U osób starszych częstą przypadłością jest osteoporoza. Skutki urazów doznanych podczas upadku, bywają niesłychanie poważne dla osłabionych kości - tak zwane złamania osteoporotyczne są groźne m.in. wskutek powikłań wywołanych unieruchomieniem w łóżku.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Do najczęściej spotykanych złamań osteoporotycznych należą:
- złamania kręgów,
- złamanie bliższego końca kości udowej,
- złamanie kości promieniowej - w okolicy nadgarstka (tak zwane po łacinie loco typico - miejsce typowe),
- złamanie kości ramiennej w okolicy stawu ramiennego,
- złamania żeber.
Zwykły upadek i już złamanie?
Młodych adeptów judo uczy się na wstępie prawidłowej techniki upadania, czyli tzw. padów. Ma to określony sens, gdy chodzi o osoby młodsze, których kości są zdrowe i w miarę mocne. W przypadku starszych osób z osteoporozą nie ma sensu wprowadzanie nauki upadania w takiej formie czy zakresie.
Dlaczego u starszych osób łamie się kość promieniowa czy kość ramienna w trakcie upadku? Dlatego, że upadając, podpieramy się - a osłabiona kość nie wytrzymuje obciążenia i pęka. Warto oczywiście pamiętać, by przy upadku szczególnie chronić głowę i szyję. Najlepiej jednak - NIE PRZEWRACAĆ SIĘ!
Profilaktyczny... spacer
Ważna jest ogólna sprawność fizyczna. Aby ją utrzymać - możemy na przykład wykonywać odpowiednie ćwiczenia czy chociażby spacerować na świeżym powietrzu - co m. in. wzmacnia kości.
Wizyta u specjalisty ortopedy jest jak najbardziej wskazana w przypadku osób w podeszłym wieku. Istnieją ćwiczenia, które są osoby starsze powinny wykonywać - a także takie, których osoba starsza powinna unikać - np. skłony (mogą spowodować złamanie trzonu kręgu lub kręgów).
Niewskazane jest, by samodzielnie wdrażać ćwiczenia w domu. Wszystko powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty fizjoterapeuty, który wskaże, jak należy wykonywać poszczególne aktywności oraz wyeliminuje wszelkie błędy, które mogą mieć wpływ na powstanie kontuzji.
Co zwiększa ryzyko upadku?
Słabszy wzrok, gorsza koordynacja ruchów, ograniczenie sprawności fizycznej czy mała sprawność mięśni, to czynniki zwiększające ryzyko upadku. Niektóre leki również wpływają na koordynację fizyczną. Zdarza się, że ich efektem niepożądanym jest senność, zawroty głowy, zaburzenia równowagi i pogorszona koncentracja. Dlatego między innymi konieczna i niezbędna jest regularna kontrola okulistyczna oraz internistyczna. Używajmy okularów w przypadku osłabienia wzroku.
Kolejnym niezwykle istotnym punktem jest obuwie. Najlepsze jest takie, które w sposób stabilny utrzymuje stopę, najlepiej z przeciwpoślizgowymi podeszwami. Powinno być również wygodne, z szerokim i płaskim obcasem. Śliskie, niestabilne kapcie nie są bezpieczne i łatwo mogą prowadzić do powstania kontuzji.
Mieszkanie - praktyczne wskazówki
Pamiętajmy, by dywany, maty, chodniki itp. mocno przymocować do podłogi - tak, aby nie spowodowały poślizgnięcia się, o które bardzo łatwo w sytuacji pośpiechu. Jeżeli byłoby to możliwe, warto w ogóle zrezygnować z tego typu dodatków. Wiele kontuzji powstaje również na skutek zwykłego zaczepienia stopą o brzeg dywanu.
Warto pomyśleć to wprowadzeniu kilku innych istotnych zmian w domu - wskazane aby zreorganizować otoczenie:
- usunąć niepotrzebne, zagracające przedmioty z pomieszczeń,
- usunąć kable z przejścia,
- unikać chodzenia po śliskiej lub mokrej powierzchni,
- pomieszczenia, w których przebywamy, winny być należycie doświetlone - rozważyć można oświetlenie z czujnikiem ruchu,
- jeżeli mamy w domu schody, to konieczna jest poręcz z co najmniej z jednej lub z dwóch stron,
- w łazience przydatne są uchwyty ścienne pomagające przy wyjściu z wanny, czy z prysznica. Korzystne dla osób starszych jest stosowanie siedziska na wannę. Czasami wskazane może być nawet całkowite zrezygnowanie z wanny - o ile kabina jest obszerna, prysznic jest wygodniejszy, łatwiej do niego wejść i z niego wyjść. Maty przeciwpoślizgowe i uchwyty ścienne mają jednak sens w obu wypadkach,
- unikać zginania tułowia - aby coś podnieść, użyjmy narzędzi - kupmy niedrogi chwytak,
- jeśli istnieje problem z chodzeniem, i wskazane są kule czy balkonik - należy ich używać.
Autorem tekstu jest dr n. med. Cezary Michalak (na zdjęciu) - specjalista ortopeda ze Szpitala Centrum ENEL-MED
Zobacz:
Czytaj także:
