Głównym zadaniem tarczycy jest produkcja trzech ważnych hormonów: tyroksyny (T4), trójjodotyroniny (T3), a także kalcytoniny. Warto wiedzieć, że to właśnie hormony T3 i T4 zwane są "hormonami aktywności życiowej" - docierają one bowiem do każdej komórki w organizmie. Wydzielane przez tarczycę hormony to jedna sprawa - druga, to hormon "sterowniczy", jakim jest tyreitropina, znana szerzej jako TSH (jest ona produkowana przez przysadkę mózgową).
Ludzki organizm działa na zasadzie naczyń połączonych - jeśli dysfunkcji ulegnie chociażby najmniejsza część, wpływa to na destrukcję całości. Dlatego niezwykle istotne jest czujne kontrolowanie każdej, nawet najmniejszej nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu - szybka reakcja nie tylko poprawi komfort życia, ale pozwoli także zapobiec negatywnym konsekwencjom zdrowotnym.
fT4 to badanie, dzięki któremu określa się całkowitą ilość hormonu T4. Aktywność hormonu T4 jest nieco mniejsza niż T3, jednak rola obu jest równie ważna: regulują przemianę materii w organizmie. Dzięki badaniu fT4 można oznaczyć hormon T4 w postaci związanej z białkami, a także formie wolnej (fT4). Jeśli lekarz podejrzewa, że dolegliwości zdrowotne mogą mieć związek z wadliwą pracą tarczycy, zwykle zleca podstawowe badanie poziomu TSH - jednak mimo wyniku w normie, może okazać się, że to jednak tarczyca jest winowajcą zaburzeń pracy organizmu. Dlatego dodatkowo warto przeprowadzić badanie, które pozwoli na identyfikację tego, co niewidoczne.
Badanie fT4 zleca się zwykle w sytuacji, kiedy poziom TSH jest za wysoki lub za niski - w przypadku prawidłowego działania hormonów T3 i T4, aktywność TSH jest hamowana. Podwyższone fT4 może być sygnałem świadczącym o nadprodukcji gruczołu tarczowego (innymi słowy - o nadczynności tarczycy). Zbyt mała ilość - odwrotnie, o niedoczynności. Często w badaniach fT3 i fT4 stosowane jest oznaczenie wolnej formy T4, czyli właśnie fT4. Badanie to jest również niezwykle przydatne w przypadku kobiet borykających się z problemem z zajściem w ciążę - oznaczenie ilości fT4 stanowi cenną wskazówkę przy diagnozowaniu niepłodności u kobiet. Badanie fT4 to badanie postaci wolnej hormonu T4 - samo oznaczenie poziomu T4 uwzględnia także nieczynne postacie hormonu.
Jeśli poziom TSH jest w normie (tj. mieści się w ramach 0.4 -4.0 µlU/ml, wówczas prawidłową wartością fT4 jest 10-25 pmol/l, czyli 8-20 ng/l. Jeśli pacjent boryka się z niedoczynnością tarczycy, TSH wzrasta do poziomu powyżej 4 µlU/ml, zaś poziom fT4 spada poniżej 10 pmol/L. W przeciwnym wypadku, a więc nadczynności tarczycy, TSH spada poniżej 0.4 µlU/ml, a fT4 wzrasta powyżej 25 pmol/l.
Próbkę krwi potrzebnej do określenia poziomu T4 i fT4 pobiera się z żyły łokcia, a następnie umieszcza w probówce. Poziom fT4 określany jest na podstawie badania immunologicznego: po przygotowaniu próbki, jest ona umieszczana na płytce, na której znajdują się przeciwciała tworzące kompleks z hormonem fT4. Kompleks ten identyfikuje się dzięki wprowadzeniu substancji, która go wykrywa - powoduje ona emitowanie światła bądź daje kolorowe połączenie. Następnie dokonuje się pomiaru natężenia zabarwienia bądź intensywności emitowanego światła - im większe te ilości, tym większa zawartość badanej substancji.
To również może cię zainteresować:
TSH - normy. Co oznacza TSH poniżej i powyżej normy?
Nadczynność tarczycy - co warto wiedzieć? Objawy, diagnostyka, leczenie