6 grzechów głównych w stosowaniu leków przeciwbólowych

Często zdarza się, że przekonani o bezpieczeństwie leków przeciwbólowych, zażywamy je przy każdej możliwej okazji, nie przestrzegając zaleceń zawartych w ulotce. Tymczasem nadużywanie leków przeciwbólowych może prowadzić do szeregu działań niepożądanych, takich jak nudności, choroba wrzodowa żołądka, zmiany skórne.

To jednak nie wszystko. Paradoksalnie, stosowanie leków przeciwbólowych kilka razy w tygodniu może być przyczyną polekowych bólów głowy tzw. bólów głowy z odbicia. Rozpoznaje się je stwierdzając przede wszystkim, że: ból występuje częściej niż przez 15 dni w miesiącu, pacjent regularnie nadużywa leków przeciwbólowych od około 3 miesięcy, ból głowy wzrasta po zażyciu leku, a także, iż po około 2 miesiącach od zaprzestania  stosowania leków ból zmniejsza się lub powraca do swojej poprzedniej intensywności.

Uzależnienie od leków coraz częstsze
Mężczyzno, bierzesz dużo leków? Uważaj na zaburzenia erekcji!
9 sposobów na wrzody żołądka

Powszechnie w leczeniu dolegliwości bólowych stosuje się tak zwane nienarkotyczne (nieopioidowe) leki przeciwbólowe. Zalicza się do nich pochodne aniliny, na przykład paracetamol, a także niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak: ibuprofen, kwas acetylosalicylowy, diklofenak, naproksen czy ketoprofen.

Choć równoczesne przyjmowanie niektórych leków przeciwbólowych jest możliwe, a niekiedy zwiększa nawet skuteczność walki z bólem, nie warto robić tego na własną rękę. Nie wszystkie leki możemy bowiem bezpiecznie łączyć.

Należy przede wszystkim pamiętać o tym, aby nie przyjmować jednocześnie dwóch preparatów, należących do tej samej grupy (np. ibuprofenu i kwasu acetylosalicylowego), bowiem może to zwiększać negatywne oddziaływanie tych substancji na układ pokarmowy, przykładowo powodując wystąpienie krwawień. Warto również zachować ostrożność stosując leki przeciwbólowe razem z lekami na przeziębienie. Nierzadko zawierają one bowiem te same substancje, co może prowadzić do niebezpiecznego w skutkach przedawkowania.

Naturalne metody walki z przeziębieniem
Nie daj się przeziębieniu
Ból brzucha - powiedz, gdzie i jak ci dokucza. Na podstawie objawów można postawić wstępną diagnozę

Zarówno paracetamol jak i alkohol przetwarzane są w wątrobie przez te same enzymy. Jeśli zastosujemy preparat z paracetamolem, kiedy w naszym organizmie znajduje się jeszcze wysokie stężenie alkoholu, tym samym dodatkowo obciążymy wątrobę i możemy doprowadzić do jej uszkodzenia przez toksyczne metabolity leku.

Co prawda najbardziej niebezpieczna jest sytuacja, kiedy substancje te zażywamy jednocześnie (na przykład popijając wódką proszek od bólu głowy), a badacze donoszą, że nie zawsze dochodzi do tak drastycznych następstw, jednak nie warto ryzykować. Kiedy już zdarzy nam się przesadzić z napojami wyskokowymi, lepiej sięgnąć po naturalne metody walki z kacem lub specjalne preparaty "przeciwkacowe", które w tym wypadku wydają się bezpieczniejsze od leków przeciwbólowych.

Kac gigant, czyli przeżyj dzień po
Alkohol metylowy - jak nie dać się otruć?
Między popijaniem a nałogiem. Jak rozmawiać z osobą uzależnioną?

Polacy często nie zdają sobie sprawy, że to co dla dorosłych nie jest specjalnie niekorzystne, może być bardzo szkodliwe dla dzieci. Ponad połowa z badanych przez GFK Polonia matek twierdziła na przykład, że swobodnie można im podawać leki przeciwbólowe przeznaczone dla starszych osób, jak kwas acetylosalicylowy (na przykład aspirynę lub polopirynę).

Tymczasem substancji tej nie wolno podawać małym dzieciom, a także młodzieży w leczeniu grypy czy przeziębienia, ponieważ może to spowodować wystąpienie zespołu Reye'a. Jest to bardzo niebezpieczna choroba (śmiertelność w przypadku zachorowania szacowana jest na około 50%), powodująca przede wszystkim uszkodzenie mózgu i wątroby. Choć zazwyczaj występuje u dzieci w wieku od 4 do 12 lat, mogą na nią równie dobrze zapaść także niemowlęta i osoby dorosłe.

Przed podaniem dziecku jakiegokolwiek leku przeciwbólowego, warto się skonsultować ze specjalistą. Pomoże on dobrać preparat dostosowany do wieku dziecka, a także jego ewentualnych dolegliwości, na przykład chorób układu pokarmowego. Ponadto należy upewnić się czy dziecko nie jest uczulone na daną substancję, bowiem każdy lek - nawet preparaty przeciwgorączkowe - może wywoływać stan alergiczny.

W przypadku paracetamolu i ibuprofenu najczęściej obserwowanymi odczynami alergicznymi są wysypki, świąd, nadwrażliwość skóry na światło słoneczne. Natomiast bardzo rzadko obserwuje się niebezpieczne dla życia odczyny alergiczne takie jak na przykład toksyczna nekroliza naskórka (Zespół Lyella), objawiająca się rumieniem wielopostaciowym, złuszczającymi się pęcherzami i martwicą, prowadzącymi do spełzania dużych powierzchni naskórka.

Rumień wysiękowy wielopostaciowy
Epidemia czy moda? Co realnie wiemy o alergii
Alergia, czyli czas na testy

Ból jest w organizmie swego rodzaju "alarmem". Ma za zadanie ostrzegać nas, kiedy naszym tkankom grozi (lub już miało miejsce) jakieś uszkodzenie.

Warto zatem pamiętać, że lek przeciwbólowy bez recepty jest jedynie środkiem doraźnej pomocy. Jeśli dolegliwości bólowe utrzymują się dłużej niż 3 dni konieczna jest wizyta u lekarza, a "maskowanie" problemu lekami przeciwbólowymi może tylko bardziej narażać nas na poważne konsekwencje zdrowotne.

Poszerzanie wiedzy Polaków na temat leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty stało się w tym roku punktem wyjścia dla kampanii edukacyjnej "Wiedza nie boli". Jednym z kluczowych obszarów programu jest  temat bezpieczeństwa i poprawnego stosowania leków przeciwbólowych, a w szczególności to, na co należy uważać stosując paracetamol, ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy.

Ból głowy? Powiedz, gdzie i jak boli, podpowiemy dlaczego
Pokonać ból głowy? Naturalnie!
Leki - z czym to się je?