Źródło zdrowia
Woda przeznaczona do codziennego spożycia na ogół nie dostarcza organizmowi składników odżywczych. Większe ilości składników mineralnych zawierają wody mineralne, które dzięki temu mogą wykazywać działanie lecznicze. W skład naturalnych wód mineralnych wchodzą różne składniki mające wpływ na zdrowie. Magnez reguluje pracę serca, bierze udział w termoregulacji i przewodnictwie nerwowym. Potas reguluje gospodarkę wodną, obniża ciśnienie krwi, reguluje czynności mięśni i nerwów. Wapń ma wpływ na kurczliwość mięśni, przewodzenie bodźców nerwowych, krzepliwość krwi. Podobnie jak fluor jest budulcem kości i zębów. Żelazo z kolei jest niezbędne do transportu i magazynowania tlenu w organizmie. Cynk, miedź i mangan uczestniczą w procesie przemian metabolicznych. Chlorki regulują pH krwi.
Wapń i magnez są podstawowymi składnikami większości wód podziemnych wykorzystywanych do picia, także butelkowanych. Zasobne w te składniki są zwłaszcza wody nasycone naturalnie dwutlenkiem węgla z takich miejscowości, jak Muszyna, Krynica, Piwniczna czy Polanica. Ponadto wyróżnić można naturalne wody ze znaczną zawartością wodorowęglanów, zawartością siarczanów i takie, które zawierają inne składniki mineralne, ważne ze względów odżywczych lub dietetycznych.
Z wód o wysokiej zawartości sodu powinny zrezygnować osoby z podwyższonym ciśnieniem oraz chorzy na nerki, gdyż pierwiastek ten przyczynia się do wzrostu ciśnienia krwi, zalegania wody w organizmie, obrzęków. Dla takich osób lepsze będą wody z niską zawartością sodu, np. Kinga lub Nałęczowianka.
Specjaliści zalecają też ograniczanie picia wody o dużym stopniu nasycenia dwutlenkiem węgla. Działa on niekorzystnie na przewód pokarmowy. Na co dzień warto więc pić wody średnio- i niskozmineralizowane, bo dostarczają organizmowi niezbędnych składników. Wody o wyższej zawartości składników mineralnych przeznaczone są dla sportowców i osób aktywnych fizycznie.
Wodne prawo
Kupując wodę, warto przeczytać umieszczoną na niej etykietę. Na etykiecie powinny znaleźć się:
informacja, że woda ma atest PZH,
z jakiego źródła była czerpana i w jakiej miejscowości,
nazwa producenta,
nazwa handlowa wody. Nie powinno tu również zabraknąć wiadomości o tym, czy zostały zastosowane jakiekolwiek procesy usuwania związków mineralnych z wody lub dodatkowego jej nasycania oraz zawartości charakterystycznych składników.
- Obecne przepisy dostosowane są do norm obowiązujących w Unii Europejskiej. Każda woda musi mieć świadectwo, być zakwalifikowana, bez tego w ogóle nie powinna znaleźć się na rynku - ostrzega Paweł Zieliński.
KAWI
Od niedawna obowiązuje nowa rodzajowa klasyfikacja wód określanych mianem naturalnych wód mineralnych.
Wody niskozmineralizowane to wody zawierające do 500 mg/l rozpuszczonych składników mineralnych. Zawierają one dużo wodorowęglanów wapniowych i znaczne ilości chlorku sodowego. Ten rodzaj wód występuje przeważnie na terenach górskich.
Woda średniozmineralizowana ma od 500 do 1500 mg/l składników mineralnych. Najczęściej wody te zawierają rozpuszczone sole, wodorowęglany i chlorki wapnia, rzadziej sodu. W grupie tej znalazły się też wody mineralne niskosodowe.
Wody wysokozmineralizowane mają powyżej 1500 mg/l rozpuszczonych składników.
Woda wodociągowa - pochodzi z wód gruntowych lub powierzchniowych. Trzeba ją oczyszczać przez chlorowanie lub filtrowanie. Dodawany do niej chlor lub dwutlenek węgla nadają jej specyficzny smak i zapach. Ozonowanie daje nietrwałe efekty, więc wodę ozonowaną trzeba i tak chlorować. Podczas chlorowania powstają szkodliwe trihalometany, woda zanieczyszcza się też w instalacji wodociągowej.
Woda z przydomowych studni - zwykle woda gruntowa, zanieczyszczona mikrobiologicznie i przemysłowo.
Woda ze studni oligoceńskich - wydobywa się tam wody artezyjskie mieszczące się między dwoma warstwami skał nieprzepuszczalnych. Łatwo ulega zanieczyszczeniom: rozwijają się w niej pleśnie, bakterie. Wodę oligoceńską powinno się wypić w ciągu 24 godzin po wydobyciu i - to ważne - po przegotowaniu. Pojemniki do wody z czasem również "porastają" wewnątrz bakteriami, pleśniami i glonami; trudno je oczyścić.
Woda butelkowana - najważniejszym zaleceniem jest unikanie tej pochodzącej od mało znanych producentów, z niepewnego źródła. Trzeba ją zużywać jak najszybciej po otwarciu.
Naturalna woda mineralna:
stały skład chemiczny,
ujęcie, z którego jest czerpana, musi mieć określoną nazwę,
ze złoża izolowanego od zanieczyszczeń,
muszą być zachowane naturalne właściwości wody podziemnej,
woda podziemna musi być doprowadzana rurociągiem do rozlewni,
sprzedaje się ją w opakowaniach najwyżej dwulitrowych.
Naturalna woda źródlana:
złoże izolowane od zanieczyszczeń,
stały skład chemiczny,
ujęcie, z którego jest czerpana, musi mieć określoną nazwę,
woda podziemna musi być doprowadzana rurociągiem do rozlewni,
skład chemiczny może podlegać niewielkim wahaniom uwarunkowanym geologicznie,
dopuszczalna zawartość azotanów jest dwa razy większa niż w wodach mineralnych (do 20 mg/l),
dozwolone są opakowania różnej wielkości i typu (dotyczy niegazowanych).
Woda stołowa:
składa się ze zmieszanej wody źródlanej lub podziemnej z naturalną wodą mineralną, solami naturalnymi albo innymi składnikami mineralnymi,
doprowadzana do rozlewni rurociągiem,
dopuszczalny poziom azotanów jest dwa razy wyższy niż w naturalnych wodach mineralnych i mineralnych wodach mieszanych (do 20 mg/l),
dopuszcza się opakowania różnej wielkości i typu.
