Szczepionka Oxford/AstraZeneca (AZD1222) już po jednej dawce chroni, i to dość skutecznie, przed zachorowaniem na objawowy COVID-19, a ponadto wyraźnie ogranicza transmisję wirusa - wynika z najnowszej analizy przeprowadzonej przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego (współtwórców szczepionki). Z publikacją w wersji roboczej można się zapoznać na serwerze Preprints with The Lancet. Wstępne wyniki badań sugerują, że jedna dawka szczepionki zapobiega zachorowaniu na COVID-19 w 76 procentach w czasie od trzech tygodni do trzech miesięcy. Badanie przeprowadzone zostało w grupie ponad 17 tys. osób w Wielkiej Brytanii, Brazylii oraz RPA, zakończon je 7 grudnia ubiegłego roku.
Szczepionka Oxford/AstraZeneca została zatwierdzona w Wielkiej Brytanii do stosowania w nagłych przypadkach przez organ regulacyjny MHRA (Medicines and Healthcare products Regulatory Agency) pod koniec grudnia ubiegłego roku. Ma być podawana w dwóch dawkach w odstępie od 4 do 12 tygodni.
W Wielkiej Brytanii toczy się dyskusja, czy opóźnianie drugiej dawki szczepionki jest zasadne. Przesunięcie terminu drugiej dawki poparli rządowi eksperci z JCVI (Joint Committee on Vaccination and Immunisation). Wielu ekspertów ds. zdrowia jest zdania, że jest to korzystne z punktu widzenia zdrowia publicznego, ponieważ dzięki temu będzie można zaszczepić większą liczbę najbardziej zagrożonych osób. Z drugiej strony badania kliniczne szczepionek wyraźnie mówią, że silną ochronę przed COVID-19 zyskuje się dopiero po drugiej dawce.
W przypadku szczepionki Pfizer/BioNTech nie ma zbyt wielu argumentów za przesuwaniem terminu drugiego szczepienia. Większe nadzieje brytyjscy eksperci pokładają więc w szczepionce Oxford/AstraZeneca. Najnowsza analiza, przeprowadzona przez twórców szczepionki sugeruje, że szczepionka jest skuteczniejsza wtedy, gdy opóźni się podanie drugiej dawki o 90 dni.
Autorzy badania podają, że zgodnie z ich obserwacjami szczepionka Oxford/AstraZeneca zapewnia ochronę na poziomie 76 procent w okresie od trzech tygodni do 90 dni od podania pierwszej dawki. Ponadto sugerują, że opóźnienie drugiej dawki o trzy miesiące zwiększyło poziom ochrony do około 82 proc. (badania kliniczne mówiły o 62 proc. w przypadku podania dwóch dawek w odstępie miesiąca).
Dodatkowo wolontariusze w Wielkiej Brytanii byli co tydzień badani przy pomocy testu PCR na obecność koronawirusa. Jak się okazało, po podaniu jednej dawki szczepionki liczba pozytywnych wyników testu spadła o 49-78 procent. A to oznacza, że ta szczepionka zapobiega w wysokim stopniu nie tylko ciężkiemu zachorowaniu na COVID-19, ale także może zmniejszać przenoszenie się wirusa (większość obecnie stosowanych szczepionek chroni nas przed chorobą, ale nie przed zakażeniem się).
Wyniki szczepionki wzbudziły entuzjazm wśród ekspertów, ale i ostrożność
Mimo że to dopiero wstępne ustalenia brytyjscy naukowcy są pełni entuzjazmu. Wirusolog David Matthews z Uniwersytetu Bristolskiego uważa, że to doskonała wiadomość, która potwierdza to, co wiemy o innych szczepionkach. Dla przykładu szczepionki przeciw Eboli czy grypie są silniejsze, jeżeli dawki są od siebie oddalone w czasie.
- To bardzo ekscytujące wyniki wskazujące, że jedna dawka szczepionki może mieć 76-procentową skuteczność. Nadal jest jednak ważne, aby podać drugą dawkę, która poprawia działanie preparatu i konsoliduje obronę immunologiczną - uważa Deborah Dunn-Walters, profesor immunologii na Uniwersytecie Southampton.
Z kolei Azra Ghani, profesor epidemiologii chorób zakaźnych w Imperial College w Londynie przypomina o ostrożności w interpretowaniu wyników tego badania. Badaczka dodaje, że konieczne są dalsze eksperymenty, które skupią się konkretnie na różnych schematach dawkowania szczepionki.
W Unii Europejskiej szczepionka AstraZeneca uzyskała warunkowe pozwolenie na użycie 29 stycznia 2021 r. Ma być podawana w dwóch wstrzyknięciach w ramię, drugie między 4 a 12 tygodniem po pierwszym - czytamy na stronie EMA (European Medicines Agency).
Źródła: The Guardian, preprints with The lancet, BBC, MHRA
