Zaburzenia pamięci miewają różne przyczyny. Najmilsza to stan zakochania, gdy cały świat i rządzące nim reguły przestają dla nas istnieć. Jednak częściej wiążą się one ze stresem (np. podczas egzaminu, gdy na skutek zwężenia naczyń krwionośnych zaopatrujących mózg w krew pojawia się tzw. pustka w głowie), przepracowaniem, zmęczeniem, depresją, trudnym przechodzeniem okresu meno- lub andropauzy, starzeniem. Niestety, związane są także z poważnymi chorobami oraz uzależnieniami. Choroby najczęściej kojarzone z zapominaniem to: pojawiająca się w podeszłym wieku demencja starcza (często dotyczy pamięci krótkotrwałej i zdarzeń dopiero co minionych, a nie wspomnień sprzed wielu lat; objawia się również zmianami osobowości, kłopotami w precyzowaniu myśli) oraz choroba Alzheimera. Ta ostatnia rozwija się przez kilka lat, zanim pojawią się dostrzegalne dla otoczenia zaburzenia pamięci. Chory przestaje umieć prowadzić samochód, odstawić prawidłowo czajnik na gazowy palnik, odczytać godzinę z zegara. Z czasem zapomina znajome twarze, drogę do domu, własny obraz w lustrze, nie pamięta, że trzeba jeść, zakręcić kurek z gazem. Wymaga całodobowej opieki i wytężonej uwagi, leczenia oraz terapii zajęciowej.
Postępująca utrata pamięci i koncentracji jest także jednym z objawów choroby Parkinsona. Zaburzenia pamięci i koncentracji mogą również pojawiać się przy zaostrzeniu przebiegu niektórych chorób (cukrzyca, choroby serca i płuc), w nałogu alkoholowym, narkotykowym albo przy przewlekłym zażywaniu leków uspokajających.
Jak sobie pomóc
- Gimnastykuj mózg - rozwiązuj krzyżówki, zadania logiczne, zagadki, quizy, scrabble, zapamiętuj ciągi liczb, wierszy, ucz się (np. języków obcych). Stymuluje to powstawanie nowych połączeń nerwowych w mózgu.
- Ruszaj się - szczególnie na powietrzu. Dotleniony mózg jest bardziej pobudzony. Pomaga każdy rodzaj ruchu, nawet... żucie gumy (poprawia koncentrację, np. podczas jazdy samochodem).
- Jedz regularne posiłki - glukoza jest podstawowym paliwem dla szarych komórek. Najlepiej jadać często, ale małe porcje. Rano poziom cukru osiąga najniższą wartość i bez śniadania mózg nie może działać efektywnie.
- Dostarczaj organizmowi białka. Potrzebuje go, by produkować neuroprzekaźniki. Na stan pamięci wpływają także: cynk (ryby morskie, warzywa strączkowe, mięso), miedź i magnez (płatki zbożowe, orzechy). Przeciwutleniacze, w które obfitują warzywa i owoce, ograniczają spadek aktywności komórek nerwowych.
- Zażywaj preparaty z miłorzębem japońskim (np. bilobil, ginkofar forte), lecytyną (np. lecithine forte 1200, pro-lecytyna), żeń-szeniem (np. bodymax, geriavit panaxan). W okresach dużego wysiłku umysłowego (np. sesja egzaminacyjna) zdolność zapamiętywania poprawią preparaty z kofeiną, witaminami, minerałami i substancjami zwiększającymi wydolność organizmu, np. activ, vigor energy.
Pytanie do specjalisty
Jak umysł przechowuje i odnajduje wspomnienia?
Liczenie, rozumowanie, wychwytywanie informacji z zewnątrz - za te zadania odpowiada lewa półkula mózgu. Prawa, zajmująca się twórczością, intuicją znajduje obrazy, odpowiadające treściom zebranym przez lewą półkulę. Obrazy te zostają przesłane z powrotem do lewej półkuli - dzięki temu wydobywamy z pamięci zdarzenia. Jeśli zaczyna nam to sprawiać trudności, poprawmy współpracę obu półkul, wykonując proste ćwiczenie: obiema rękami jednocześnie rysujemy jakiś kształt. Ten, który wykonuje lewa ręka, ma być lustrzanym odbiciem rysunku tworzonego prawą ręką.
Idź do lekarza, jeśli...
...objawy pogorszenia pamięci mimo zmiany tryby życia czy odstawienia używek się nasilają. Do wizyty u neurologa powinny skłonić zaburzenia pamięci, którym towarzyszą: drżenie rąk, zmiany osobowości, problemy z wykonywaniem zwykłych, codziennych czynności. Natychmiast trzeba jechać do szpitala, jeśli zaburzenia są wynikiem urazu głowy. Przy utracie pamięci związanej z drętwieniem, zaburzeniami mowy czy widzenia bezzwłocznie trzeba wezwać pogotowie, występuje bowiem ryzyko niedokrwienia mózgu.
Z wiekiem nasza pamięć się pogarsza. Jak wynika ze statystyk, zaczyna ona szwankować aż u 60 proc. osób, które przekroczyły sześćdziesiątkę. (podpis pod zdjęciem)
